ماده ۳۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی

چنانچه رأی صادره با قوانین حاکم درزمان صدور آن مخالف نباشد، نقض نمی گردد.

توضیح واژگان

رسیدگی فرجامی :فرجام در لغت به معنی پایان ، خاتمه و نهایت می باشد و رسیدگی دیوان عالی کشور را رسیدگی تمیزی یا فرجامی گویند.101225/1197244 که به معنای رسیدگی نهایی است.1197247/

پیشینه

مشابه مفاد این ماده ذیل ماده 568 قانون ایین دادرسی مدنی سال 1290 (699816) و همچنین ماده 562 قانون آیین دادرسی مدنی سال 1318 بیان شده بود.140997/

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در عمل به این ماده باید شرایط ماده 9 این قانون که قابلیت فرجام آرا را تابع قوانین مجرا در زمان صدور رای بیان کرده است را مورد توجه قرار داد. 336615/140998/

استثنای این ماده مواردی است که تسری قانون موخر بر رای فرجام خواسته در قانون جدید تصریح شده باشد.336672/  « همچنین این ماده را می توان استثنایی بر اصل عطف به ما سبق شدن قوانین شکلی دانست زیرا در این ماده قرینه ای وجود ندارد که منظور از قانون حاکم در زمان صدور ، منحصرا قانون ماهوی باشد بنابراین با این که قانون شکلی عطف به ما سبق می شود ، ولی چنانچه رای دادگاه با قانون شکلی حاکم در زمان صدور منطبق ولی با قانون شکلی لاحق متضاد باشد ، نقض نخواهد شد. با این وصف می توان گفت ماده 372 در مورد قوانین شکلی استثنایی در برابر اصل تلقی می شود و این استثنا منطبق با حقوق مکتسبه هر یک از طرفین در فرایند دادرسی است .»990266/

انتقادات

«اطلاق این ماده با ماده 195 همین قانون نیز سازگار نیست زیرا در این ماده ، دلایل خلاف شرع حاکم در زمان انعقاد عقود و قراردادها لازم الاتباع شناخته نشده است.»141001

مصادیق و نمونه ها

مثال: برای معاملات اموال غیر منقول سابقا تنظیم سند رسمی لازم نبود و قانون ثبت اسناد و املاک سند رسمی را برای اثبات معاملات غیرمنقول لازم دانست پس اگر حکمی مبنی بر اثبات معامله مربوط به غیر منقول با سند غیر رسمی قبل از قانون ثبت اسناد و املاک صادر شده باشد چون برخلاف قانون زمان صدور حکم نبوده نقض نمی شود.627079