نظریه شماره 7/1400/1565 مورخ 1401/03/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شمول پرداختی های به سبب فوت در قواعد ارث
 | |
| شماره نظریه | ۷/۱۴۰۰/۱۵۶۵ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۱۴۰۰-۵۸-۱۵۶۵ ع |
| تاریخ نظریه | ۱۴۰۱/۰۳/۱۰ |
| موضوع نظریه | ارث |
| محور نظریه | ترکه |
چکیده نظریه شماره 7/1400/1565 مورخ 1401/03/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شمول پرداختی های به سبب فوت در قواعد ارث: اساساً هر آنچه به عنوان طلبِ متوفی در زمان حیات او محسوب شود، در ماترک او به حساب می آید و هر آنچه به سبب فوت وی پرداخت شود، در ماترک وی محسوب نشده و مشمول قواعد ارث نیست. فلذا اگر در اثر فوت شوهر، پرداخت هایی به همسر وی تعلق بگیرد، این پرداخت ها [به مانند بیمه عمر] داخل در قواعد ارث نیست و مهریه همسر، بدون احتساب این پرداختی ها، از ماترک متوفی (شوهر) حساب و برداشت می گردد.
استعلام
در پرونده ای حکم بر محکومیت وراث محکوم علیه به پرداخت مهریه همسر ایشان از محل ترکه صادر شده و با توجه به این که متوفی از کارکنان شرکت ملی گاز ایران بوده است، مبالغی از طرف شرکت محل اشتغال وی تحت عناوین غرامت فوت حادثه غیر ناشی از کار، پاداش سنوات پایان خدمت، پاداش شایستگی و پاداش عملکرد، بدون اعلام به اجرای احکام جهت پرداخت صرفا به همسر ایشان پرداخت شده است؛ حسب اعلام شرکت فوق الذکر، پرداختی صورت گرفته وفق مقررات اداری و استخدامی صنعت نفت و بر اساس جزء (الف) فصل نهم (مزایا و طرح های رفاهی) در تسهیم غرامت فوت به بازماندگان واجد شرایط و تبصره ذیل بخش ۱۱- الی ۱۴ فصل ۱۲ (خاتمه خدمت و مزایای آن) از مجموعه مقررات اداری و استخدامی کارکنان وزارت نفت و مقررات آیین نامه های اداری و استخدامی کارکنان صنعت نفت صورت پذیرفته و فقط همسر ایشان تحت تکفل وی بوده است. آیا غرامت فوق و دیگر مبالغی که وزارت نفت با استناد به مجموعه مقررات استخدامی خود به افراد تحت تکفل پرداخت می نماید، جزء ماترک محسوب می شود و می بایست طبق قانون ارث تقسیم شود و یا با توجه به مشخص بودن افراد تحت تکفل نزد شرکت مذکور جزء ماترک نبوده و صرفا متعلق به افراد تحت تکفل است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
به طور کلی آنچه به عنوان طلب زمان حیات کارمند متوفی محسوب می شود، جزء ماترک او محسوب می شود و مطابق قانون مدنی باید به ورثه اش پرداخت شود؛ مانند اضافه کار، تفاوت حکم تطبیق حقوق و مانده مرخصی؛ اما آنچه به مناسبت فوت کارمند و به واسطه رابطه استخدامی او به دیگران تعلق می گیرد؛ نظیر غرامت فوت و پرداخت مستمری ها که درباره ورثه و افراد تحت تکفل کارمند برقرار می شود، با رعایت مقررات استخدامی مربوطه پرداخت می شود و از شمول مقررات ارث مذکور در قانون مدنی خارج است؛ بنابراین در فرض سؤال، پرداخت دیون متوفی نظیر مطالبات همسر وی بابت مهریه از محل غرامت فوت کارمند، قابل برداشت نیست.