ماده ۹۲۲ قانون مدنی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۵ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۳۷ توسط Keyhani (بحث | مشارکت‌ها) (Keyhani صفحهٔ ماده 922 قانون مدنی را به ماده ۹۲۲ قانون مدنی منتقل کرد)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

هر گاه اخوهٔ ابوینی و اخوهٔ امی با هم باشند تقسیم به طریق ذیل می‌شود:

اگر برادر یا خواهر امی یکی باشد سدس ترکه را می‌برد و بقیه مال اخوهٔ ابوینی یا ابی است که به طریق مذکور در فوق تقسیم می‌نمایند. اگر کلاله امی متعدد باشد ثلث ترکه به آن‌ها تعلق گرفته و بین خود بالسویه تقسیم می‌کنند و بقیه مال اخوهٔ ابوینی یا ابی است که مطابق مقررات مذکور در فوق تقسیم می‌نمایند.

توضیح واژگان

کلاله یعنی خواهر و برادر میت(۴۲۷۵۲۸)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درصورتیکه متوفی، دارای دو خواهر ابوینی و دو خواهر ابی بوده باشد؛ دوثلث ترکه، متعلق به خواهران ابوینی بوده؛ و سدس آن نیز، به خواهران امی می‌رسد؛ و آنچه باقی می‌ماند؛ به خواهران ابوینی متوفی رد خواهدشد. (۱۷۰۸۲۲) اما ماترک متوفی بین کلاله امی، به‌طور مساوی تقسیم می‌گردد. (۲۷۱۳۴۴) (۵۸۲۶۵۶)

مستندات فقهی

مفاد این ماده از آیات ۱۲ و ۱۷۶ سوره نساء، قابل استنباط است: «وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَاجُکُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَکُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِینَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ وَإِنْ کَانَ رَجُلٌ یُورَثُ کَلَالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ فَهُمْ شُرَکَاءُ فِی الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصَی بِهَا أَوْ دَیْنٍ غَیْرَ مُضَارٍّ وَصِیَّةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَلِیمٌ» و «یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلَالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَکَ وَهُوَ یَرِثُهَا إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهَا وَلَدٌ فَإِنْ کَانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَکَ وَإِنْ کَانُوا إِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ» (۲۷۰۱۴۲) (۳۷۴۶۴۰)

سوابق فقهی

درصورتیکه وراث متوفی، منحصر به اخوه ابوینی و کلاله امی باشد؛ اخوه امی درصورت واحد بودن، یک سدس ترکه و درصورت تعدد، ثلث ماترک را، به ارث خواهند برد؛ که به‌طور مساوی بین آنها تقسیم می‌گردد؛ و آنچه از ترکه باقی بماند؛ بین اخوه ابوینی، به نسبت ذکور دو برابر اناث، تقسیم خواهدشد. (۱۳۶۲۵)

رویه‌های قضایی

نظریه مشورتی شماره ۲۳۵۳/۷ مورخه ۲۵/۴/۱۳۵۹ اداره حقوقی قوه قضاییه، دلالت بر مساوی بودن سهم کلاله امی دارد. (۴۷۲۳۴۳)