ماده ۶۲۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
کج شدن و خمیدگی گردن در اثر شکستگی در صورت عدم بهبودی و باقی ماندن این حالت موجب دیه کامل و در صورت بهبودی و زوال حالت خمیدگی و کج شدگی موجب ارش است.
توضیح واژگان
این ماده ناظر به جنایت بر قسمتی از بدن است که فاصله میان تنه انسان و سر را با هفت مهره متصل نموده است. ستون مهره مورد بحث از پایین جمجمه آغاز شده و در طول گردن و تنه ادامه می یابد.836712 به جنایت مورد بحث در این ماده صعر نیز گفته می شود. صعر در لغت به معنای دردی است که شتر در اثر ابتلا به ان، دچار کج شدگی گردن می شود.4991508
پیشینه
ماده 412 قانون مجازات اسلامی سابقاً در این خصوص وضع شده بود.806800
نکات توضیحی تفسیری دکترین
بر اساس این ماده شکستگی گردن چنانچه منجر به کج شدن آن شود، به طوری که این کج شدگی حتی بعد از معالجه نیز باقی بماند و موجب زوال انعطاف گردن شود، در حدی که مجنی علیه قادر به چرخاندن گردن خود نباشد موجب دیه کامل است .836720لذا به موجب نص صریح، شکستگی گردن در صورتی موجب دیه کامل است که بعد از معالجه نیز کج باقی بماند.1425976این کج ماندن و منحرف شدن گردن را «صعر» گفته اند.2500360در فرض فوت شخص به این سبب نیز در خصوص جنایت نخست باید دیه کامل و در باب جنایت ثانی ناشی از جنایت نخست، گروهی قائل به ارش شده اند.713944
مستندات فقهی
مستند شرعی این ماده را روایتی از پیامبر (ص) دانسته اند.713940
سوابق فقهی
برخی از فقها معتقدند اگر در اثر شکستگی استخوان گردن، عیبی و کجی باقی نماند و درمان شود، باید چهل دینار پرداخته شود. در فرض شکافتگی نیز دیه آن معادل چهار پنجم شکستگی آن یعنی سی و دو دینار می باشد.2357872 برخی از فقها معتقدند در صعر به دلیل عدم زوال منفعت یا زیبایی، باید قائل به حکومت شد نه دیه کامل. 836740 برخی از فقها حالتی را که شکستگی گردن مانع از فروبردن لقمه شود نیز موجب دیه کامل دانسته اند.2500352 برخی دیگر نیز جنایت بر گردن را در فرضی که دچار کج شدگی گردن و نیز منع بلع غذا شود موجب دیه کامل دانسته اند و در فرض رفع عیب، ارش را ثابت می دانند.4062596گروهی از فقها نیز بیان نموده اند دیه کامل در صورتی به مجنی علیه تعلق می گرد که بر اثر جنایت بر گردن، علاوه بر کج شدن آن دست مجنی علیه نیز به پشت برگردد.4991512 در غیر این صورت دیه جنایت باید به نظر حاکم تعیین گردد. چرا که چنین جنایتی صرفاً موجب از میان رفتن زیبایی شده است و تفویت منفعتی روی نداده است.4991516