ماده ۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی

وکالت ممکن است به موجب سند رسمی یا غیررسمی باشد. در صورت اخیر، درمورد وکالت نامه‌های تنظیمی در ایران، وکیل می‌تواند ذیل وکالت نامه تأیید کند

که وکالت نامه را موکل شخصاً در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده‌است. در صورتی که وکالت در خارج از ایران داده شده باشد باید به گواهی یکی از مأمورین

سیاسی یا کنسولی جمهوری اسلامی ایران برسد. مرجع گواهی وکالت نامه اشخاص مقیم در کشورهای فاقد مأمور سیاسی یا کنسولی ایران به موجب آئین‌نامه ای خواهد بود که توسط وزارت دادگستری با همکاری وزارت امور خارجه، ظرف مدت سه ماه، تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید. اگر وکالت در جلسه دادرسی داده شود، مراتب در صورتجلسه قید و به امضای موکل می‌رسد و چنانچه موکل در زندان باشد، رئیس زندان یا معاون وی باید امضا یا اثر انگشت او را تصدیق نمایند.

تبصره - درصورتی که موکل امضا، مهر یا اثرانگشت خود را انکار نماید، دادگاه به این موضوع نیز رسیدگی خواهد نمود.

توضیح واژگان

دادرسی :۱)شعبه ای از علم حقوق است که بحث می‌کند از سازمان قضائی و صلاحیت مراجع قضاء و مقررات اقسام دعاوی و اجراء احکام و تصمیمات قضات. در فقه به آن، قضاء گویند. ۲) در معنی اخص، تمام اعمالی است که برای یافتن راه حلی قضائی صورت می‌گیرد در واقعه خاص (یعنی مصداقی از دعاوی)، اهم اقسام آن در این زمان عبارتند از ۱) دادرسی اختصاری ۲) دادرسی عادی ۳) دادرسی فوری

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

دادگاه در مقام رسیدگی به وجود سمت دادخواست دهنده یا هر اقدام کننده دیگری در دادگاه، باید در جست و جوی دلیل نمایندگی او از خواهان باشد. در ماده ۳۴ شکل اعطای وکالت و این که به موجب سند رسمی باشد یا سند عادی معین شده‌است و قانونگذار در این ماده اعطای وکالت را هم در قالب سند رسمی پذیرفته و هم در قالب سند عادی. بدلالت ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی: «اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر رسمی یا در نزد سایر مأمورین رسمی در حدود صلاحیت آن‌ها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند رسمی است» بنابراین بر اساس این ماده چنانچه وکیل و موکل خود در دفتر اسناد رسمی حاضر شوند و وکالت نامه در نزد سر دفتر تنظیم گردد این وکالت نامه رسمی خواهد بود. وکالت ممکن است در جلسه دادرسی داده شود؛ در این صورت مراتب در صورتجلسه قید و به امضای موکل می‌رسد در این وکالت هم موکل چنانچه مایل به اعطای اختیارات ماده ۳۵ ق.آ.د. م را بدهد باید از دادگاه تقاضا کند تا در صورتجلسه نوشته شود. و چون وکیل نیز این اوراق را امضا می‌کند قبول وکیل محقق می‌شود. در موردی که موکل در زندان می‌باشد گواهی امضا وی باید توسط رئیس زندان یا معاون او صورت گیرد ولو وکالت نامه با حضور وکیل در زندان تنظیم گردد. ۱۳۰۴۷۰۴

مطابق این ماده وکیل می‌تواند امضا یا مهر یا اثرانگشت موکل مقیم ایران را گواهی کند و نیز ممکن است این گواهی توسط دفترخانه اسناد رسمی یا دفتر دادگاه صورت گیرد.

رویه قضایی

۱)رای شعبه اول دادگاه عالی انتظامی قضات شماره دادنامه ۱۴۲ مورخ ۱۰/۷/۱۳۶۹: رای دادگاه انتظامی کانون وکلا علیه وکیل به سه ماه ممنوعیت از اشتغال به وکالت، به استناد بند ۳ ماده ۸۱ آیین نامه لایحه استقلال کانون، به این علت است که نامبرده نام متوفی را در ستون موکلین خود در وکالتنامه نوشته و امضای او را تصدیق کرده، ایراد وکیل معترض این است که در تنظیم وکالت نامه دخالت نداشته و به وسیله یکی از موکلین تنظیم شده‌است. چون نام متوفی به اقرار وکیل، مورث موکلین او بوده و در قید حیات نیست جز ستون موکلین قید شده اعتراض او وارد نیست .

۲) در موردی که وکالت سند عادی تنظیمی در ایران باشد وکیل می‌تواند ذیل وکالت نامه تأیید کند که وکالت نامه را موکل شخصاً در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده‌است.

۳)نظریه مشورتی شماه ۵۸۱۸/۷–۲۱/۱/۱۳۶۱ اداره حقوقی قوه قضاییه مقرر می‌دارد: «عدم تعیین خسارت حق الوکاله در احکام مانع اجرای ماده ۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم نیست» اداره حقوقی دادگستری همچنین در نظریه مورخ ۲۵/۸/۱۳۴۴ آورده‌است: «اگر وکیلی با استفاده از حق توکیل غیر برای موکل خود تعیین کند، وکیل مع الواسطه در صورت انجام موضوع وکالت باید برای مطالبه حق الوکاله طلق ماده ۶۷۵ قانون مدنی به موکل مراجعه کندو رجوع به وکیل بلاواسطه در این مورد مچوز ندارد»

۴) رای شعبه اول دادگاه عالی انتظامی قضات شماره ۷۵ مورخ ۱۴/۵/۱۳۶۹: دفاع دادرس دادگاه صلح حاکی است که نامه نمایندگی اداره خواهان در لف پرونده موجود بوده، و نمایندگی او از خواهان محل تردید نبوده‌است، و خوانده نیز به سمت او ایرادی نکرده لذا با ملاحظه فتوکپی نامه اداره خواهان دایر بر نمایندگی تقدیم کننده دادخواست، نمی‌توان او را متخلف دانست.

۵) وکالت را می‌توان به طرقی که در قانون آمده به وکیل تفویض نمود اما در عر حال مقررات مربوط به هر مورد باید رعایت شود بدین معنی که اگر در جلسه دادرسی باشد ف در صورتجلسه دادگاه قید شود و به امضای طرفین برسد و اگر به صورت غیررسمی و خارج از دادگاه باشد وکیل با امضای وکالتنامه امضای موکل یا مهر یا اثر انگشت وی را ذیل وکالتنامه تصدیق کند.