ماده ۸۶ قانون مدنی

در صورتی که واقف ترتیبی قرار نداده باشد، مخارج تعمیر و اصلاح موقوفه و اموری که برای تحصیل منفعت لازم است بر حق موقوف‌علیهم، مقدم خواهد بود.

توضیح واژگان

وقف در لغت، یعنی ایستادن، حبس کردن و منحصر نمودن چیزی به کسی.(148982) و وقف در لغت، یعنی ایستادن و نگاه داشتن.(352360)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

حق التولیه، مخارجی است که باید برای تحصیل منافع موقوفه، صرف گردد؛ و نمی توان تعیین اجرت المثل برای متولی را، در فرض عدم تعیین حق الزحمه توسط واقف، اضرار به حقوق موقوفٌ علیهم محسوب نمود.(46607)

اگر واقف، محلی را، برای تأمین هزینه های تعمیر و نگهداری موقوفه، معین ننماید؛ ابتدا از درآمدهای مورد وقف، هزینه های مزبور کسر گردیده؛ و مابقی، به موقوفٌ علیهم تعلق می گیرد.(46616) (131330)

ملاک تعیین هزینه های تعمیر و نگهداری مال، جهت بقا و انتفاع از موقوفه، عرف است.(131331)

هزینه های تعمیر و نگهداری موقوفه، و مخارج مربوط به رعایت غبطه موقوفٌ علیهم و افزایش عوائد موقوفه، بر سایر هزینه های ملک مزبور مقدم است.(369841)

سوابق فقهی

اگر واقف، محلی را، برای تأمین هزینه های تعمیر و اصلاح موقوفه، تعیین ننموده باشد؛ بنا بر احتیاط واجب، مخارج مزبور، از عواید موقوفه کسر می گردد؛ و موقوفٌ علیهم نیز باید راضی باشند. درضمن فروش بخشی از عین مورد وقف، جهت تأمین این قبیل هزینه ها، اشکالی ندارد.(9488)

مالیات، جزء هزینه های موقوفه محسوب گردیده؛ و باید پرداخت گردد.(9489)

اگر واقف، مقرر نموده باشد که حق التولیه، از محل عواید ملک تأمین گردد؛ مانعی ندارد؛ لیکن مخارج تأمین و نگهداری موقوفه، بر اجرت متولی مقدم است.(9491)

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره 8220/7 مورخه 30/8/1379 اداره حقوقی قوه قضاییه، با توجه به اینکه مخارج حفاظت از موقوفه را، می توان از عواید آن تأمین نمود؛ پس متولی می تواند هزینه های دادرسی مربوط به مورد وقف را، از محل مزبور برداشت نماید.(66210)

مصادیق و نمونه ها

• هزینه سمپاشی زمین زراعی، که جهت تحصیل منفعت مطلوب از عین موقوفه، صرف می گردد؛ بر حقوق موقوفٌ علیهم مقدم است.(670478)

• اگر شخصی، دو مغازه، و قطعه ای زمین را، وقف نموده؛ و دکان ها در شرف خرابی باشند؛ متولی می تواند جهت تعمیر و اصلاح آنها، مبادرت به فروش زمین موقوفه نماید.(46616)