نمایش مبدأ برای نظریه شماره 7/99/1237 مورخ 1399/09/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم امکان مطالبه نفقه در فرض واگذاری حضانت طفل به پدر و نگهداری غیرقانونی مادر


{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/99/1237|شماره پرونده=99-9/2-1237 ح|تاریخ نظریه=1399/09/15|موضوع نظریه=[[حقوقی]]|محور نظریه=[[نفقه]]}}'''چکیده نظریه شماره 7/99/1237 مورخ 1399/09/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم امکان مطالبه نفقه در فرض واگذاری حضانت طفل به پدر و نگهداری غیرقانونی مادر:'''در فرضی که [[حضانت]] کودک برابر [[حکم]] [[دادگاه]] به پدر واگذار شده است،در صورتی که دادگاه احراز کند مادر بدون کسب اجازه از پدر اقدام به نگهداری کودک می کند، هزینه هایی که در این خصوص بر مادر تحمیل می شود، منتسب به اقدام غیرقانونی اوست و نمی تواند این هزینه ها را از پدر کودک مطالبه کند

== استعلام ==
چنانچه در [[گواهی عدم امکان سازش]] یا حکم [[طلاق]] [[حضانت]] فرزند مشترک که هفت سال تمام شمسی را گذرانیده ولی به سن [[بلوغ شرعی]] نرسیده است به پدر [[طفل]] واگذار شود و مادر طفل نیز علی رغم [[رأی قطعی|قطعیت این حکم]] بدون اذن و اجازه پدر اقدام به نگهداری خود سرانه طفل نماید و در [[شورای حل اختلاف]] نیز طرح [[دعوی]] مطالبه [[نفقه]] فرزند را نماید و شورا نیز پدر را محکوم به پرداخت نفقه طفل نماید.

در خصوص ایراد شکلی:

الف- پدر با سمت [[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظرخواه]] ایرادی که به رأی شورا نموده است این است که مادر طفل اصلا سمتی برای طرح دعوی مطالبه نفقه فرزند ندارد لذا با توجه به ماده بند ۵ [[ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] آیا مادر طفل سمتی برای طرح این دعوی دارد یا خیر؟

در خصوص ایراد ماهوی:

ب-پدر طفل با سمت تجدیدنظرخواه ایراد دیگری که به رأی شورا وارد نموده این است که اولا هیچ محکمه ای حضانت طفل را به مادرش واگذار نکرده است و طفل نیز هفت سال تمام را به پایان رسانیده و لذا باید با پدرش زندگی نماید.

ثانیا اذن و اجازه ای از ناحیه پدر جهت نگهداری فرزند توسط مادر صادر نشده و مادر خود سرانه اقدام به نگهداری طفل می نماید و لذا مستحق دریافت نفقه نمی باشد. ثالثا پدر به لحاظ مقررات قانونی صلاحیت نگهداری و حضانت طفل را دارا می باشد چنانچه مادر طفل را ذی سمت برای طرح دعوی بدانیم آیا استحقاق دریافت نفقه فرزند را دارد یا خیر؟ تبصره [[ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی]] و [[ماده 6 قانون حمایت خانواده|ماده ۶ قانون حمایت خانواده]] ؟

== نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه ==
اولا، در موارد تعیین میزان نفقه و ترتیب پرداخت آن، مطابق [[ماده 47 قانون حمایت خانواده|ماده ۴۷ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱]]، [[دادگاه]] به طور معمول، حکم به پرداخت نفقه صادر نمیکند و فقط میزان و ترتیب پرداخت را تعیین و اعلام میکند و صرف تعیین نفقه، میزان آن و [[تعدیل]] بعدی آن به معنای صدور حکم به پرداخت نفقه نیست. بنابراین در موارد مزبور [[دعوای غیر مالی|دعوا غیرمالی]] است و از صلاحیت شورای حل اختلاف خارج است.

ثانیا، در فرض سؤال که حضانت کودک برابر حکم دادگاه به پدر واگذار شده است، در صورتی که دادگاه احراز کند مادر بدون کسب اجازه از پدر اقدام به نگهداری کودک می کند، هزینه هایی که در این خصوص بر مادر تحمیل می شود، منتسب به اقدام غیرقانونی اوست و نمی تواند این هزینه ها را از پدر کودک مطالبه کند. شایسته ذکر است که اقدام مادر در فرض سؤال مشمول [[ماده 40 قانون حمایت خانواده|ماده ۴۰ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱]] است و امکان [[بازداشت]] وی تا زمان تحویل کودک به پدر نیز قانونا وجود دارد. بدیهی است در فرضی که دادگاه احراز کند پدر به رغم صدور حکم حضانت از پذیرش فرزند خودداری کرده و یا اقدامی برای تحویل گرفتن کودک از مادر وی انجام نداده است، در اجرای ماده ۶ قانون یادشده و از آن جا که مادر از باب ضرورت عهده دار امر حضانت شده است، می توان پدر را به پرداخت هزینه های انجام شده توسط مادر و یا پرداخت نفقه جاری کودک محکوم کرد.

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی|ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹]] 
* [[ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی|ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی مصوب ۱۳۰۷]]
* [[ماده 6 قانون حمایت خانواده|ماده ۶ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱]]
* [[ماده 40 قانون حمایت خانواده|ماده ۴۰ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱]]
* [[ماده 47 قانون حمایت خانواده|ماده ۴۷ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱]]

== جستارهای وابسته ==

* [[نفقه]]
* [[شورای حل اختلاف]]

* [[حضانت]]

[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه]]
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه سال ۱۳۹۹]]
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه (حقوقی)]]
[[رده:نفقه]]
[[رده:نظریه 1]]