ماده ۵۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی

ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی ضمن درخواست نخستین یا تجدیدنظر یا فرجام مطرح خواهد شد. طرح این ادعا به موجب دادخواست جداگانه نیز ممکن است.

اظهارنظر درمورد اعسار از هزینه تجدید نظرخواهی و یا فرجام خواهی با دادگاهی می باشد که رأی مورد درخواست تجدید نظر و یا فرجام را صادر نموده است.

توضیح واژگان

معسر :  معسر به فردی گفته می شود که یا دارایی او تکافوی پرداخت هزینه دادرسی را نکند و یا با وجود اینکه فرد مالکیت اموالی را دارد ، اما به آن ها دسترسی ندارد تا بتواند آن ها را مورد استفاده قرار دهد 144386/ و در فقه معسر به معنای مفلس به کار رفته است و کسی که مفلس است در کلام برخی فقها محجور دانسته شده است.144387

پیشینه

مشابه مفاد این ماده ذیل ماده 698 قانون آیین دادرسی مدنی سال 1318 پیش بینی شده بود.141808/

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در قانون آیین دادرسی مدنی اعسار به دو دسته اعسار از پرداخت هزینه دادرسی و اعسار از پرداخت محکوم به تقسیم می شود. ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی باید ضمن دادخواست نخستین یا تجدیدنظر مطرح شود. 588839/ در مورد اعسار در مرحله فرجام خواهی «اگر درخواست فرجام از رای دادگاه بدوی صورت گرفته باشد ، رسیدگی به ادعای اعسار با دادگاه بدوی است و اگر درخواست فرجام از رای دادگاه تجدیدنظر باشد ، رسیدگی به ادعای مذکور با دادگاه تجدیدنظر می باشد.»144392/ پس از تقدیم دادخواست اعسار رسیدگی به دعوی اعسار چه به صورت دادخواست مستقل و یا ضمن دادخواست برای دعوی اصلی با دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی را دارد و یا در اصل دعوی حکم صادر کرده است بنابراین شخص معسری که می خواهد دعوی را در مرحله بدوی طرح نماید ، می تواند به همراه طرح دعوی ، ادعای اعسار خود را هم مطرح نماید 294865/ و چون حالت اعسار حالتی بر خلاف اصل می باشد بنابراین مدعی اعسار باید آن را ثابت نماید.141650/