ماده ۸۸۳ قانون مدنی
ماده ۸۸۳ قانون مدنی: هرگاه پدر بعد از لعان رجوع کند پسر از او ارث میبرد لیکن از ارحام پدر و همچنین پدر و ارحام پدری از پسر ارث نمیبرند.
فلسفه و مبانی نظری ماده
با وقوع لعان، رابطه خویشاوندی بین پدر و پسر برای همیشه قطع میگردد؛ لذا رجوع از لعان، به منزله اقراری است که فقط، میتواند به ضرر پدر باشد و اقرار به ضرر دیگران، فاقد اثر است، به همین دلیل با رجوع از لعان، پسر از پدر ارث میبرد؛ ولی پدر حق ارث بری از او را ندارد.[۱][۲][۳]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
بین فرزند ملاعنه و اقربای پدر او، رابطه ارث بری قطع میگردد، مگر اینکه آنان به خویشاوندی با فرزند، اقرار نمایند.[۴]
این ماده، دلالت بر فرضی بودن عدم انتساب فرزند به پدر خویش دارد.[۵]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
با استناد به روایتی از امام صادق، رجوع از لعان، موجب ارث بری فرزند از پدر گردیده، ولی دیگر، پدر از او ارث نمیبرد.[۶]
سوابق فقهی
رجوع از لعان، در آنچه که به ضرر مرد است؛ مؤثر بوده و در آنچه که به نفع او است؛ اثری ندارد، بدین ترتیب، پس از تکذیب لعان توسط پدر، فرزند از پدر ارث برده؛ ولی پدر و خویشان پدری، از او ارث نمیبرند؛ و از اقربای پدر نیز به او، ارثی تعلق نخواهدگرفت.[۷][۸]
انتقادات
این ماده، دارای ایراد نگارشی است و به جای «لیکن از ارحام پدری ارث نمیبرد»؛ باید نوشته میشد: «همچنین پدر و ارحام پدری، از فرزند ارث نمیبرند».[۹]
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1511668
- ↑ محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3574308
- ↑ منصور عدل. حقوق مدنی. چاپ 1. خرسندی، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1062496
- ↑ سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه). چاپ 7. کتابفروشی اسلامی، 1375. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 272764
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 100248
- ↑ احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و محمدحسین (ترجمه) مهوری. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیه اله سیدحسین بروجردی (جلد بیست و نه) (ارث). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5079440
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54244
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54236
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1715004