ماده ۵۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

ماده ۵۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰): هرگاه مأموری که موظف به حفظ یا ملازمت یا مراقبت متهم یا فرد زندانی بوده در انجام وظیفه مسامحه و اهمالی نماید که منجر به فرار ‌وی شود به شش ماه تا سه سال حبس یا جزای نقدی از ۱۶۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۸۲۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال محکوم خواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۴۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
• ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
• ماده 118 قانون مجازات عمومی مصوب 1304

توضیح واژگان

«ماموران حفظ»، به آن دسته از مامورانی گفته می شود که مسئولیت حفظ و نگهداری زندانیان در یک یا چند بند به آن ها واگذار شده است. (افسران نگهبان زندان)

«ماموران ملازم»، مامورانی هستند که طبق دستور رسمی و قانونی مقامات صلاحیتدار و به منظور انجام تحقیقات و طی فرآیند رسیدگی، شخص زندانی را از زندان خارج میکنند.

«ماموران مراقب»، مامورانی هستند که زندانیان را در محوطه زندان، تحت کنترل و مراقبت دارند.

پیشینه

قانونگذار سابقا در ماده 118 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 به جرم انگاری قصور در نگهداری از زندانی پرداخته بود. همچنین لازم به ذکر است که نرخ جریمه مذکور در ماده ۵۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده سه تا هجده میلیون ریال بود.

نکات تفسیری دکترین ماده 548 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

عنصر مادی این جرم، عبارت است از قصور در وظیفه حفاظت، ملازمت یا مراقبت از متهم یا زندانی به نحوی که منجر به فرار وی شود. گفتنی است که احراز رابطه سببیت بین مسامحه و اهمال فرد مسئول و فرار زندانی یا متهم ضروری است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 548 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

1. مسئولیت مأمور به حفظ، ملازمت، یا مراقبت از متهم یا زندانی اشاره شده است.
2. مسامحه یا اهمال مأمور در انجام وظیفه ممکن است به مجازات منجر شود.
3. فرار متهم یا زندانی به دلیل اهمال مأمور قابل پیگیری قانونی است.
4. مجازات‌های تعیین شده شامل حبس و جزای نقدی است.
5. حبس از شش ماه تا سه سال قابل تعیین است.
6. جزای نقدی بین ۱۶۵,۰۰۰,۰۰۰ تا ۸۲۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال است.
7. اهمیت جدی گرفتن وظایف محوله به مأموران حفظ و مراقبت از زندانیان.

رویه های قضایی

شعبه دو دیوان عالی کشور در رای شماره 698 بیان داشته که فرار متهم در فاصله بین صدور قرار تامین تا زمان اجرای قرار در اثر غفلت مامور نیز مشمول این ماده قرار میگیرد.

شعبه دوم دیوان عالی کشور در رای شماره 3298 مورخ 1349/10/11 مقرر داشته که صرف خواب بودن زندانبان در زمانی که مسئولیت زندانیان قانونا بر عهده او نبوده است، غفلت و مسامحه محسوب نمیشود.

دیوان عالی کشور در رای شماره 463 مورخ 1316/2/23 اظهار داشته که دادگاه رسیدگی کننده موظف است فعل یا ترک فعلی را که حمل بر مسامحه یا اهمال کرده است در رای خود منعکس کند؛ در غیر این صورت چنین حکمی صحیح نخواهد بود.