نمایش مبدأ برای نظریه شماره 7/99/1088 مورخ 1399/09/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره پرداخت دیه در فرض صدور قرار موقوفی تعقیب به دلیل فوت متهم

{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/99/1088|شماره پرونده=99-168-1088 ک|تاریخ نظریه=1399/09/19|موضوع نظریه=[[کیفری اختصاصی]]|محور نظریه=[[مسئول پرداخت دیه]]}}'''چکیده نظریه شماره 7/99/1088 مورخ 1399/09/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره پرداخت دیه در فرض صدور قرار موقوفی تعقیب به دلیل فوت متهم:'''فوت [[متهم]] مانعی برای رسیدگی درباره [[دیه]] نیست و مطابق [[ماده ۱۳ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۱۳ قانون بیمه اجباری]] دیه به نرخ روز پرداخت میشود

== استعلام ==
حسب تبصره یک [[ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۸۵ از قانون آیین دادرسی کیفری الحاقی مصوب ۱۳۹۴/۳/۲۴]] در مواردی که پرونده با [[قرار موقوفی تعقیب]] یا با هر تصمیم دیگری در [[دادسرا]] مختومه می شود باید پرونده به [[دادگاه]] ارسال تا نسبت به پرداخت [[دیه]] تعیین تکلیف شود.

۱-در پرونده های تصادف در صورتی که راننده مقصر که دارای [[بیمه|بیمه نامه]] معتبر بوده فوت نماید و افراد دیگری که سرنشین آن خودرو بوده اند مصدوم یا فوت نمایند در اینجا دادسرا با توجه به فوت متهم راننده مقصر قرار موقوفی تعقیب صادر و پرونده را در راستای تبصره یک ماده فوق به [[دادگاه کیفری دو]] ارسال می نماید. تکلیف دادگاه در خصوص دیه سایر افراد با توجه به فوت متهم چه می باشد؟

۲-تصادفی در سال ۱۳۸۹ اتقاق می افتد شخصی بر اثر این حادثه فوت می نماید و [[وارث|ورثه]] متوفی با اراده خود و بدون هیچ مانعی بعد از ۱۰ سال نسبت به راننده مقصر که دارای بیمه نامه معتبر بوده [[شکایت|شکایت کیفری]] مطرح می نمایند دادسرا با توجه به [[مرور زمان شکایت]] نسبت به متهم قرار موقوفی تعقیب صادر و با توجه به تبصره یک ماده فوق پرونده را به دادگاه کیفری دو ارسال می نماید تکلیف دادگاه در خصوص دیه با توجه به قرار موقوفی تعقیب نسبت به متهم چه می باشد؟ و همچنین دیه چه سالی باید ملاک عمل قرار گیرد؟

== نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه ==
۱- درصورت فوت [[متهم]] به [[قتل]] ، مطابق بند الف [[ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲]]، [[تعقیب]] [[کیفری|امر کیفری]] موقوف می شود؛ لکن این امر مانع رسیدگی به موضوع دیه در صورت مطالبه مصدومین یا [[اولیای دم]] [[مقتول]] نبوده و اگر پرونده در دادسرا مطرح شده، طبق تبصره ۱ ماده ۸۵ قانون مذکور، به دستور [[دادستان]] برای صدور [[حکم]] مقتضی درخصوص دیه به دادگاه ارسال می شود و نیازی به تقدیم [[دادخواست]] نمی باشد و چون صدور حکم به پرداخت دیه توسط دادگاه مستلزم رسیدگی و احراز مسئولیت متهم متوفی است، دادگاه ورثه متهم را دعوت و مدافعات آنان را [[استماع دعوا|استماع]] و در صورت انتساب قتل به [[مورث]] آنان، برابر مواد [[ماده ۴۶۲ قانون مجازات اسلامی|۴۶۲]] و [[ماده ۴۷۶ قانون مجازات اسلامی|۴۷۶ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲]] حکم صادر می نماید و در هر حال محکومیت شرکت بیمه در پرونده کیفری علی الاصول منتفی است و در انتفای این امر (محکومیت شرکت بیمه در پرونده کیفری) تفاوتی بین فرض حیات و ممات راننده مقصر وجود ندارد و مواد [[ماده ۸ قانون آیین دادرسی کیفری|۸]] و [[ماده ۹ قانون آیین دادرسی کیفری|۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲]] و مواد [[ماده ۱۴۳ قانون مجازات اسلامی|۱۴۳]] و [[ماده ۱۴۵ قانون مجازات اسلامی|۱۴۵ قانون مجازات اسلامی]] به خوبی مؤید این امر است.

۲- اولا، دیه همواره به نرخ روز پرداخت می شود و در این امر اختلافی نیست؛ حکم مذکور در [[ماده ۱۳ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۱۳ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵]] مبنی بر پرداخت دیه به بهای روز بر این امر تأکید و تصریح دارد.

ثانیا، عدم اقدام برای مطالبه دیه از ناحیه [[مجنی علیه]] یا وراث وی (متوفی)، موجب [[سقوط]] حق مذکور برای آنان نیست و لذا هر زمان می توانند این حق را مطالبه نمایند.

ثالثا، دلیلی بر این که عدم مطالبه افراد مذکور موجب تنزل دیه به قیمت روز حادثه باشد، در قانون پیش بینی نشده است. ضمنا چنان چه شرکت بیمه گر مطابق [[ماده ۳۲ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۳۲ قانون]] مذکور به وظایف قانونی خود در ایداع مبلغ خسارت به صندوق تأمین خسارات بدنی اقدام نموده باشد، وفق [[ماده ۳۷ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۳۷ این قانون]] [[بری الذمه]] محسوب شده و موجبی جهت پرداخت معادل دیه به قیمت روز نمی باشد.

رابعا، به لحاظ اطلاق ماده ۱۳ و قسمت اخیر [[ماده ۶۵ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۶۵]] ناظر به بندهای الف و ب [[ماده ۴ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۴ قانون بیمه اجباری مصوب ۲۰/۰۲/۱۳۹۵]] حکم مذکور در ماده ۱۳ این قانون (پرداخت دیه به قیمت یوم الاداء) اعم از اینکه [[بیمه گر]] یا صندوق مسؤول پرداخت آن باشد، نسبت به بیمه نامه های صادره قبل از لازم-الاجراء شدن این قانون که خسارت آنها پرداخت نشده باشد و نیز سایر موارد که صندوق موضوع [[ماده ۲۱ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۲۱]] این قانون متعهد پرداخت آن بوده است، قابل تسری واعمال است. ضمنا روح قانون یاد شده اقتضای چنین برداشتی را دارد.

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۸۵ از قانون آیین دادرسی کیفری الحاقی مصوب ۱۳۹۴/۳/۲۴]] 
* [[ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲]]
* [[ماده ۴۶۲ قانون مجازات اسلامی|ماده ۴۶۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲]]
* [[ماده ۴۷۶ قانون مجازات اسلامی|ماده ۴۷۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲]] 
* [[ماده ۸ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده ۸ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲]] 
* [[ماده ۹ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده  ۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲]]
* [[ماده ۱۴۳ قانون مجازات اسلامی|ماده ۱۴۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲]]
* [[ماده ۱۴۵ قانون مجازات اسلامی|ماده ۱۴۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲]]
* [[ماده ۱۳ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۱۳ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵]]
* [[ماده ۳۲ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۳۲ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵]]
* [[ماده ۶۵ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۶۵ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵]]
* [[ماده ۴ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۴ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵]]
* [[ماده ۲۱ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه|ماده ۲۱ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵]]

== جستارهای وابسته ==

* [[پرداخت دیه]]
* [[قرار موقوفی تعقیب|موقوفی تعقیب امر کیفری]]
* [[قیمت یوم الادا]]
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه سال ۱۳۹۹]]
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه (کیفری)]]
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه (کیفری اختصاصی)]]
[[رده:مسئول پرداخت دیه]]
[[رده:نظریه 2]]