نظارت اساسی بر همهپرسی تقنینی در ایران و ایتالیا
نظارت اساسی بر همهپرسی تقنینی در ایران و ایتالیا عنوان مقاله ای است از محمد امین ابریشمی راد ، علیرضا جلالی که در فروردین 1404 در شماره 1 فصلنامه دانش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
یکی از طرق مشارکت مستقیم مردم در تصمیمگیریهای عمومی در ایران و ایتالیا همه پرسی تقنینی است. در میان اقسام همهپرسی در ایتالیا، همهپرسی ملغاکننده قوانین مصداق همهپرسی تقنینی و مشابهترین همهپرسی به همهپرسی موضوع اصل 59 قانون اساسی ایران است. یکی از مهمترین وجوه تشابه این دو همهپرسی آن است که مورد نظارت اساسی قرار میگیرند. این پژوهش در قالبی توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال بوده که نظارت اساسی بر همهپرسی تقنینی در ایران و ایتالیا چگونه است؟ با مقایسه نظارت اساسی بر همهپرسی تقنینی در ایران و همهپرسی ملغاکننده در ایتالیا، این نتیجه به دست آمد که از آنجا که نظام حقوقی ایتالیا در زمینه تبیین ضوابط شکلی و محتوایی حاکم بر همهپرسی ملغاکننده شفافتر و دقیقتر است، نظارت اساسی بر همهپرسی تقنینی در ایتالیا از حیث فرایند اعمال آن و هنجارهای حاکم بر این همهپرسی از شفافیت و دقت بیشتری نسبت به نظام حقوقی ایران برخوردار است. از سوی دیگر، تجربه عملی برگزاری همهپرسیهای مختلف ملغاکننده در ایتالیا موجب شده برخی از نواقص و کاستیها با رویههای عملی دادگاه قانون اساسی ایتالیا رفع شوند و حال آنکه به جهت فقدان سابقه برگزاری همهپرسی تقنینی در ایران اساساً نواقص و کاستیهای این حوزه برای شورای نگهبان و سایر مراجع و نهادهای مرتبط مجهول است.
کلیدواژه ها
- اصل 59 قانون اساسی
- دادگاه قانون اساسی ایتالیا
- شورای نگهبان
- نظارت اساسی
- همه پرسی تقنینی
- همه پرسی ملغاکننده
مواد مرتبط
اصل 1 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
اصل 58 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
اصل 59 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
اصل 94 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
اصل 110 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
اصل 123 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
اصل 177 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
ماده 1 قانون همه پرسی در جمهوری اسلامی ایران مصوب 1368
ماده 2 قانون همه پرسی در جمهوری اسلامی ایران مصوب 1368
ماده 4 قانون همه پرسی در جمهوری اسلامی ایران مصوب 1368
ماده 35 قانون همه پرسی در جمهوری اسلامی ایران مصوب 1368
ماده 36 قانون همه پرسی در جمهوری اسلامی ایران مصوب 1368
نظریه های شورای نگهبان
نظریه تفسیری شماره 81/30/4104 شورای نگهبان مورخ 1381/12/25