ماده ۸۶۵ قانون مدنی

اگر در شخص واحد موجبات متعدده‌ی ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد.

توضیح واژگان

اجتماع دو نسب یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی بین میت و وارث.(20007)

اجتماع نسب و سبب یعنی ارث بری به موجب وجود دو رابطه نسبی و سببی بین متوفی و وارث او.(20010)

پیشینه

در آیین کلیمی، درصورت اجتماع موجبات ارث در یک شخص، در فرضی که وارث، هم عمه ابی و هم خاله امی متوفی باشد؛ پس فقط به جهت عمه بودن، از متوفی ارث می برد.(767360)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درصورتیکه اجتماع دو سبب ارث بری در یک شخص، وارث به هر دوسبب ارث می برد مگراینکه، یکی از آن دو، مانع دیگری باشد.(893737) چنانچه مردی با بیوه برادرش ازدواج نماید و از او فرزندی متولد شود؛ و در گذشته از برادر آن مرد نیز فرزندی به دنیا آمده باشد؛ این دو فرزند، هم با هم برادر می باشند و هم پسرعمو، درصورت فوت یکی از آنها، شخصی که زنده است؛ از متوفی فقط موجب برادری ارث می برد نه به جهت پسرعمو بودن.(1524134) (24974)

سوابق فقهی

درصورتیکه دو سبب ارث، در یک وارث جمع شود؛ وی به دوجهت از متوفی ارث می برد؛ مگراینکه یکی از آن دو، مانعی برای دیگری باشد.(90710)

اصل، عدم تداخل اسباب و مسببات است.(41883)

مصادیق و نمونه ها

• اگر شخصی، هم زوجه و هم دخترعموی متوفی باشد؛ و اگر در شخص واحد موجبات متعدده‌ی ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می‌برد مگر این که بعضی از آن‌ها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می‌برد.دیگری بر او مقدم نباشد؛ وی به دو جهت از میت ارث خواهدبرد.(199638) (38542)

• اگر شخصی هم برادرزاده ابی، و هم خواهر زاده امی متوفی باشد؛ و میت در طبقات بالاتر، وارث دیگری نداشته باشد؛ دراینصورت شخص مزبور به دو جهت از متوفی ارث خواهد برد.(38545)