ماده ۲۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی

اطلاعات حاصل از تحقیق و معاینه محل از امارات قضایی محسوب می گردد که ممکن است موجب علم یا اطمینان قاضی دادگاه یا مؤثر در آن باشد.

توضیح واژگان

تحقیق محلی : عبارت است از به دست اوردن اطلاعات اهل محل در مورد امر مورد ادعا ، اطلاعات اهل محل نیز در حقوق اسلام استفاضه نامیده می شود.118131

پیشینه

مفاد این ماده در ماده 434 قانون سابق پیش بینی شده بود با این تفاوت که در مورد معاینه محل چنین مقرره ای وجود نداشت.139660

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

به دلالت ماده 1321 ق.م :«اماره عبارت از اوضاع و احوالی است که به حکم قانون یا در نظر قاضی دلیل بر امری شناخته می شود» از این ماده چنین استفاده می شود که اماره قضایی اوضاع و احوالی است که قاضی آن را دلیل بر امری می داند . بنابراین اگر قاضی اوضاع و احوالی را دلیل بر امری نداند آن اوضاع و احوال اماره قضائی نخواهند بود . اماره قضایی ظن خاصی است و اگر این ظن خاص حاصل نشود اماره قضائی ایجاد نشده است. به عبارت دیگر وقتی اوضاع و احوالی اماره قضایی قرار گرفت ، قهرا اثر خود را ایفا خواهد کرد و آن اثر این است که قاضی آن اماره را دلیل بر امری قرار می دهد.پس انچه که دلیل بر امری نیست اماره نیست و انچه که اماره قضایی واقع شد ، اثربخشی او حتمی است خواه این اثر علم قاضی یا اطمینان او باشد و خواه موثر در دلایل دیگر و خواه تکمیل کننده دلایل دیگر . 114702

تحقیقات محلی فی الواقع ، نوعی شهادت است .النهایه به جای این که شهود به دادگاه بیایند ، دادرس دادگاه یا مدیر دفتر دادگاه به محل می رود و اطلاعات و اظهارات شهود محلی را استماع می نماید.466846

اطلاعات حاصل از معاینه محل در تمامی دعاوی توان اثباتی دارند ، دادگاه در صورتی می تواند اطلاعات حاصل از معاینه محل را بی اثر کند که بی اثر بودن اطلاعات را استدلال نماید.313090

در تعارض بین اماره قانونی و اماره قضایی از نظر قانون برتری وجود ندارد و باید دید کدام اماره جنبه دلیل بودن را بیشتر دارد.118269

قانون آیین دادرسی مدنی به اطلاعات مطلعین در تحقیق محلی ارزش بینه شرعی و به بیان دیگر ارزش دلیل نداده است.313373