ماده ۵۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی
درصورتی که دلیل اعسار شهادت شهود باشد، باید شهادت کتبی حداقل دونفر از اشخاصی که از وضعیت مالی و زندگانی او مطلع می باشند به دادخواست ضمیمه شود.
در شهادت نامه، مشخصات و شغل و وسیله امرار معاش مدعی اعسار و عدم تمکن مالی او برای تأدیه هزینه دادرسی با تعیین مبلغ آن باید تصریح شده و شهود منشأ اطلاعات و مشخصات کامل و اقامتگاه خود را به طور روشن ذکر نمایند.
توضیح واژگان
شهادت کتبی : « شهادتی که شاهد به صورت نوشته اداء می نماید » .83478/
شهادت عدمی : « یعنی شهادت بر امور عدمی مانند گواهی گواهان اعسار و شهادت بر عدم کفایت و بی لیاقتی و شهادت بر حص وراثت که از جهتی عدمی است.» 83475
حکم بطلان دعوی : اگر ادله خواهان نارسا باشد حکم به بطلان دعوی صادر می شود 82299/
پیشینه
این ماده در قوانین آیین دادرسی مدنی سال های 1290 و 1318 مشابهی نداشته است.700083/700084// اما ماده 23 قانون اعسار مقررات مشابهی را بیان کرده بود.141652/
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
این ماده در مقام بیان جنسیت گواهان نیست بلکه در این مورد ضوابط و قواعد کلی مربوط به گواهان و گواهی باید رعایت شود و چون دعوای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی جنبه مالی دارد به اعتبار بند ب ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی باید دو نفر گواه مرد و در صورتی که امکان اقامه دو گواه مرد وجود نداشته باشد ، باید گواهی کتبی یک نفر مرد و دو نفر زن را به دادخواست پیوست کند.120040/144393/ در شهادتنامه مذکور باید منشا و مبنای اطلاعات شاهد مشخص شده و شاهد مشخص نماید که به چه طریقی به عدم تمکن مدعی اععسار پی برده است 144396/ شهادت کتبی خلاف واقع در استشهادیه موضوع این ماده مشمول ماده 650 قانون مجازات نمی باشد ولی می توان در این مورد به ماده 540 قانون مجازات اسلامی استناد نمود.144397/ در صورتی که شهادتنامه کتبی توسط مدعی اعسار ضمیمه دادخواست نگردد ، مورد از موارد صدور اخطار رفع نقص می باشد 144398/
سوابق و مستندات فقهی
«اگر بینه به تلف شدن تمامی اموال مدعی اعسار – جز مستثنیات دین – شهادت دهد و او افزون بر مستثنیات دین ، مال آشکاری نداشته باشد ، اعسارش ثابت می شود.»655936