ماده ۹ قانون مدنی

مقررات عهودی که بر طبق قانون اساسی بین دولت ایران و سایر دول، منعقد شده باشد در حکم قانون است.

توضیح واژگان

به سندی که در رابطه با روابط اساسی دو کشور، و به موجب تشریفاتی رسمی، تنظیم می‌گردد؛ عهدنامه گویند.

به قراردادهایی که در زمینه‌های متعدد، بین دولت‌ها منعقد می‌گردد؛ عهدنامه‌های بین‌المللی گویند.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

نتایج همه‌پرسی، قوانین مصوب کمیسیون‌های داخلی مجلس، و معاهدات بین‌المللی، در زمره قوانین عادی هستند.

در روابط خارجی، عهدنامه، معتبرتر از قانون بوده؛ و قانونگذار، نمی‌تواند قوانینی معارض با آن، وضع نماید. و در تعارض بین عهدنامه و قانون داخلی، قانون مقدم است؛ زیرا عهدنامه در حکم قانون بوده؛ و در طول آن، اعتبار می‌یابد؛ و توان مقاومت دربرابر قانون را ندارد.

قرارداد بین دولت‌ها، ممکن است به جهت معامله ای خاص (نظیر فروش گاز)، منعقد گردیده؛ یا اینکه منظور از انعقاد قرارداد فراملی، ایجاد قاعده ای در روابط خارجی باشد. عهدنامه نوع اخیر، از اعتبار قانون برخوردار بوده؛ و علاوه بر دولت‌های عضو، در محاکم داخلی آنان هم، لازم الاتباع است.

رویه‌های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره ۱۱۳۹۴/۷ مورخه ۶/۱۲/۱۳۷۹ اداره حقوقی قوه قضاییه، عهدنامه‌هایی که بین دولت ایران و سایر کشورها، منعقد گردیده؛ درصورت تصویب مجلس، و تأیید شورای نگهبان، و سپری شدن سایر تشریفات مربوط به لازم الاجرا شدن قانون، قابل استناد است.

به موجب نظریه مشورتی شماره ۷۲۶۷/۷ مورخه ۲۸/۸/۱۳۸۲ اداره حقوقی قوه قضاییه، عهدنامه‌هایی که به تصویب مجلس، رسیده باشد؛ از اعتبار قانون برخوردار بوده؛ و در تعارض با قوانین داخلی، برابر با قواعد ناسخ و منسوخ، به اعتبار یا عدم اعتبار آنها، حکم می‌گردد.

مصادیق و نمونه‌ها

ایران، به کنوانسیون بین‌المللی یکنواخت کردن برخی مقررات مربوط به بارنامه‌ها، و پروتکل اصلاحی کنوانسیون بروکسل و لاهه، و کنوانسیون سازمان ملل متحد برای حمل و نقل دریایی کالا ملحق گردیده‌است. و ایران، به اعلامیه جهانی حقوق بشر، ملحق شده‌است. و ایران، به کنوانسیون پاریس، ملحق گردیده‌است. و در سال ۱۳۸۱، موافقت نامه حمایت از تشویق و سرمایه‌گذاری، بین ایران و عمان منعقد گردید.