ماده ۳۲۶ قانون مدنی
اگر عوضی که مشتری عالِم بر غصب، در صورت تلف مبیع به مالک داده است زیاده بر مقدار ثمن باشد به مقدار زیاده نمی‌تواند رجوع به بایع کند ولی نسبت به مقدار ثمن حق رجوع دارد.
توضیح واژگان
تعاقب ایادی، یعنی پشت سر هم قرار گرفتن دست ها.(428183)
کلیات توضیحی تفسیری دکترین
اگر مالک، بیع فضولی را رد نماید؛ خریداری که به فضولی بودن معامله، آگاه است؛ به دلیل تبانی و مشارکتی که با فروشنده داشته است؛ درصورت ورود خسارت به مبیع و تأدیه آن، حق مراجعه به فضول را ندارد؛ ولی جهت مطالبه ثمن، می تواند به فروشنده رجوع نماید؛ زیرا فضول، نمی تواند بابت معامله نامشروعی که منعقد نموده؛ استفاده نامشروع نماید.(759678) و اگر مشتری، عالم به فضولی بودن معامله بوده؛ و درواقع مغرور نشده باشد؛ نمی تواند بابت خساراتی که به مالک پرداخت نموده؛ به فضول مراجعه نماید.(1100079)
اگر عوضی که مشتری عالِم بر غصب، در صورت تلف مبیع به مالک داده است؛ زیاده بر مقدار ثمن باشد؛ به مقدار زیاده نمی‌تواند رجوع به بایع کند؛ زیرا تصرف خریدار در مبیع، با علم او به غصب بوده؛ و ضمان منافع و سایر هزینه ها، به طور مطلق بر عهده وی می باشد.(279360)
بین حکم این ماده با مفاد دو ماده قبل آن، رابطه تباین وجود دارد.(954676)
مستندات فقهی
به دلالت اجماع و بنای عقلا، در مواردی که شخص، به زیان خود عمل می نماید؛ ضمان منتفی است.(72076)
سوابق فقهی
درصورت رد معامله فضولی توسط مالک، مشتری جهت مطالبه ثمن، حق مراجعه به بایع را ندارد؛ زیرا وی، عالمانه بایع را، بر ثمن مسلط نموده؛ و عمل او، به منزله اباحه در تصرف، و اقدام علیه خویش است.(436751)