ماده ۴۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی
اعاده دادرسی بر دو قسم است:
الف - اصلی که عبارتست از این که متقاضی اعاده دادرسی به‌طور مستقل آن را درخواست نماید.
ب - طاری که عبارتست از این که در اثنای یک دادرسی حکمی به عنوان دلیل ارائه شود و کسی که حکم یادشده علیه او ابراز گردیده نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی نماید.
توضیح واژگان
اعاده دادرسی اصلی: عبارت است از اینکه متقاضی، مستقلاً درخواست اعاده دادرسی کند یا به عبارت دیگر بدون این که دعوایی در جریان رسیدگی باشد درخواست اعاده دادرسی صورت گیرد. ۱۴۴۲۵۱/
اعاده دادرسی طاری: در اثنای رسیدگی حکمی به عنوان دلیل ابراز شده و محکوم علیه که حکم در مقابل او ابراز شده‌است می‌تواند متقاضی اعاده دادرسی نسبت به آن حکم را درخواست نماید. این درخواست اعاده دادرسی طاری نامیده می‌شود. ۴۶۷۰۱۶/
اعاده دادرسی تبعی: در صورت وجود یکی از جهات اعاده دادرسی برای خوانده دعوای اعاده دادرسی، وی می‌تواند مادامی که جریان رسیدگی به اعاده دادرسی پایان نیافته‌است، از همان حکم نسبت به محکومیت خود درخواست اعاده دادرسی نماید. ۵۳۴۰۲۶/
پیشینه
انواع اعاده دادرسی ضمن مواد ۵۹۸ و ۵۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه بیان شده‌است. ۵۳۲۶۳۷
مفاد این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته‌است۶۹۹۹۲۷ اما مشابه مفاد آن ذیل ماده ۵۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود. ۶۹۹۹۲۶/۱۴۱۲۳۱/
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
اعاده دادرسی در این ماده در سه نوع متصور است:
۱) اعاده دادرسی اصلی:
عبارت است از اینکه متقاضی، مستقلاً درخواست اعاده دادرسی کند یا به عبارت دیگر بدون این که دعوایی در جریان رسیدگی باشد درخواست اعاده دادرسی صورت گیرد. ۱۴۴۲۵۱/
۲) اعاده دادرسی طاری:
اگر کسی که آن حکم علیه او به عنوان دلیل ارائه شده‌است، محکوم علیه آن حکم باشد، می‌تواند از آن اعاده دادرسی طاری نماید. ۶۶۰۷۰۰/۴۶۷۰۱۶/ مانند آن که در رسیدگی به دعوای مطالبه اجرت المثل، حکم خلع ید سابق الصدور به عنوان دلیل ابراز تا استناد کننده با تمسک به آن بخواهد ثابت کتد، محل توسط خوانده غصب شده بود. در این صورت خوانده می‌تواند در همان پرونده (در پرونده مورد رسیدگی) درخواست اعاده دادرسی کند. اگر چنین درخواستی مطرح کند باید ظرف سه روز دادخواست آن را نیز تقدیم دارد. ۵۷۲۳۱۹/ در دادخواست اعاده دادرسی طاری، خواهان یکی از طرف‌های دعوای اصلی است ولی خوانده به طرف مقابل منحصر نمی‌باشد و می‌تواند شخص ثالثی باشد که در دعوای اصلی سمتی نداشته‌است. ۲۱۲۵۵۸/
۳) اعاده دادرسی تبعی:
در صورت وجود یکی از جهات اعاده دادرسی برای خوانده دعوای اعاده دادرسی، وی می‌تواند مادامی که جریان رسیدگی به اعاده دادرسی پایان نیافته‌است، از همان حکم نسبت به محکومیت خود درخواست اعاده دادرسی نماید این موضوع را اعاده دادرسی تبعی می‌نامند۱۱۹۵۳۷/
به‌طور کلی هزینه دادرسی اعاده دادرسی، به موجب بند ۱۲- ج ماده ۳ قاتون وصول برخی از درآمدهای دولت و نحوه مصرف آن معادل مرحله فرجام است. ۳۱۴۰۸۴/