ماده ۵۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی
اگر معسر فوت شود، ورثه نمی‌توانند از حکم اعسار هزینه دادرسی مورث استفاده نمایند، لکن فوت مورث درهریک از دادرسیهای نخستین و تجدید نظر و فرجام مانع جریان دادرسی در آن مرحله نیست و هزینه دادرسی از ورثه مطالبه می‌شود، مگرآنکه ورثه نیز اعسار خود را ثابت نمایند.
توضیح واژگان
معسر: معسر به فردی گفته می‌شود که یا دارایی او تکافوی پرداخت هزینه دادرسی را نکند یا با وجود اینکه فرد مالکیت اموالی را دارد، اما به آن‌ها دسترسی ندارد تا بتواند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد ۱۴۴۳۸۶/ و در فقه معسر به معنای مفلس به کار رفته‌است و کسی که مفلس است در کلام برخی فقها محجور دانسته شده‌است. ۱۴۴۳۸۷
پیشینه
این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته‌است ۷۰۰۰۹۲/ ۱۴۱۶۷۴/ اما مشابه مفاد آن ذیل ماده ۷۰۴ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود. ۷۰۰۰۹۱/
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
استقلال دارای هر فرد موجب می‌شود تا توانایی افراد برای پرداخت هزینه دادرسی ممکن باشد و لذا ممکن است مورث در دادرسی معسر شناخته شود اما ورثه او دارای تمکن مالی بوده و معسر نباشد، بنابراین مطابق این ماده اعسار به ورثه منتقل نمی‌شود و اصل بر تمکن ورثه خواهد بود. ۵۸۸۳۹۳/۲۹۳۱۷/این ماده با ماده ۱۰۵ این قانون تعارض نداشته چراکه مطابق ماده ۱۰۵ با فوت شخص دادرسی متوقف می‌شود اما با معرفی ورثه به جریان می‌افتد، اما ماده ۵۱۰ این قانون پرداخت نشدن هزینه دادرسی در فرض فوت معسر را مانع جریان دادرسی ندانسته و هزینه دادرسی از ورثه مطالبه می‌شود. ۳۳۴۲۷۵/ مگر اینکه ورثه نیز اعسار خویش را ثابت نمایند. البته این ماده در مورد نحوه مطالبه هزینه دادرسی از ورثه سکوت کرده‌است بنابراین در این مورد نیز باید مطابق ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی عمل می‌شود. ۱۴۴۴۲۳/۱۴۴۴۲۰/
مصادیق و نمونه‌ها
- ممکن است شخص مورث فاقد دارایی مثل کاسب کم درآمد بوده باشد و معسر شناخته شود ولی ورثه هریک شاغل در مشاغل مهم با حقوق‌های کافی و مزایای گوناگون باشند. ۲۹۰۳۱۷/