آثار امتناع مشتری از پرداخت ثمن در حقوق ایران و انگلیس

عنوان	آثار امتناع مشتری از پرداخت ثمن در حقوق ایران و انگلیس
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	علیرضا منفرد
استاد راهنما	محمدرضا محمدی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

آثار امتناع مشتری از پرداخت ثمن در حقوق ایران و انگلیس عنوان پایان نامه ای است که توسط علیرضا منفرد، با راهنمایی محمدرضا محمدی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دفاع گردید.

چکیده

در خصوص تعهدات مندرج در عقد بیع علی الاصول مشتری موظف است ثمن را در زمان و مکانی که هنگام عقد مشخص گردیده (مطابق شرایطی که توسط طرفین تعیین شده) تادیه نماید.و در صورت امتناع مشتری از پرداخت بایع می تواند مواردی را به شرح ذیل اعمال نماید .یکی از اقداماتی که بایع می تواند در مقابل امتناع مشتری از پرداخت ثمن انجام دهد، حق حبس می باشد؛ حق حبس اصطلاحی فقهی و حقوقی است به معنای حق خودداری یک طرف عقد از اجرای تعهد خود و منوط کردن آن به اجرای تعهد طرف مقابل در فقه و حقوق به انگیزه تعدیل و تنظیم روابط دو سویه یک تعهد و نیز مقرر داشتن نوعی ضمانت اجرا در صورت امتناع یک طرف از اجرای تعهد خود، حق حبس در قراردادهای معوض منظور شده است. یکی دیگر از اقدامات بایع در صورت امتناع مشتری از پرداخت ثمن فسخ بیع می باشد. علی رغم اینکه اشخاص در روند عادی امورات مدنی و تجاری خودشان انتظار دارند که قراردادهای آنها به طور تمام و کمال اجرا شود و هیچیک از طرفین نتوانند به طور یکجانبه آن را فسخ نمایند، با این وجود باز هم مواردی اتفاق می افتد که به دلایلی نظیر عیب کالا و یا تفاوت فاحش ثمن معامله با قیمت واقعی، اعسار خریدار و یا امتناع خریدار از پرداخت ثمن وغیره. اصرار به تداوم لزوم قرارداد امری بیهوده به نظر می رسد؛ لذا در پاره ای موارد برابر قوانین مقرر شده تا یکی از طرفین به تنهایی بتواند الزام ناشی از عقد را به سود خود برهم زند در این پژوهش مواردی که بایع در صورت امتناع مشتری می تواند از حق فسخ استفاده نماید و آثار حقوقی ناشی از آن به طور مبسوط بررسی گردیده است. از دیگر آثار امتناع مشتری از پرداخت ثمن ورود خسارت به فروشنده است، برای اینکه مسیولیتی در خصوص پرداخت خسارت تحقق یابد، باید تخلف قراردادی به شخص متعهد نسبت داده شود و عدم اجرای آن ناشی از واقعه خارجی نباشد و پس از فرا رسیدن وعده متعهد از انجام تعهد خودداری نماید و خسارت توسط متعهد له مورد مطالبه قرار گیرد ممکن است بخشی از قرار داداجرا شده باشد؛ بنابراین تعهدات متعهد نسبت به آن قسمت از بین می رود. مطالبه خسارت تاخیر تادیه با مطالبه انجام تعهد قابل جمع است لیکن مطالبه خسارت عدم انجام تعهد با مطالبه انجام تعهد قابل جمع نخواهد بود به لحاظ اینکه خسارت عدم انجام تعهد در واقع بدل از انجام تعهد می باشد و با یکدیگر قابل جمع نخواهد بود . در صورتی که بیع فسخ نشود ولی بایع با تاخیر ثمن معامله را در یافت نماید برابر ماده ۵۲۲ قانون مدنی با لحاظ شرایط خاص بایع می تواند خسارت تاخیر تادیه در یافت نماید.در نظام حقوقی انگلیس حق حبس به طور شایسته و مناسبی مطرح گردیده است، چنانچه می توان گفت حق حبس جنبه بین المللی و جهانی پیدا کرده است و فروشندگانی که با امتناع مشتری از پرداخت ثمن مواجه می شوند با محدودیت کمتری نسبت به حقوق ایران از حق حبس مبیع استفاده می نمایند و در رابطه با چگونگی فسخ معامله باید گفت در صورتی که پس از امتناع از پرداخت ثمن توسط خریدار، بایع می تواند اخطاری جهت اعلام قصد خود مبنی بر باز فروش مبیع برای وی فرستاده و مدت معقولی را جهت پرداخت ثمن تعیین نماید معذلک در صورتی که خریدار در این مدت نیز ثمن را پرداخت نکند بایع می تواند عقد را فسخ شده تلقی و مبیع را مجددا به فروش رساند. در خصوص دریافت خسارت، در صورت احراز وقوع ضرر و با ارزیابی و به همان میزان قابل مطالبه می باشد، البته در خصوص ضررهای وارده بر اثر حوادث قابل پیش بینی قابل مطالبه می باشد. بنابراین حوادث قهری وغیر قابل پیش بینی قابل مطالبه نمی باشد. مضاف بر اینکه در حقوق انگلیس عدم النفع هم قابل مطالبه می باشد.

کلیدواژه ها

• ثمن
• مبیع
• مشتری
• تادیه
• ضمانت اجرای عدم ایفاءتعهد
• عدم النفع
• وجه التزام
• بایع