تعزیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(نگارش نکات مربوط به ماده + ارجاع + لینک)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و به ‌موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعـی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال می‌ گردد.<ref>[[ماده 18 قانون مجازات اسلامی|ماده 18 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392]]</ref>
'''تعزیر''' مجازاتی است که مشمول عنوان [[حدود|حد]]، [[قصاص]] یا [[دیه]] نیست و به ‌موجب قانون در موارد ارتکاب [[محرمات شرعـی]] یا [[نقض مقررات حکومتی]] تعیین و اعمال می‌ گردد.<ref>[[ماده 18 قانون مجازات اسلامی|ماده 18 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392]]</ref>
==پیشینه==
سابقا قانونگذار در [[ماده ۱۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰|ماده 16 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370]]، به تعریف مجازات تعزیری پرداخته بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3624040|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> تعریف سابق از تعزیرات به نحوی بود که شائبه ی نقض [[اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها|اصل قانونی بودن]] را به ذهن می آورد که در حال حاضر، این ایراد مرتفع شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3624168|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>


==واژگان==
== در قانون ==
منظور از محرمات شرعی مواردی است که سابقه حرمت شرعی دارد، مانند کلاهبرداری، خیانت در امانت و ... <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4315864|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref> و منظور از نقض مقررات حکومتی نیز جرائم مربوط به نظم عمومی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4315884|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=4}}</ref> برخی معتقدند مورد اول به تعزیرات منصوص شرعی و مورد دوم به تعزیرات غیر منصوص شرعی اشاره دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3624284|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
مجازات های تعزیری در قوانین جزایی، عموما به صورت تعیین حداقل و حداکثر است که قاضی موظف است با نظر به شرایط متهم، مجازات متناسب را تعیین نماید. این رویکرد مطابق با [[اصل فردی کردن مجازات ها]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4129028|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>
==نکات توضیحی تفسیری دکترین==
مجازات های تعزیری در قوانین جزایی عموما به صورت تعیین حداقل و حداکثر است که قاضی موظف است با نظر به شرایط متهم مجازات متناسب را تعیین نماید. این رویکرد مطابق با اصل فردی کردن مجازات ها است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4129028|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>


== اقسام تعزیرات ==
== اقسام تعزیرات ==
تعزیرات به دو دسته تعزیرات منصوص و غیر منصوص شرعی تقسیم میشوند. منظور از تعزیرات غیر منصوص شرعی جرائمی است که مجازات آن در شرع تعیین نشده و منظور از تعزیرات منصوص شرعی محرماتی غیر از حدود است که مجازات آن در شرع معین شده است. گفتنی است که بین فقها در خصوص تعداد این نوع تعزیرات اختلاف نظر وجود دارد که با توجه به عدم احصای این موارد در قانون میتواند منجر به اختلاف نظر و صدور آرای متعارض شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=649240|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref>  
تعزیرات به دو دسته [[تعزیرات منصوص شرعی|تعزیرات منصوص]] و [[تعزیرات غیر منصوص شرعی|غیر منصوص شرعی]] تقسیم میشوند. منظور از «تعزیرات غیر منصوص شرعی»، جرائمی است که مجازات آن در شرع تعیین نشده و منظور از «تعزیرات منصوص شرعی»، محرماتی غیر از [[حدود]] است که مجازات آن در شرع معین شده است. گفتنی است که بین فقها در خصوص تعداد این نوع تعزیرات اختلاف نظر وجود دارد که عدم احصای این موارد در قانون، میتواند منجر به اختلاف نظر و صدور آرای متعارض شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=649240|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref>  


==منابع==
==منابع==
<references group=""></references>

نسخهٔ ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۳۰

تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و به ‌موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعـی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال می‌ گردد.[۱]

پیشینه

سابقا قانونگذار در ماده 16 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370، به تعریف مجازات تعزیری پرداخته بود.[۲] تعریف سابق از تعزیرات به نحوی بود که شائبه ی نقض اصل قانونی بودن را به ذهن می آورد که در حال حاضر، این ایراد مرتفع شده است.[۳]

در قانون

مجازات های تعزیری در قوانین جزایی، عموما به صورت تعیین حداقل و حداکثر است که قاضی موظف است با نظر به شرایط متهم، مجازات متناسب را تعیین نماید. این رویکرد مطابق با اصل فردی کردن مجازات ها است.[۴]

اقسام تعزیرات

تعزیرات به دو دسته تعزیرات منصوص و غیر منصوص شرعی تقسیم میشوند. منظور از «تعزیرات غیر منصوص شرعی»، جرائمی است که مجازات آن در شرع تعیین نشده و منظور از «تعزیرات منصوص شرعی»، محرماتی غیر از حدود است که مجازات آن در شرع معین شده است. گفتنی است که بین فقها در خصوص تعداد این نوع تعزیرات اختلاف نظر وجود دارد که عدم احصای این موارد در قانون، میتواند منجر به اختلاف نظر و صدور آرای متعارض شود.[۵]

منابع

  1. ماده 18 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
  2. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3624040
  3. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3624168
  4. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4129028
  5. عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 649240