ماده ۵۸۳ قانون تجارت

ماده ۵۸۳ قانون تجارت: کلیه شرکتهای تجارتی مذکور در این قانون شخصیت حقوقی دارند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۲۲۰ قانون تجارت

توضیح واژگان

• شرکت تجارتی: شرکت تجارتی قراردادی است که به موجب آن دو یا چند شخص توافق می‌کنند سرمایه مستقلی را که از جمع آورده‌های آن‌ها تشکیل می‌شود ایجاد کنند و به موسسه‌ای که برای انجام مقصود خاصی تشکیل می‌گردد اختصاص دهند و در منافع و زیان‌های احتمالی حاصل از به کارگیری سرمایه سهیم گردند.
• شخصیت حقوقی: اگر چه در عالم حقوق شخصیت که به معنای دارا شدن حق و تکلیف است، خصیصه‌ای انسانی تلقی شده است، اما در برخی موارد قانونگذاران در راستای برخی از مصالح، چنین خصیصه‌ای را برای مال یا اموال یا گروهی از انسان‌ها نیز در نظر می‌گیرند. به این ویژگی شخصیت حقوقی گفته می‌شود.

فلسفه و مبانی نظری

گاه مصالح و نیازهای اجتماعی ویژه‌ای اقتضا می‌کند که برای جمعی از افراد انسانی، حقوق و تکالیفی در نظر گرفته شود. این تکالیف فرضی نبوده و مولود آن را مصالح و نیازهایی دانسته‌اند که باعث شکل‌گیری مفهومی به نام شخصیت حقوقی می‌شود.

نکات تفسیری دکترین ماده 583 قانون تجارت

مقصود از دارا بودن شخصیت حقوقی آن است که شرکت صلاحیت دارا شدن حقوق و تکالیف و نیز اجرای آن‌ها را دارد. شخصیت حقوقی شرکت‌های تجاری را مشروط بر این دانسته‌اند که طبق تشریفات قانونی به ثبت رسیده باشند. در این صورت باید برای شرکت‌های تجارتی شخصیت حقوقی مستقلی از شخصیت شرکاء قائل بود. همین امر را باید از وجوه تمایز شرکت مدنی از شرکت تجاری دانست. در واقع همانطور که گرفتن شناسنامه موجب به دنیا آمد طفل نمی‌شود، ثبت شرکت تازه تأسیس نیز مولد شخصیت حقوقی نبوده و صرفاً مؤید وجود شرکت است. لذا شرکت‌هایی که به ثبت نرسیده باشند نیز در عمل وجود داشته و دارای شخصیت حقوقی هستند. نکته‌ی دیگر آن که پیش‌بینی وجود شخصیت حقوقی برای شرکت موجب می‌شود صدور حکم ورشکستگی از تاریخ احراز شخصیت حقوقی این شرکت‌ها امکان پذیر شود.

نکات توضیحی ماده 583 قانون تجارت

گروهی از نویسندگان به این نکته تأکید کرده‌اند که نمی‌توان برای شرکت تجاری در شرف تأسیس شخصیت حقوقی قائل شد. حتی نمی‌توان بر خلاف نظر گروهی دیگر از نویسندگان حالتی جنینی برای آن پنداشت. چرا که شرکت در این زمان امکانات و اختیارات حقوقی یک شرکت جاری را ندارد و هنوز مؤسسین شرکت مسئول امور شرکت تلقی می‌شوند. چرا که شرکت تجاری مشروط بر اینکه مطابق مقررات به ثبت برسد دارای شخصیت حقوقی تلقی می‌شود. اما به باور گروهی از حقوقدانان، شرکت‌های تجارتی به محض تشکیل و حتی بدون نیاز به ثبت در مرجعی معین، دارای شخصیت حقوقی می‌شوند. در نهایت شایان ذکر است که شخصیت حقوقی شرکت دارای ثبات بوده و با تغییر نوع شرکت یا موضوع آن یا حتی انحلال شرکت از بین نمی‌رود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 583 قانون تجارت

1. شرکت‌های تجاری ذکر شده در قانون تجارت، شخصیت حقوقی دارند.
2. اعطای شخصیت حقوقی به شرکت‌های تجاری به معنای داشتن حقوق و تعهدات مستقل از اعضای شرکت است.
3. وجود شخصیت حقوقی به شرکت‌ها امکان می‌دهد که به نام خود در مراجع قضایی طرح دعوی یا از خود دفاع کنند.
4. داشتن شخصیت حقوقی به شرکت‌ها اجازه می‌دهد که به نام خود قرارداد عقد کرده و معاملات انجام دهند.
5. شخصیت حقوقی شرکت‌ها به محض تشکیل، و بر اساس مقررات قانونی مربوط، محقق می‌شود.
6. شرکت‌های تجاری با داشتن شخصیت حقوقی، می‌توانند دارایی مستقل از سهامداران یا اعضای خود داشته باشند.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره 7/98/1216 مورخ 1398/08/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/98/1178 مورخ 1398/12/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

پایان‌نامه و رساله‌های مرتبط

• زمان آغاز شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری در حقوق ایران
• نظریه تاجر حکمی در حقوق ایران

مقالات مرتبط

• تأمّلی بر توثیق سهام در شرکت های سهامی
• گسترش قلمرو داوری در پرتو نظریه اصیل واقعی و مطالعه تطبیقی با حقوق ایران
• تحلیلی در خصوص قابلیت طرح دعوای مستقیم سهامداران برای ‏مطالبۀ زیان بازتابی؛ مطالعۀ تطبیقی در نظام حقوقی انگلستان و ‏ایران
• حقوق‌شناسی و بررسی نظام حقوقی حاکم بر ثبت شرکت
• دانشگاه آزاد اسلامی: مؤسسه عمومی یا خصوصی؟
• ماهیت حقوقی قرارداد تعهد پذیره نویسی در بازار سرمایه
• نظم عمومی به عنوان منبع تحدید انعقاد قرارداد داوری: جستاری در رویه قضایی ایران
• جایگاه حقوقی مدیران در شرکت‌های سهامی
• جایگاه تاثیر تقلب نسبت به اصول و قواعد حقوقی
• قابلیت مطالبه زیان معنوی از سوی شرکت‌های تجاری
• اثر قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی بر قواعد ورشکستگی اشخاص، دعوی اعسار آنها و معامله به قصد فرار از دین