بررسی رابطه حقوقی کارگزار و مشتری اصیل در بازار بورس اوراق بهادار
 | |
| عنوان | بررسی رابطه حقوقی کارگزار و مشتری اصیل در بازار بورس اوراق بهادار |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | صدیقه سمیعی |
| استاد راهنما | بهزاد ساعدی بناب |
| استاد مشاور | محمد سلطانی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۰ |
| دانشگاه | مرکز پیام نور تهران |
بررسی رابطه حقوقی کارگزار و مشتری اصیل در بازار بورس اوراق بهادار عنوان پایان نامه ای است که توسط صدیقه سمیعی، با راهنمایی بهزاد ساعدی بناب و با مشاوره محمد سلطانی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.
چکیده
کارگزاری در بورس دارای یک جایگاه اساسی است. در بورس اوراق بهادار کلیه معاملات از طریق کارگزاریها انجام می شود. کارگزار یک شخص حقوقی است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آنها معامله می کند. بعبارتی کارگزار مامور خرید و یا فروش اوراق بهادار از سوی مشتریان است و مشتری با مراجعه به یکی از کارگزاران نسبت به خرید و یا فروش اوراق بهادار اقدام می کنند.این پایان نامه تحت عنوان بررسی رابطه حقوقی کارگزار با مشتری (اصیل) با هدف تحقیق در خصوص مسایل حقوقی مربوط به کارگزاران و مشتریان در بورس اوراق بهادار انجام شده است. در راستای انتخاب این عنوان سعی شده ضمن استفاده از روش کتابخانه ای ابهامات موجود در این خصوص با بررسی قواعد حاکم بر رابطه حقوقی کارگزار و مشتری و وظایف هر یک در مقابل دیگری و بالاخره بحث و بررسی ماهیت حقوقی عملکرد کارگزار و اصیل (مشتری) بیان شده است.نتیجه گیری که حاصل بررسی و تحقیق عنوان فوق الذکر می باشد در چند بند ذیل آورده می شود: ۱.قواعد حاکم بر رابطه حقوقی کارگزار و اصیل (مشتری) بطور صریح در قانون آورده نشده است.۲.کارگزاران در جهت ارتقاء کیفیت خدمت رسانی باید از حمایت های حقوقی بیشتر و نیز توان و قدرت مالی – تخصصی بیشتری برخوردار گردند. ۳.از آنجایی که مسیولیت انجام تعهد خرید یا فروش سهام بر عهده کارگزاران می باشد بنابراین ماهیت حقوقی عملکرد کارگزاران باید صریحا ذکر و مواد قانونی حمایتی و ضمانت اجرایی این رکن بازار بورس، بیان و اجرا گردد.۴.یکی از نتایج مهم این پژوهش در خصوص ماهیت حقوقی عملکرد کارگزار و مشتری آن است که در ایران فرمهای خرید و فروش بنام دیگری و به حساب دیگری است و کارگزار سهام را بنام دیگری و به حساب او خرید و فروش می کند که این در واقع عملیات عاملی است و بدلیل آنکه ما در قانون تجارت برای عاملی قانونی نداریم پس متوسل می شویم به قوانین مقررات وکالت زیرا که ذات عاملی وکالت است.۵.حرکت در جهت ارتقاء سطح تحلیل در بازار، گسترش اطلاع رسانی و شفافیت در معاملات و ایجاد کارگزاران خبره و همچنین ایجاد نهادهای نظارتی قوی و کارآمد گام های اساسی در گسترش و رونق بازار سرمایه به شمار می آیند.
ساختار و فهرست پایان نامه
فصل اول: کلیات ۱
مقدمه ۲
بیان مسیله ۳
ضرورت انجام تحقیق ۴
قلمرو تحقیق ۴
محدودیتهای تحقیق ۴
سوالات تحقیق ۵
سابقه تحقیق ۵
فرضیه های تحقیق ۶
روش تحقیق و موانع آن ۶
اصطلاحات یا تعاریف اساسی ۷
فصل دوم:کلیات مربوط به بورس اوراق بهادار و کارگزار ۹
مقدمه ای در باب بورس اوراق بهادار و کارگزار ۱۰
بخش اول: مفاهیم اساسی بازار اوراق بهادار با تاکید بر نقش شرکتهای کارگزاری ۱۰
گفتار اول: تعریف، اهداف، تاریخچه و نقش بورس اوراق بهادار در اقتصاد کشور ۱۰
بند اول: تعریف بورس اوراق بهادار ۱۰
بند دوم: تاریخچه بورس اوراق بهادار ۱۱
الف) تاریخچه بورس اوراق بهادار در جهان ۱۱
ب) تاریخچه بازار اوراق بهادار در ایران ۱۲
ج) بورس اوراق بهادار پیش از انقلاب اسلامی ۱۳
د) بورس اوراق بهادار پس از انقلاب اسلامی ۱۳
بند سوم: وظیفه بورس ۱۶
بند چهارم: مزایای بورس اوراق بهادار در اقتصاد کشور ۱۷
گفتار دوم: ساختار و تشکیلات بازار اوراق بهادار ۲۰
بند اول: تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران ۲۰
بند دوم: سازمان بورس اوراق بهادار ۲۰
بند سوم: اهداف سازمان بورس و اوراق بهادار ۲۱
بند چهارم: بازار اوراق بهادار ۲۱
الف) بازار اولیه ۲۲
ب) بازار ثانویه ۲۲
بند پنجم: بخش های نظارتی و اجرایی بازار اوراق بهادار ۲۲
بند ششم: ارکان بازار اوراق بهادار ۲۳
الف) شورای عالی بورس ۲۳
ب) هییت مدیره ۲۵
ج) رییس سازمان ۲۵
د) حسابرس/بازرس ۲۵
گفتار سوم: اوراق بهادار قابل معامله ۲۶
بند اول: تعریف اوراق بهادار ۲۶
بند دوم: انواع اوراق بهادار ۲۶
الف) سهام عادی ۲۶
ب) حق تقدم ۲۷
ج) اوراق مشارکت ۲۷
د) مشتقات یا ابزار مشتقه ۲۸
۱– اختیار معامله ۲۸
۲– قرارداد آتی ۲۹
ژ) صکوک ۳۰
بند سوم: ماهیت حقوقی سهام ۳۱
بخش دوم : نحوه انجام معامله در بورس اوراق بهادار ۳۲
گفتار اول: شیوه معامله سنتی و شیوه معاملات با بکارگیری فناوریهای جدید ۳۲
بند اول: شیوه معامله در بورس تهران ۳۲
بند دوم: شیوه اطلاع رسانی در بورس تهران ۳۴
بند سوم: اینترنت و بورس اوراق بهادار ۳۶
الف) رشد سرمایه گذاری اینترنتی ۳۶
ب) روشهای استفاده از فناوری اطلاعات توسط شرکتهای کارگزاری ۳۷
ج) مزایای استفاده از سرمایه گذاری اینترنتی ۳۹
د) وضعیت کارگزاران ایرانی در استفاده از فناوری اطلاعات و قوانین مقررات بورس اوراق بهادار ۴۱
گفتار دوم: بورس الکترونیک و معاملات الکترونیک و نقش کارگزاران ۴۱
بند اول: تعریف بورس الکترونیک و معاملات الکترونیک ۴۱
بند دوم: الزامات حقوقی سفارش های الکترونیک ۴۳
بند سوم: امضای الکترونیک ۴۴
بند چهارم: قانون تجارت الکترونیک ۴۵
بند پنجم: معاملات بر خط اوراق بهادار در ایران ۴۷
الف) مزایای معاملات برخط اوراق بهادار ۴۸
ب) فرآیند انجام معامله برخط اوراق بهادار ۴۹
بند ششم: موضوعات قانونی مربوط به افزایش استفاده از اینترنت و دامنه واکنش های قانونی ۵۰
الف) ظرفیت، انعطاف پذیری و امنیت سیستم ۵۲
ب) توصیه های مربوط به ظرفیت، انعطاف پذیری و امنیت ۵۳
ج– توصیه های مربوط به افشای اطلاعات ۵۶
د– وب سایتها ۵۶
ر– مسوولیت اطلاعات فراپیوندی ۵۷
ز– توصیه های مربوط به اطلاعات فراپیوندی ۵۸
ژ– مسیولیت برقراری ارتباط از طریق وب سایت طی فرآیند عرضه ۵۹
بخش سوم: نقش کارگزاران در سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار ۶۰
گفتار اول: بورس اوراق بهادار و شرکتهای کارگزاری ۶۰
بند اول: موسسات مالی ۶۱
الف– واسطه های مالی ۶۱
ب) سایر موسسات مالی ۶۱
بند دوم: موسسات مالی و سیستم مالی ۶۲
بند سوم: کارگزاران ۶۳
الف) کارگزاری در بورس اوراق بهادار ۶۵
ب) مسیولیت کارگزاران ۶۶
ج) انواع موسسات کارگزاری ۶۸
د) ویژگیهای کارگزاران ۶۸
ذ) نحوه فعالیت کارگزاری ۷۱
ر) نظارت بر کارگزاران ۷۳
ز) نحوه تاسیس شرکتهای کارگزاری ۷۳
ژ– تحلیلگران مالی خبره ۷۴
گفتار دوم: معاملات اوراق بهادار در بورس ۷۵
بند اول: انواع دستور جهت معاملات اوراق بهادار ۷۶
الف– دستور بازار ۷۶
ب– دستور محدود ۷۶
ج– دستور همه یا هیچ ۷۷
د– دستور تعداد معین ۷۷
ذ– دستور توقف زیان ۷۷
ر– دستور توقف محدود ۷۸
ز– دستور روز ۷۸
ژ– دستور بازقابل ابطال ۷۹
بند دوم– دریافت کد معاملاتی بورس ۷۹
بند سوم– بیان فرآیند معاملات در بورس اوراق بهادار تهران ۸۰
بند چهارم– نحوه عملکرد کارگزاران در معامله سهام: ۸۲
بند پنجم– کارمزد کارگزاران: ۸۴
بند ششم: کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار ۸۴
فصل سوم: کارگزار و مشتری در بورس اوراق بهادار و مسایل حقوقی مربوط به آنها ۸۶
بخش اول: کارگزار و نحوه کار کارگزار، تعهدات و مسیولیتهای کارگزار و مشتری (اصیل) در بورس اوراق بهادار ۸۷
گفتار اول: کارگزار ۸۷
بند اول: تعریف کارگزار و شرکتهای کارگزاری ۸۷
بند دوم: ترتیب اجرای دستورات مشتریان توسط کارگزاران ۸۸
بند سوم: حقوق و تکالیف کارگزار ۸۹
الف– حقوق کارگزار ۸۹
ب– تکالیف کارگزار ۸۹
بند چهارم: مسیولیت های کارگزار ۹۱
الف– مسیولیت مدنی ۹۲
ب– مسیولیت جزایی ۹۲
بند پنجم: مسیولیت کارگزار در معاملات برخط ۹۳
بند ششم: حقوق و تعهدات کارگزار در معاملات بر خط اوراق بهادار ۹۳
گفتار دوم: مشتری (اصیل) ۹۵
بند اول: تعریف مشتری ۹۵
بند دوم: حقوق و تکالیف مشتری در بورس اوراق بهادار ۹۶
بند سوم: مسیولیتهای مشتری ۹۶
الف) مسیولیت مدنی ۹۶
ب) مسیولیت کیفری ۹۶
بند چهارم: مسیولیت مشتری در معاملات برخط ۹۷
بند پنجم: تعهدات مشتری در معاملات برخط اوراق بهادار ۹۷
بخش دوم: بررسی ماهیت حقوقی عمل کارگزاری ۹۹
گفتار اول: ماهیت حقوقی عمل کارگزاری از دیدگاه های مختلف ۱۰۰
بند اول: نظریه وکالت ۱۰۱
الف) وکالت در قانون مدنی و فقه امامیه ۱۰۱
ب) وکالت در تجارت ۱۰۳
بند دوم: نظریه دوم ۱۰۴
الف) وجوه اشتراک حق العمل کاری و کارگزاری در بورس اوراق بهادار ۱۰۴
ب) وجوه افتراق حق العمل کاری و کارگزاری در بورس اوراق بهادار ۱۰۵
بند سوم: نظریه نمایندگی ۱۰۹
الف) اقسام نمایندگی ۱۰۹
ب) اوصاف نمایندگی قراردادی ۱۱۰
ج) آثار نمایندگی ۱۱۱
بند چهارم: نظریه قرارداد مستقل تابع قواعد وکالت ۱۱۱
بند پنجم: نظریه دلالیت ۱۱۲
بند ششم: نظریه عاملیت ۱۱۲
گفتار دوم: اشتباهات و تخلفات کارگزاران ۱۱۵
بند اول: موارد اشتباهات کارگزاران ۱۱۵
بند دوم: تخلفات کارگزاران ۱۱۸
بند سوم: قوانین و مقررات رسیدگی به تخلفات کارگزاران نسبت به مشتریان ۱۲۰
بند چهارم: نحوه رسیدگی به اختلافات و شکایات از کارگزاران ۱۲۲
بند پنجم: موارد اختلاف مشتریان با کارگزاران و موضوعات شکایت ۱۲۴
بند ششم: یک نمونه پرونده تخلف کارگزار ۱۲۵
بخش سوم: انتقال اوراق بهادار و اصول حقوقی حاکم بر آن ۱۲۹
انتقال اوراق بهادار ۱۲۹
گفتار اول: شرایط حقوقی انتقال ۱۲۹
بند اول: شرایط عمومی انتقال ۱۳۰
الف) قصد و رضا ۱۳۰
ب) اهلیت ۱۳۰
ج) موضوع قرارداد ۱۳۰
بند دوم: شرایط اختصاصی ۱۳۱
الف– سهام بی نام و قبض ۱۳۱
ب– سهام با نام ۱۳۱
گفتار دوم: انتقال سهام در بورس اوراق بهادار ۱۳۲
فصل چهارم ۱۳۵
بحث و بررسی ۱۳۷
نتیجه گیری ۱۴۱
پیشنهادات ۱۴۳
فهرست منابع ۱۴۵
پیوست ۱۵۱
کلیدواژه ها
- نظام حقوقی
- حقوق قانونی
- مشتری
- بازار سهام
- تجارت الکترونیکی
- کارگزار
- مشتری
- رابطه حقوقی
- بازار بورس
- عامل (مجری)
- بورس اوراق بهادار