ماده ۳۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری

هرگاه رأي بر برائت ، منع يا موقوفي تعقيب و يا تعليق اجراي مجازات صادر شود و متهم در بازداشت باشد ، بلافاصله به دستور دادگاه آزاد مي شود .

توضیح واژگان

بازداشت را در لغت جلوگیری از آزادی شخص یا مال معین دانسته اند.

همچنین قرار منع تعقیب عبارت است از قرار صادره در شرایطی که بازپرس دلایل کافی برای احراز وقوع جرم یا انتساب آن به متهم را نداشته باشد

همچنین مقصود از « آزادی بلافاصله» عدم لزوم انقضاء مدت تجدید نظر و یا فرجام خواهی و آزادی متهم در مدت زمان غیر قطعی بودن رأی است.

پیشینه

سابقاً ماده 213 قانون آیین دادرسی کیفری (1378) در این خصوص وضع شده بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

آراء مورد بحث در ماده فوق را باید آراء ناظر به مفهوم برائت در معنای موسع خود دانست.

تأثیر رای برائت، منع، موقوفی تعقیب و نیز تعلیق اجرای مجازات در آزادی متهم منحصر به بازداشت وی نبوده و سایر قرار های تأمین و نظارت قضایی را نیز بی اثر می سازد. گروهی بیان کرده اند که در فرض وجود دادسرا در محل، ولو با صدور حکم برائت نیز پرونده باید برای اجرا به دادسرای صادر کننده کیفرخواست اعاده شود. اما در فرضی که متهم در بازداشت باشد، با توجه به لزوم آزادی فوری وی لازم است دادگاه دستور آزادی او را صادر و بعد پرونده را به دادسرا اعاده کند. گروهی نیز معتقدند در این شرایط خود دادگاه باید فوراً متهم را مرخص کند.

عده ای معتقدند لازم است علاوه بر موارد فوق، لزوم آزادی متهم بازداشت شده در فرض صدور قرار تعویق صدور حکم نیز داده شود.

رویه قضایی

به موجب نظریه 7/8363-1383/11/6 هرچند ابلاغ دادنامه به شاکی یا محکوم له به لحاظ قانونی لازم است، اما لزوم ابلاغ را نباید مجوزی برای نگهداری محکوم علیه که مدت حبس وی خاتمه یافته است در حبس دانست.

همچنین بر اساس نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی،مادامی که قرار منع تعقیب قطعی نشده به قوت خود باقی است. اما اگر متهمی به علت همان اتهام در بازداشت باشد، باید به محض صدور قرار منع تعقیب و هرچند این قرار قطعی نشده باشد، فوراً آزاد شود.

مواد مرتبط

بخشنامه شماره 1/83/14946 مورخ 1383/11/19 با موضوع آزادی سریع متهمان و محکومان پس از صدور قرار های منع تعقیب و موقوفی تعقیب و برائت