ماده ۸۳۱ قانون مدنی

اگر موصی‌له صغیر یا مجنون باشد رد یا قبول وصیت با ولی خواهد بود.

توضیح واژگان

قبول وصیت توسط موصی له، که در واقع شرط تأثیر ایجاب موصی می‌باشد را، قبول شرطی گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در وصیت تملیکی به نفع صغیر، درصورت حیات ولی قهری او، موصی نمی‌تواند شخص دیگری را، متولی اداره موصی به قراردهد.

به نظر یکی از حقوقدانان، درصورتی که موصی، به نفع مولی علیه خویش وصیت نماید؛ دیگر نیازی به قبول ولی نیست.درموردی که ولی یا قیم، مالی را، به نفع مولی علیه خویش وصیت می‌کند؛ خود نیز می‌تواند به نیابت از وی، قبول یا رد نماید.

وجود موصی له درحین وصیت، شرط است؛ حتی اگر محجور باشد.

درصورتیکه وصیت به نفع صغیر، از نوع عهدی باشد؛ یعنی موصی، شخصی را وصی قراردهد تا مالی را، بعد از بلوغ به تملیک او درآورد؛ یا در زمان طفولیت، با رعایت مصلحت برای او هزینه نماید؛ دیگر ولی طفل اختیاری نخواهدداشت.

همانطورکه صغیر، حق انعقاد قرارداد ندارد؛ نمی‌تواند وصیت را نیز قبول کند.

سوابق فقهی

قبول، در وصیت به نفع حمل لازم نیست. و وصیت بر جنین، از قبیل وصیت بر امور عمومی بوده؛ و چنین وصیتی، نیاز به قبول موصی له یا ولی او ندارد. و در مقابل، قبول در وصیت بر حمل، ضروری دانسته شده‌است.

رویه‌های قضایی

شعبه ششم دادگاه تجدیدنظر استان تهران، در رأی شماره ۶۰۸ مورخه ۲۰/۶/۱۳۷۵، رد یا قبول وصیت توسط ولی یا قیم صغیر و مجنون را، ضروری دانسته‌است.

انتقادات

به نظر یکی از حقوقدانان، قانون مدنی دررابطه با لزوم رعایت غبطه موصی له صغیر یا مجنون توسط ولی او، به هنگام قبول یا رد وصیت، سکوت اختیار نموده‌است.

مصادیق و نمونه‌ها

چنانچه مادر طفل، مالی را به نفع او وصیت نماید؛ اختیار قبول یا رد وصیت، با پدر یا جد پدری طفل بوده؛ و مادر نمی‌تواند شخص دیگری را، برای این منظور بگمارد.