ماده ۳۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی

احکام زیر اگرچه از مصادیق بندهای (الف) در دو ماده قبل باشد حسب مورد قابل رسیدگی فرجامی نخواهد بود:

1. احکام مستند به اقرار قاطع دعوا در دادگاه
2. احکام مستند به نظریه یک یا چند نفر کارشناس که طرفین به‌طور کتبی رأی آنها را قاطع دعوا قرار داده باشند.
3. احکام مستند به سوگند که قاطع دعوا باشد.
4. احکامی که طرفین حق فرجام خواهی خود را نسبت به آن ساقط کرده باشند.
5. احکامی که ضمن یا بعد از رسیدگی به دعاوی اصلی راجع به متفرعات آن صادر می‌شود، درصورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل رسیدگی فرجامی نباشد.
6. احکامی که به موجب قوانین خاص غیرقابل فرجام خواهی است.

پیشینه

مشابه مفاد این ماده در ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق این ماده احکام مستند به نظر کارشناس به شرطی که طرفین نظریه کارشناس را قاطع دعوا بدانند غیرقابل فرجام خواهد بود. همچنین دعوای اقامه شده در مرحله بدوی چنانچه حکم مستند به سوگند قاطع دعوا (سوگند یمین قضایی) صادر شده باشد حتی اگرشرایط مندرج در مواد۳۶۷و ۳۶۸ را نیز داشته باشد باز هم قابل فرجام نمی‌باشد.در این ماده احکام مستند به اقرار قاطع دعوا در دادگاه غیرقابل فرجام اعلام نموده‌است ولی قانونگذار در تبصره ماده ۳۳۱ این قانون اقرار در دادگاه را غیرقابل تجدیدنظر دانسته‌است این دوگانگی قابل توجیه نبوده؛ در هر حال در رویه قضایی همواره اقرار قاطع دعوا معتبر دانسته شده‌است.