ماده ۲ قانون تجارت
معاملات تجارتی از قرار ذیل است:
1)خرید یا تحصیل هر نوع مال منقوض به قصد فروش یا اجاره اعم از اینکه تصرفاتی در آن شده یا نشده باشد.
2)تصدی به حمل و نقل از راه خشکی یا آب یا هوا به هر نحوی که باشد.
3) هر قسم عملیات دلالی یا حق‌العمل‌کاری (کمیسیون) و یا عاملی و همچنین تصدی به هر نوع تأسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد‌می‌شود از قبیل تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه یا تهیه و رسانیدن ملزومات و غیره.
4) تأسیس و به کار انداختن هر قسم کارخانه مشروط بر اینکه برای رفع حوائج شخصی نباشد.
5)تصدی به عملیات حراجی.
6)تصدی به هر قسم نمایشگاه‌های عمومی.
7)هر قسم عملیات صرافی و بانکی.
8) معاملات برواتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد.
9) عملیات بیمه بحری و غیر بحری
10)کشتی‌سازی و خرید و فروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی و معاملات راجعه به آنها.
توضیح واژگان
عامل: به شخصی که برای تاجر معامله نموده؛ اما میزان مداخله و حدود مسئولیت او مشخص نباشد؛ عامل گویند.(845666)
نکات توضیحی تفسیری دکترین
قسمت اخیر بند 1 این ماده، ناظر به خرید کالایی است که پس از تغییرات، به فروش می رسد. بدین ترتیب که صنعتگری، مواد اولیه را تبدیل به کالا نموده؛ و سپس کالای ساخته شده را، به بهایی که با ملاحظه هزینه های تولید و حق الزحمه وی، تعیین گردیده است؛ به فروش می رساند. بنابراین صنعتگر، همانند بازرگان، از مابه التفاوت قیمت خرید و فروش کالای معین ، نفع می برد. صنعتگر، درمواردی سازنده کالا بوده؛ و در مواردی نیز، مدیریت تولید را برعهده دارد. در مورد اخیر، کارخانه که محل تولید کالا است؛ از اهمیت برخوردار می باشد.(843688)
رویه های قضایی
به موجب نظریه مشورتی شماره 699 مورخه 8/2/1388 اداره حقوقی قوه قضاییه، تسهیل معاملات ملکی توسط مشاورین املاک، عمل تجاری محسوب می گردد.(1343263)
مصادیق و نمونه ها
- سینما، ورزشگاه ها، سالن های موسیقی، سیرک و شهربازی، که به صورت مستمر و مکرر، و در قالبی سازمان دهی شده؛ و به قصد انتفاع و کسب سود تأسیس می گردند؛ نمایشگاه عمومی محسوب گردیده؛ و فعالیت های آنان را، باید در دسته عملیات تجارتی جای داد. بنابراین محافل تئاتر و موسیقی در مدارس، از این مقوله خارج هستند.(550988)