رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به دعوای مطالبه بهای املاک تملک شده دولت و شهرداری ها

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به دعوای مطالبه بهای املاک تملک شده دولت و شهرداری ها: مطالبه بهای زمین بر اساس مقررات قانون نحوه تملک ابنیه و اراضی و .... مستلزم رسیدگی قضایی به منظور تشخیص حد استحقاق احتمالی خواهان ها و یا انجام تعهدات از سوی خوانده و برائت ذمه اوست،این امور ترافعی بوده و خارج از حدود صلاحیت دیوان عدالت اداری بوده و بر عهده دادگاه است.

شماره دادنامه	۹۱۰۹۹۷۰۹۰۸۵۰۰۴۵۳
تاریخ دادنامه	۱۳۹۱/۱۰/۱۰
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۲۵ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	مرجع صالح رسیدگی به دعوای مطالبه بهای املاک تملک شده دولت و شهرداری ها
قاضی	رحمت الله سعیدی علی خوشوقتی

رأی خلاصه جریان پرونده

در تاریخ ۲۵/۱۱/۸۶ آقای م.ق. وکیل دادگستری به وکالت آقایان د.، م.ع. و بانوان ز.، م.، م.، ف.، م. و ش. نام خانوادگی همگان ش. دادخواستی به طرفیت شهرداری به خواسته الزام خوانده به تأدیه قیمت یک قطعه زمین به مساحت ۲۰۷۰ متر مربع که در اجرای طرح خیابان سی متری تصرف شده با جلب نظر کارشناس به دادگاه عمومی گرگان تسلیم و توضیح داده: به حکایت فتوکپی اسناد رسمی مالکیت پیوست از پلاک ثبتی شماره ۲۶۲۶ اصلی بخش یک گرگان که ۶۳۵۰ متر مربع مساحت داشته در اجرای طرح احداث خیابان سی متری ۲۰۷۰ متر مربع آن در طرح خیابان قرار گرفته که طبق لایحه قانونی خرید اراضی و املاک مورد نیاز دولت و شهرداری ها، خوانده متعهد به پرداخت قیمت روز اراضی مذکور بوده که با سپری شدن ۱۵ سال که با مراجعه موکلین برای دریافت زمین تحت تملک، از پرداخت قیمت آن امتناع کرده و تقاضای صدور حکم به شرح خواسته دارد. پرونده بدوا به شورای حل اختلاف ارسال شده که به لحاظ عدم برقراری سازش بین طرفین اعاده و به شعبه چهارم دادگاه عمومی گرگان ارجاع گردیده است دادگاه توضیحات طرفین و مدافعات خوانده را استماع و نظر به اینکه شهرداری حسب محتویات پرونده تعهدات خود را انجام داده، دیگر ملزم به پرداخت بهای زمین نیست، حکم بر بطلان دعوی صادر می نماید. آقای م.م. وکیل آقایان د. و م. ش. دو تن از خواهان ها به رأی دادگاه اعتراض و درخواست تجدیدنظر کرده اند و آقای غ.ح. وکیل دادگستری بار دیگر به وکالت از کلیه خواهان ها دادخواست تجدیدنظر تقدیم داشته است. شعبه اول دادگاه تجدید نظر استان گلستان برابر دادنامه شماره ۱۰۰۹۴۶-۱۴/۱۲/۸۹ موضوع را از مصادیق بند ۱ ماده ۱۳ قانون دیوان عدالت تشخیص و به اعتبار صلاحیت دیوان عدالت اداری قرار عدم صلاحیت صادر می نماید. پرونده پس از وصول در شعبه ۳۱ دیوان در جریان رسیدگی قرار گرفته و آن شعبه طبق دادنامه شماره ۱۰۰۸۷۱-۱۰/۴/۹۱ به لحاظ اینکه خواهان ها مطالبه قیمت زمین ملکی خود را کرده اند و دعوی تابع خواسته خواهان است. لذا به اعتبار شایستگی دادگاه عمومی گرگان قرار عدم صلاحیت صادر و نظر به حدوث اختلاف مقرر داشته پرونده به منظور حل اختلاف به دیوان عالی کشور فرستاده شود. مشاوران دیوان قرار مذکور را مورد تأیید قرار داده اند. پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و رسیدگی به این شعبه محول شده است.

هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای علی خوشوقتی عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه خواسته خواهان ها، مطالبه بهای زمین ملکی خود که توسط شهرداری بر اساس توافق نامه تنظیمی بین طرفین تملک شده می باشد و شهرداری نیز مدعی است، تعهداتی را که طبق توافق نامه بر عهده گرفته است، انجام داده و خواهان ها مستحق دریافت بهای زمین نمی باشند. علاوه بر اینکه خواهان ها درخواست تصدیق و تأیید خسارت وارده به خود را از طرف خوانده نکرده و دعوایی از این حیث طرح نکرده اند تا دیوان مواجه با تکلیفی باشد، اصولا مطالبه بهای زمین بر اساس مقررات قانون نحوه تملک ابنیه و اراضی و .... مستلزم رسیدگی قضایی به منظور تشخیص حد استحقاق احتمالی خواهان ها و یا انجام تعهدات از سوی خوانده و برائت ذمه اوست، امور ترافعی بوده و خارج از حدود صلاحیت دیوان بوده و بر عهده دادگاه است لذا مستندا به ماده ۴۶ قانون دیوان عدالت اداری با تشخیص صلاحیت دادگاه عمومی گرگان حل اختلاف می نماید قرار عدم صلاحیت شماره ۹۴۶-۱۴/۱۲/۸۹ شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان گلستان نیز نقض می گردد مقرر است پرونده به منظور رسیدگی و اتخاذ تصمیم قانونی به دادگاه اخیرالذکر ارسال گردد.

رییس شعبه ۲۵ دیوان عالی کشور - مستشار

سعیدی - خوشوقتی