ماده ۱۱۵ قانون آیین دادرسی کیفری

نوشتن بين سطور ، قلم خوردگي و تراشيدن كلمات در اوراق بازجويي و تحقيقات ، ممنوع است . اگر يك يا چند كلمه اضافه گردد بايد بر روي آن خط نازكي كشيده و اين موضوع قيد شود و بازپرس و شخصي كه تحقيق از او به عمل مي آيد ، آن را امضاء كنند . همچنين اگر يك يا چند كلمه از قلم افتاده و در حاشيه نوشته شود ، اشخاص ياد شده بايد زير آن را امضاء كنند . هرگاه اين ترتيب رعايت نشود ، كلمات و خطوط مزبور فاقد اعتبار است . رعايت مقررات اين ماده در تمام مراحل دادرسي از سوي مقامات قضائي و ضابطان دادگستري الزامي است . در صورت قلم خوردگي جزئي موضوع بايد در ذيل برگه توضيح داده شده و به امضاء اشخاص فوق برسد .

توضیح واژگان

علت استفاده از عبارت «خط نازک» جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی طرفین در فرض وجود هرگونه ادعایی از سوی آنان مبنی بر اضافی نبودن کلمات حذف شده و عدم لزوم حذف آن ها و امکان بررسی صحت این ادعا است.640656

پیشینه

سابقاً ماده 158 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.484556

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ماده فوق در مقام تعیین مقرراتی در خصوص لزوم کتبی بودن تحقیقات مقدماتی در نتیجه فراگیر شدن سواد نوشتاری میان افراد جامعه است که منجر به کتبی شدن تمامی اقدامات مرتبط با پرونده اشخاص در فرایند تحقیقات مقدماتی می شود.1285072بطور کل اقدامات غیر کتبی متصدیان تحقیق فاقد هر گونه اعتبار قضایی است.2001544 از همین روی باید در تنظیم و تحریر نوشته های مربوط به تحقیقات مقدماتی که سرنوشت متهم به آن ها وابسته است، نهایت دقت به عمل آید.2001524

برخی از نویسندگان بیان داشته اند که امضاء کلمات اضافه شده بایستی در ذیل آن انجام شود.اما توضیح کلماتی که روی آن ها خط کشیده شده است، ممکن است در ذیل، در جلو ی آن ها یا در قسمت انتهایی صورتجلسه بیان گردد.484552 در هر حال صورت جلسات باید به گونه ای تنظیم شوند که از هرگونه دخل و تصرف احتمالی در ان ها به خصوص پس از تنظیم صورتجلسه جلوگیری شود.1344524 همچنین نوشتن اظهارات طرفین در بین سطور ممنوع است.3907504

گروهی معتقدند ضمانت اجرای عدم رعایت ماده فوق، فقط بطلان کلمه یا کلمات اضافه شده بدون رعایت ترتیبات مقرر در این ماده است.1226268