ماده ۵۱۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها

هر کس به قصد بر هم‌ زدن امنیت کشور و تشویش اذهان عمومی تهدید به بمب‌ گذاری هواپیما، کشتی و وسائل نقلیه عمومی نماید یا ادعا‌ نماید که وسایل مزبور بمب ‌گذاری شده است علاوه بر جبران خسارت وارده به دولت و اشخاص به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می ‌گردد.

== واژگان ==

عبارات ادعا و تهدید با هم تفاوت دارند. تهدید ناظر به آینده و ادعا نسبت به گذشته است. همچنین در تهدید مباشرت خود فرد یا گروهِ تحت کنترل او شرط است ولی در ادعا چنین مباشرت یا کنترلی شرط نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432832|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref>

[[عنصر مادی]] این جرم شامل هر یک از این دو مورد است: 1- تهدید به بمب گذاری هواپیما، کشتی یا وسائل نقلیه عمومی 2-ادعای بمب گذاری در آن ها. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387172|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> [[اطلاق]] این ماده شامل حالتی نیز میشود که تهدید یا ادعا صرفا برای تشویش اذهان عمومی صورت گرفته و واقعیت ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387196|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> البته برخی دیگر معتقدند که ادعا حتما باید کذب و عاری از حقیقت باشد تا مشمول ماده قرار گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432832|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> همچنین لزومی ندارد که شخص مباشرت در بمب‌گذاری داشته باشد بلکه صرف اطلاع از چنین اقدامی کفایت میکند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=857772|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> تهدید یا ادعای بمب‌گذاری در مکان های دیگری غیر از موارد مصرح در قانون طبق منطوق ماده و قواعد تفسیر ادبی مشمول ماده قرار نمیگیرد؛ هرچند به لحاظ تفسیر منطقی شمول این موارد دور از ذهن نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387180|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> همچنین وسائل نقلیه خصوصی اعم از شخصی یا دولتی که مورد استفاده عموم نباشد مشمول ماده قرار نمیگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=430024|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref> برای تحقق این جرائم مرتکب باید قصد برهم زدن امنیت و تشویش اذهان عمومی را داشته باشد. بنابراین اگر چنین ادعائی با هدف دور کردن مردم از محل بمب‌گذاری شده باشد مشمول این ماده قرار نخواهد گرفت. اما اگر مرتکب به قصد مسخره کردن مردم، گرفتن انتقام یا شوخی کردن تهدید به بمب گذاری کند و در عمل موجب برهم خوردن امنیت شود مشمول ماده قرار میگرد هرچند که فاقد انگیزه های سیاسی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387176|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> گفتنی است که این ادعا یا تهدید باید با کسی مطرح شود که احتمال تحقق سو نیت خاص این جرم (قصد بر هم زدن امنیت) وجود داشته باشد؛ مانند برج مراقبت فرودگاه، خبرگزاری یا صدا و سیما، مسافران هواپیما و ...<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432840|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref>

دامنه شمول این ماده از دو جهت محدود شده که قابل نقد به نظر میرسد. اولا صرفا به بمب گذاری اشاره شده است. در نتیجه سایر خرابکاری ها مانند دستکاری موتور هواپیما از شمول ماده خارج است. ثانیا منطوق ماده صرفا تهدید یا ادعای بمب‌گذاری در «وسائل نقلیه» را ذکر نموده است. حال آنکه ارتکاب این اعمال در مکان های عمومی حتی میتواند آثار مخرب بیشتری به همراه داشته باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432848|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref>