ماده ۶۵ قانون آیین دادرسی مدنی

اگر به موجب یک دادخواست دعاوی متعددی اقامه شود که با یکدیگر ارتباط کامل نداشته باشند و دادگاه نتواند ضمن یک دادرسی به آنها رسیدگی کند، دعاوی اقامه شده را از یکدیگر تفکیک و به هریک درصورت صلاحیت جداگانه رسیدگی می کند و در غیر این صورت نسبت به آنچه صلاحیت ندارد با صدور قرار عدم صلاحیت، پرونده را به مراجع صالح ارسال می نماید.

توضیح واژگان

قرار تفکیک دعاوی : قراری با عنوان تفکیک دعاوی در قانون ایین دادرسی مدنی موجود نمی باشد و رویه عملی قضایی با این عنوان آن را نشناخته ولیکن محاکم در عمل به شکا تصمیم اداری با آن برخورد می کنند در حالی که با دقت در متون قانونی نوعی تصمیم است که دادگاه با اتخاذ آن تکلیف قسمتی از دعوایی که معد بررسی و رسیدگی است یا قسمتی که معد صدور رای است را تعیین می کند.535396

پیشینه

این ماده در قانون سال 1290 مشابه ندارد.699101

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

یکی از اصول دادرسی استقلال دعاوی متعدد میان شخص واحد است.این اصل از فحوای مواد 65 و 103 قانون ایین دادرسی مدنی ما به خوبی قابل استناد است در این مواد رسیدگی توامان به دعاوی متعدد به منزله استثنا بر اصل یاد شده ، تنها در صورت وجود ارتباط کامل( اتخاذ تصمیم در هر یک موثر در دیگری می باشد) بین دعاوی متعدد مجاز اعلام شده است مبنای این ادغام پرهیز از صدور احکام متعارض و متناقض است که به عنوان یکی از اصول کلی دادرسی مبنای بسیاری از قواعد رسیدگی را تشکیل می دهد.526042

دعاوی متعدد را در صورتی که منبعث از منشا واحدد باشند ، می توان ضمن یک دادخواست مطرح کرد ، مانند این که خواسته ی دعوی ، تخلیه مورد اجاره و مطالبه اجور معوقه باشد که چون این دو دعوی ، ریشه واحدی دارند و آن رابطه استیجاری است ، لذا در حکم دعوای واحد بوده و قابل طرح ضمن یک دادخواست هستند.466755

تعمیم قابلیت تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی در دعاوی مرتبط باید پذیرفته شود با توجه به ارتباط کامل بین دعاوی پاره ای جز پذیرش تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی حتی در فرض عدم درخواست ذی نفع نیست و این مساله یکی از توابع تسری قابلیت اعتراض می باشد همانند موردی که رای غیر قابل تجزیه می باشد  و حکم به افرادی که واخواهی یا تجدیدنظر خواهی ننموده اند نیز سرایت می کند.1052126

با توجه به مفهوم ماده 65 قانون آیین دادرسی مدنی طرح دعاوی تخلیه و خسارات وارده به مورد اجاره ، دو دعوای غیر مرتبطی است که در عین حال دادگاه می تواند ضمن یک دادرسی به هردو رسیدگی نماید.335961

در صورتی که دعاوی متعدد در یک دادخواست با هم ارتباط کامل داشته باشند ، اما دادگاه خود را نسبت به یکی از این دعاوی صالح نداند، اگر غیر منقول باشد ، در دادگاه محل وقوع مال غیر منقول و اگر منقول باشد توامان رسیدگی می شوند142207

رویه قضایی

1)در صورتی که موضوع ئعوای حقوقی بواحد باشد ،کثرت خواهان ها مانع رسیدگی نخواهد شد.945468

2)نظریه مشورتی اداره حقوقی دادگستری هفته نامه دادگستری شماره 113 صفحه 11: در مورد اینکه دعوی خلع ید و مطالبه اجور ضمن یک دادخواست اقامه شود و دادخواست نسبت به اجور کامل نباشد . مدیر دفتر باید در مورد مطالبه اجور بر طبق ماده 85 قانون آیین دادرسی مدنی ( ماده 54 کنونی ) رفتار کند و نسبت به دعوای خلع ید دادگاه رسیدگی می نماید مگر اینکه ارتباط دو دعوی به نحوی باشد که رسیدگی توام ایجاب کند.117103

3)دادخواست خواهان به خواسته های استرداد سهم الارث و وضع ید بر ماترک متوفی با مطالبه اجور نسبت به همان املاک دارای مبنا و منشا واحد می باشد و می توان یکجا و در یک دادخواست مطالبه نمود و خواسته های با منشا مغایر تلقی نمی شود.522856

4)اداره حقوقی دادگستری در نظریه مندج در شماره 110 هفته نامه دادگستری صفحه 9 آورده است : چوت دعوای خلع ید و افراز دارای منشا و مبنای واحد است بر حسب مستفاد از مفهوم مخالف ماده 79 قانون آیین دادرسی مدنی ( ماده 65 کنونی ) اقامه آن ها ضمن یک دادخواست بلا اشکال است .138357

انتقادات

قراری با عنوان قرار تفکیک دعاوی در قانون ایین دادرسی مدنی موجود نمی باشد و رویه عملی قضایی با این عنوان آن را نشناخته ولیکن محاکم در عمل به شکا تصمیم اداری با آن برخورد می کنند در حالی که با دقت در متون قانونی نوعی تصمیم است که دادگاه با اتخاذ آن تکلیف قسمتی از دعوایی که معد بررسی و رسیدگی است یا قسمتی که معد صدور رای است را تعیین می کند.535396

مصادیق و نمونه ها

1) دو دعوا دارای ارتباط کامل : مستاجری دادخواستی به دادگاه می دهد مبنی بر تنظیم سند رسمی اجاره و موجر متقابلا دادخواستی تقدیم می کند به خواسته صدور حکم تخلیه مورد اجاره به دلیل نیاز شخصی یا هر دلیل قانونی دیگر بدیهی است این دو دعوا ارتباط کامل دارند.467084

2) دعاوی متعدد را در صورتی که منبعث از منشا واحدد باشند ، می توان ضمن یک دادخواست مطرح کرد ، مانند این که خواسته ی دعوی ، تخلیه مورد اجاره و مطالبه اجور معوقه باشد که چون این دو دعوی ، ریشه واحدی دارند و آن رابطه استیجاری است ، لذا در حکم دعوای واحد بوده و قابل طرح ضمن یک دادخواست هستند.466755