ماده ۳۹۱ قانون آیین دادرسی مدنی
پس از ارجاع پرونده نمی‌توان آن را از شعبه مرجوع الیه اخذ و به شعبه دیگر ارجاع کرد مگر به تجویز قانون، رعایت مفاد این ماده در مورد رسیدگی کلیه دادگاه‌ها نیز الزامی است.
توضیح واژگان
رای فرجامی: رایی که پس از رسیدگی فرجامی توسط شعبه دیوان صادر می‌شود که همان اقدام دیوان در ابرام و نقض رای فرجام خواسته می‌باشد. ۹۹۲۷۱۹/
پیشینه
این ماده در قوانین آیین دادرسی مدنی سال‌های ۱۲۹۰ و ۱۳۱۸ مشابهی نداشته‌است. ۶۹۹۷۵۳/۶۲۹۸۲۵/ البته در ماده ۲۶۲ قانون آیین دادرسی کیفری نیز مفاد این همین ماده پیش‌بینی شده‌است. ۱۴۱۰۶۰/
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
فلسفه وجود این ماده تضمین استقلال قاضی در اتخاذ تصیمات خویش می‌باشد ۱۴۱۰۶۱، همچنین استثنای این ماده در مورد اخذپرونده از شعبه دیوان یا دادگاه دیگر و ارجاع آن به شعبه دیگر را می‌توان رد دادرس یا دعاوی مرتبط که در مواد ۷۸٬۹۲و ۱۰۳ این قانون بیان شده‌اند دانست. البته در این مواد نیز اخذ پرونده از شعبه مطح نیست و درخواست قاضی شعبه برای رسیدگی توسط دادرس یا دادگاه دیگر مطرح است ولی به هر حال می‌توان این موارد را موارد قانونی مطروحه در این ماده دانست. ۹۹۳۲۸۷//143838//نکته مهم دیگر اینکه با توجه به فلسفه تنظیم این ماده اعزام دادرس به شعبه نمی‌تواند موجبی برای رسیدگی به پرونده توسط دادرس اعزامی باشد. ۱۴۳۸۳۷//