ماده ۵۸۳ قانون تجارت

ماده 583 قانون تجارت:کلیه شرکتهای تجارتی مذکور در این قانون شخصیت حقوقی دارند.

توضیح واژگان

اگرچه در عالم حقوق شخصیت که به معنای دارا شدن حق و تکلیف است، خصیصه ای انسانی تلقی شده است، اما در برخی موارد قانونگذاران در راستای برخی از مصالح، چنین خصیصه ای را برای مال یا اموال یا گروهی از انسان ها نیز در نظر می گیرند. به این ویژگی شخصیت حقوقی گفته می شود.

فلسفه و مبانی نظری ماده

گاه مصالح و نیاز های اجتماعی ویژه ای اقتضا می کند که برای جمعی از افراد انسانی، حقوق و تکالیفی در نظر گرفته شود. این تکالیف فرضی نبوده و مولود آن را مصالح و نیاز هایی ویژه ای دانسته اند که باعث شکلگیری مفهومی به نام شخصیت حقوقی می شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مقصود از دارا بودن شخصیت حقوقی آن است که شرکت صلاحیت دارا شدن حقوق و تکالیف و نیز اجرای آن ها را دارد.شخصیت حقوقی شرکت های تجاری را مشروط بر این دانسته اند که طبق تشریفات قانونی به ثبت رسیده باشند.در این صورت باید برای شرکت های تجارتی شخصیت حقوقی مستقلی از شخصیت شرکاء قایل بود. همین امر را باید از وجوه تمایز شرکت مدنی از شرکت تجاری دانست. لذا گروهی از نویسندگان به این نکته تأکید کرده اند که نمی توان برای شرکت تجاری در شرف تأسیس شخصیت حقوقی قایل شد. حتی نمی توان بر خلاف نظر گروهی دیگر از نویسندگان حالتی جنینی برای آن پنداشت. چرا که شرکت در این زمان امکانات و اختیارات حقوقی یک شرکت جاری را ندارد و هنوز مؤسسین شرکت مسئول امور شرکت تلقی می شوند.چرا که شرکت تجاری مشروط بر اینکه مطابق مقررات به ثبت برسد دارای شخصیت حقوقی تلقی می شود. اما به باور گروهی از حقوقدانان، شرکت های تجارتی به محض تشکیل و حتی بدون نیاز به ثبت در مرجعی معین، دارای شخصیت حقوقی می شودند. در واقع همانطور که گرفتن شناسنامه موجب به دنیا آمد طفل نمی شود، ثبت شرکت تازه تأسیس نیز مولد شخصیت حقوقی نبوده و صرفاً مؤید وجود شرکت است. لذا شرکت هایی که به ثبت نرسیده باشند نیز در عمل وجود داشته و دارای شخصیت حقوقی هستند. شخصیت حقوقی شرکت دارای ثبات بوده و با تغییر نوع شرکت یا موضوع آن یا حتی انحلال شرکت از بین نمی رود.

همچنین پیش بینی وجود شخصیت حقوقی برای شرکت موجب می شود صدور حکم ورشکستگی از تاریخ احراز شخصیت حقوقی این شرکت ها امکان پذیر شود.