ماده ۵۸۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

هر یک از مستخدمین و مامورین قضائی یا غیرقضائی یا کسی که خدمت دولتی به او ارجاع شده باشد بدون ترتیب قانونی به منزل کسی ‌بدون اجازه و رضای صاحب منزل داخل شود به حبس از یک ماه تا یک سال محکوم خواهد شد مگر این که ثابت نماید به امر یکی از روسای خود که‌ صلاحیت حکم را داشته است مکره به اطاعت امر او بوده، اقدام کرده است که در این صورت مجازات مزبور در حق آمر اجرا خواهد شد و اگر مرتکب ‌یا سبب وقوع جرم دیگری نیز باشد مجازات آن را نیز خواهد دید و چنانچه این عمل در شب واقع شود مرتکب یا آمر به حداکثر مجازات مقرر محکوم‌ خواهد شد.

توضیح واژگان

مأمور قضایی عبارت است از اعضای قوه قضاییه. این افراد را بایستی مستقل از اعضای قوه مجریه و مقننه دانست.340260 بنابراین شخصیت مرتکب از ارکان مهم تشکیل دهنده این جرم است و تنها قضات، ضابطان دادگستری و سایر مستخدمان حکومتی را در بر میگیرد.536488 بهر صورت وجه مشترک تمام افرادی که ممکن است به موجب این ماده به عنوان محکوم شناسایی شوند، انجام خدمات و وظایف دولتی است که بر عهده حکومت است. 536500 همچنین عبارت «کسی که خدمت دولتی به او ارجاع شده است» به افرادی اطلاق می گردد که مستخدم یا مأمور دولت به معنای خاص نبوده اما به طور موقت مبادرت به انجام خدمات دولتی می نمایند.536492

عبارت ترتیب قانونی در این ماده را نبایستی منحصر به موارد مذکور دانست و امور دیگر نظیر دفاع مشروع یا ورود در موارد ضروری را نیز باید لحاظ کرد.536532 این ترتیب قانونی معمولاً همراه با اصولی نظیر حضور صاحب خانه در منزل مگر در موارد فوریت، به عمل آمدن بازرسی در روز مگر در صورت ضرورت و... است که باید رعایت شوند.536524

عبارت خدمت دولتی در این ماده اطلاق داشته و ارجاع هر نوع خدمتی را شامل می شود.536496

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برای تحقق عنصر مادی این جرم، صرف ورود بدون مجوز قانونی یا بدون رضایت صاحب منزل کافی است و نیازی به تحقق عنف و یا تهدید نیست.536544 البته ورود به منزل دیگری باید حتماً بدون رضای صاحب خانه باشد. لذا در صورت مخدوش نشدن رضایت صاحب خانه به هیچ وجه جرمی واقع نشده است.536508 اما باید یادآور شد که حضور صاحب منزل به تنهایی نشانگر رضایت وی به ورود نیست؛ بلکه کسب رضایت او ضروری است.536548 البته در این خصوص نظر مخالفی نیز وجود دارد که صرف حضور فیزیکی صاحب خانه را کافی دانسته و کسب رضایت او را ضروری نمی داند.536528 همچنین این ماده فقط در بردارنده ورود غیر قانونی به منزل دیگری است و جرایمی را که بعد از ورود ممکن است واقع شود در بر نمیگیرد.537052

در بررسی عنصر روانی، باستی عناصر تحقق عمد در این جرم را از یک سو آگاهی و علم مأمور به تعلق منزل به غیر از یک سو و قصد در ورود به منزل از سوی دیگر دانست.536540 جرم مورد بحث مطلق بوده و مقید به نتیجه نیست. بنابراین نیازی به احراز سوء نیت خاص مرتکب نیز ندارد.536552