ماده ۱۶۰ قانون آیین دادرسی کیفری

بازپرس پرسشهاي لازم را از كارشناس به صورت كتبي يا شفاهي به عمل مي آورد و نتيجه را در صورتمجلس قيد مي كند . در صورتي كه بعضي موارد از نظر بازپرس در كشف حقيقت اهميت داشته باشد ، كارشناس مكلف است به درخواست بازپرس در مورد آنها اظهارنظر كند .

توضیح واژگان

عده ای معتقدند مقصود مقنن از « کتبی یا شفاهی» واضح نیست. اما به نظر می رسد ظاهر ماده بیانگر این است که پرسش از کارشناس هم به صورت کتبی و هم به صورت شفاهی باید انجام گیرد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

یکی از دلایل اثبات امر جزایی، قرائن، امارات و کارشناسی هایی هستند که می توانند به طور غیر مستقیم و از طریق قیاس و عقل، دلالت بر وقوع جرم کنند. ماده فوق در خصوص نحوه به کار گیری این دلیل وضع شده است. چرا که در امور تحقیقات کیفری، معمولاً بازرس اطلاعات علمی و فنی کافی برای بررسی تخصصی مساله را ندارد و در نتیجه ناچار به مراجعه به اهل خبره است. در این ماده اشاره ای به لزوم یا عدم لزوم امضاء صورتمجلس از سوی کارشناس نشده است. اما لزوم امضاء وی را عده ای از بدیهیات امر تلقی کرده اند و صورتمجلس فاقد امضای کارشناس را فاقد ارزش می دانند. همچنین با توجه به اهمیت نظر قاضی در کشف حقیقت، باید در خصوص ضرورت یا عدم ضرورت رسیدگی به امور نظر قاضی را ملاک قرار داد و چنانچه از نظر وی رسیدگی به امری ضرورت یابد، کارشناس مکلف به رسیدگی است. لذا این بازپرس است که تعیین می کند کارشناس در کدام زمینه ها مکلف به رسیدگی و اظهار نظر است. همچنین بازپرس می تواند خود در امر کارشناسی حضور یافته و راساً بر آن نظارت کند.

مصادیق و نمونه ها

چنانچه لکه های زرد رنگی روی بازوی مقتول وجود داشته باشد که از نظر پزشک کارشناس فاقد اهمیت بوده اما قاضی بر مبنای این فرضیه که این لکه ها آثار بسته شدن دست های مقتول با جسمی سخت از سوی قاتل اند، سوالاتی را در این خصوص از کارشناس مطرح کند، فرد متخصص علیرغم فقدان پایه تخصصی چنین سوالاتی، حق نادیده گرفتن آن را نداشته و مکلف به بیان نتایج آزمایشات در این خصوص است.

مواد مرتبط

ماده 8 آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر (مصوب 1377)