اصل ۱۱۴ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
اصل 114 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: رئيس‏ جمهور براي‏ مدت‏ چهار سال‏ با راي‏ مستقيم‏ مردم‏ انتخاب‏ مي‌شود و انتخاب‏ مجدد او بصورت‏ متوالي‏ تنها براي‏ يك‏ دوره‏ بلامانع است‏.
'''اصل 114 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:''' رئيس‏ جمهور براي‏ مدت‏ چهار سال‏ با راي‏ مستقيم‏ مردم‏ انتخاب‏ مي‌شود و انتخاب‏ مجدد او به صورت‏ متوالي‏ تنها براي‏ يك‏ دوره‏ بلامانع است‏.
 
== توضیح واژگان ==
رئیس جمهور: به رئیس دولت- کشوری که برگزیده و مبعوث شهروندان از طریق انتخابات باشد رئیس جمهوری می گویند.
 
رژیم جمهوری: به رژیمی که در راس قوه مجریه آن فرد یا افراد انتخابی قرار گرفته باشد اصطلاحا رژیم جمهوری اطلاق می شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4437240|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref>
 
== مطالعه تطبیقی ==
دوره ریاست جمهوری کشورهای گوناگون از 4 سال تا 7 سال در نوسان است:
 
ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی ایران، ایالات متحده آمریکا و ایسلند 4 سال است. در کشورهای آلمان، پرتقال، یونان و فرانسه 5 سال،  در مکزیک، اتریش، فنلاند و لبنان شش سال و در ایتالیا و الجزایر 7 سال است. و معمولا انتخاب رئیس جمهور برای دو دوره پیاپی مانعی ندارد. 4712776
 
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
امروزه اصل محدودیت دوره ریاست جمهوری و انتخاب مجدد به عنوان یکی از اصول مردم سالاری پذیرفته شده است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=515856|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> با این حال به نظر می رسد محدودیت انتخاب مجدد رئیس جمهور مریوط به انتخاب مجدد متوالی باشد و انتخاب مجدد یک نفر برای چند مرتبه متناوب یا با فاصله از این اصل استباط نمی شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران حاکمیت و نهادهای سیاسی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3849636|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=23}}</ref>
 
== انتقادات ==
اصطلاح "به صورت متوالی" در این اصل به نظر زائد می رسد زیرا تمرکز و تداوم قدرت آن هم در سطح ریاست جمهوری باید کلا درحد دو دوره محدود شود و در این مورد تفاوتی بین متوالی یا متناوب بودن نیست زیرا در کشورهای دیگر نیز چنین است. برای مثال  در قانون اساسی آمریکا مطابق اصلاحیه بیست و دوم 1951  آمده است: هیچ کس بیش از دو بار به سمت ریاست جمهوری انتخاب نخواهد شد.  <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5190476|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=محمدی گرگانی|چاپ=1}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۵ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۰

اصل 114 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: رئيس‏ جمهور براي‏ مدت‏ چهار سال‏ با راي‏ مستقيم‏ مردم‏ انتخاب‏ مي‌شود و انتخاب‏ مجدد او به صورت‏ متوالي‏ تنها براي‏ يك‏ دوره‏ بلامانع است‏.

توضیح واژگان

رئیس جمهور: به رئیس دولت- کشوری که برگزیده و مبعوث شهروندان از طریق انتخابات باشد رئیس جمهوری می گویند.

رژیم جمهوری: به رژیمی که در راس قوه مجریه آن فرد یا افراد انتخابی قرار گرفته باشد اصطلاحا رژیم جمهوری اطلاق می شود. [۱]

مطالعه تطبیقی

دوره ریاست جمهوری کشورهای گوناگون از 4 سال تا 7 سال در نوسان است:

ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی ایران، ایالات متحده آمریکا و ایسلند 4 سال است. در کشورهای آلمان، پرتقال، یونان و فرانسه 5 سال، در مکزیک، اتریش، فنلاند و لبنان شش سال و در ایتالیا و الجزایر 7 سال است. و معمولا انتخاب رئیس جمهور برای دو دوره پیاپی مانعی ندارد. 4712776

نکات توضیحی تفسیری دکترین

امروزه اصل محدودیت دوره ریاست جمهوری و انتخاب مجدد به عنوان یکی از اصول مردم سالاری پذیرفته شده است. [۲] با این حال به نظر می رسد محدودیت انتخاب مجدد رئیس جمهور مریوط به انتخاب مجدد متوالی باشد و انتخاب مجدد یک نفر برای چند مرتبه متناوب یا با فاصله از این اصل استباط نمی شود. [۳]

انتقادات

اصطلاح "به صورت متوالی" در این اصل به نظر زائد می رسد زیرا تمرکز و تداوم قدرت آن هم در سطح ریاست جمهوری باید کلا درحد دو دوره محدود شود و در این مورد تفاوتی بین متوالی یا متناوب بودن نیست زیرا در کشورهای دیگر نیز چنین است. برای مثال در قانون اساسی آمریکا مطابق اصلاحیه بیست و دوم 1951 آمده است: هیچ کس بیش از دو بار به سمت ریاست جمهوری انتخاب نخواهد شد. [۴]

منابع

  1. عباس ایمانی و امیررضا قطمیری. قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه ها، قوانین. چاپ 1. نامه هستی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4437240
  2. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 515856
  3. سیدمحمد هاشمی. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران حاکمیت و نهادهای سیاسی (جلد دوم). چاپ 23. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3849636
  4. محمد محمدی گرگانی. جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. چاپ 1. شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5190476