ماده ۳۶۴ قانون آیین دادرسی کیفری

در پرونده اي كه داراي متهم اصلي ، شريك و معاون است و همه در دادگاه حاضرند ، تحقيقات از متهم اصلي شروع مي شود .

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بر اساس ماده فوق، در فرض تعدد متهمین در یک پرونده و حضور همه آن ها در دادگاه اعم از معاونین و شرکای دیگر جرم، ترتیب رسیدگی باید به همان صورتی باشد که در فرض تنها بودن یک متهم باید اعمال شود. شروع به تحقیق از متهم اصلی، مستلزم شناسایی هویت متهم در مراحل اولیه شروع به رسیدگی است. با توجه به این که ماده فوق شرط شروع به تحقیق از متهم اصلی را منوط به حضور همه افراد مذکور در این ماده در دادگاه دانسته است، عده ای معتقدند به لحاظ فنی در فرض عدم حضور همگی آن ها، دادگاه تکلیفی در خصوص شروع به تحقیقات از متهم اصلی را ندارد. اما گروهی در پاسخ بیان داشته اند که دلیلی بر عدم آغاز تحقیقات از متهم اصلی در این فرض نیز وجود ندارد. حتی اگر متهم اصلی به هر دلیلی فاقد مسئولیت کیفری باشد نیز باید تحقیقات از وی شروع شود. اما در فرضی که معاون جرم متهم به جرمی باشد که شریک جرم متهم اصلی، معاون وی در جرم دوم باشد، در این صورت با پرونده ای مواجه هستیم که دارای دو متهم اصلی و دو معاون جرم است. در این خصوص عده ای جرم مهم تر را ملاک انتخاب متهمی دانسته اند که باید زود تر از او تحقیق به عمل آید.

اگر دو جرم با دو متهم اصلی، دو معاون و دو شریک در پرونده ای مطرح باشند، عده ای معتقدند لازم است بعد از پایان تحقیقات از متهم اصلی جرم مهمتر و معاون و شریک وی، به سراغ متهم اصلی جرم خفیف تر و معاون و شرکای وی رفت.