مشکلات ساختاری صندوق‌های بازنشستگی در نظام تأمین اجتماعی ایران

مشکلات ساختاری صندوق‌های بازنشستگی در نظام تأمین اجتماعی ایران نام مقاله ای است از علی اکبر معصومی که در شماره یک دوره پنجاه و یک ( بهار 1400) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.

چکیده

نظام تأمین اجتماعی کشورها، عرصۀ فعالیت نهادهای متعددی است که هریک با هدف مشخصی در این نظام حضور دارند. در این نظام، صندوق‌های بازنشستگی باید مورد توجه خاص قرار گیرند؛ چراکه هر گونه اختلال در عملکرد آنها، ممکن است موجب خدشه به حق بر تأمین اجتماعی در معنای خاص آن (بیمه‌های اجتماعی) شود. با این حال با وجود اهمیتی که اسناد بین‌المللی برای نقش صندوق‌های بازنشستگی در تحقق تأمین اجتماعی قائل شده‌اند، این نهادها در ایران با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ به‌طوری‌که در دو دهۀ اخیر در ایران، از بحران مالی و ورشکستگی برخی صندوق‌های بازنشستگی سخن به میان آمده و در قانون برنامۀ ششم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1396) نیز به این موضوع توجه شده است. از آنجا که برخی از این مشکلات به مسائل ساختاری بازمی‌گردد، این مقاله در قالب سه بخش مجزا به‌ترتیب به بررسی و تبیین مهم‌ترین مشکلات ساختاری در زمینۀ مدیریت، نظارت و استقلال صندوق‌های بازنشستگی پرداخته است. یافته‌های این مقاله دلالت بر آن دارد که برای برون‌رفت از مشکلات ساختاری صندوق‌های بازنشستگی، توجه همزمان به اصلاح قوانین و مقررات و پیش‌بینی سازوکارهای لازم برای اجرای قوانین و مقررات موجود، ضرورت دارد.

کلیدواژه‌ها

• استقلال
• شفافیت
• مدیریت
• نظام اداری
• نظارت