ماده ۲۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی
هر یک از طرفین دعوا که متمسک به گواهی شده اند ، باید گواهان خود را در زمانی که دادگاه تعیین کرده حاضر و معرفی نمایند.
توضیح واژگان
شاهد اصل: کسی که شخصا وقوف بر مشهود پیدا کرده است و اگر نزد کسی شهادت دهد او را متحمل شهادت گردانیده تا در صورت نیاز آن فرد گواهی بر مفاد شهادت او بدهد .83339
نکات توضیحی وتفسیری دکترین
مستند به مواد 232 و 242 و 243 این قانون اصل بر این است که استماع گواهی در دادگاه باشد 466245//زمانی که هر یک از طرفین دعوا به گواهی گواهان استناد نمایند، دادگاه زمان معین برای استماع شهادت شهود را ضمن قراراستماع گواهی و رسیدگی به اصحاب دعوا ابلاغ می نماید . در این اخطاری قید می شود که گواهان خود را همراه آورده تا در وقت مقرر پس از احراز هویت آنان دادگاه گواهی آنان را استماع نمیاد1331038 دادگاه بدون استناد اصحاب دعوا حق احضار گواهان را ندارد.530218 پس از احضار گواهان در صورتی که شهود در دادگاه حاضر نشوند و دلیل دیگری هم وجود نداشته باشد دادگاه حکم به رد دعوا می دهد و صدور قرار رد دعوا وجهه قانونی ندارد چرا که صدور قرار استماع شهادت شهود در حقیقت ورود در رسیدگی ماهوی می باشد.139834
تشخیص لزوم حضور شاهدی که در پرونده دیگر در محضر دادگاه ادای شهادت نموده است و در پرونده مطروحه به آن استناد شده با دادگاه می باشد.143023
با توجه به تکلیف مندرج در بند 6 ماده 51 ق.ا.د.م اصولا تمسک به گواهی گواهان بعد از تقدیم دادخواست وجهه قانونی ندارد اما منعی هم برای آن بیان نشده است.139832
انتقادات
دادگاه در این ماده تکلیف معرفی و حاضر نمودن شهود را به عهده کسی که به گواهی گواهان استناد نماید گذاشته ، هر چند این تکلیف برای اصحاب دعوا مبتنی بر قاعده البینه للمدعی می باشد اما در جامعه کنونی و در عصر حاضر ادا شهادت جایگاه و تکلیف اجتماعی بخود گرفته و نوعی تشریک مساعی با دادگاه در کشف حقیقت می باشد ، حتی در قوانینی که بر اساس ازادی کامل افراد وضع گردیده است احضار و جلب شهود مجاز شناخته شده است بنابر این واگذاری حاضر کردن شهود به خواهان امری بسیار مشکل و گاه باعث انصراف خواهان از دعوی می گردد.612809