بررسی مبانی فقهی و حقوقی ماده 1104 قانون مدنی و ضمانت اجرای آن

عنوان	بررسی مبانی فقهی و حقوقی ماده ۱۱۰۴ قانون مدنی و ضمانت اجرای آن
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	طاهره شهرابی فراهانی
استاد راهنما	سیدعلی اصغر موسوی رکنی
استاد مشاور	ابراهیم عبدی پور
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۰
دانشگاه	دانشگاه قم

بررسی مبانی فقهی و حقوقی ماده ۱۱۰۴ قانون مدنی و ضمانت اجرای آن عنوان پایان نامه ای است که توسط طاهره شهرابی فراهانی، با راهنمایی سیدعلی اصغر موسوی رکنی و با مشاوره ابراهیم عبدی پور در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی فقهی و حقوقی ماده ۱۱۰۴ قانون مدنی و ضمانت اجرای آن می باشد روش گرد آوری به صورت کتابخانه ای (تحلیلی و توصیفی) است. کانون خانواده از نهادهای مهم اجتماعی است که اساس و سنگ بنای جامعه را تشکیل می دهد. یکی از تکالیف زن و شوهر همکاری آنان برای تحکیم مبانی خانواده است. ماده ۱۱۰۴ قانون مدنی می گوید: زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند. معاضدت و همکاری زن و شوهر، موجب تحکیم پایه های خانواده شده و از امکان هر گونه تزلزل و ناپایداری که از عدم همکاری زوجین حاصل شود، جلوگیری می کند. قانون مدنی همکاری زن و شوهر برای تربیت فرزند را پس از همکاری آنان در تشیید مبانی خانواده لازم می داند و اعلام می کند که زوجین موظف هستند برای پرورش و تربیت فرزند خود دست یاری به یکدیگر داده و سعی کنند تا فرزندان شایسته ای به جامعه تحویل دهند. با وجود اینکه کلمه باید در ابتدای ماده ذکر گردیده و این نشان دهنده الزام می باشد ولیکن ضمانت اجرای کافی و لازم در این مورد پیش بینی نگردیده و بین حقوقدانان در رابطه با اینکه این ماده صرفا" یک دستور اخلاقی است یا اینکه حقوقی و دارای ضمانت اجرا می باشد اختلاف وجود دارد. در این پژوهش پیشنهاداتی برای تحکیم و تشیید مبانی خانواده و ضمانت اجرای آن مطرح گردیده به این امید که کانون خانواده گرم تر گردد و فرزندانی شایسته توسط والدین مسیول تربیت شوند.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱– بیان مسیله ۲

سوالهای اصلی ۳

۲– فرضیه ها ۴

۳– ضرورت انجام تحقیق ۵

۴– روش تحقیق ۵

۵– پیشینه تاریخی ۵

۶– از آغاز ظهور اسلام ۷

۷– از ظهور اسلام تا دوره رنسانس ۸

۸– از آغاز دوره رنسانس تا اعلامیه حقوق بشر ۹

۹– از اواخر هزاره دوم به بعد ۱۰

فصل اول: کلیات ۱۲

۱–۱– مبانی از نظر لغوی و اصطلاحی ۱۳

۱–۲ کاربرد مبانی حقوق ۱۳

۱–۳ مبانی در اصطلاح خاص ۱۴

۱–۳–۱ شخصیت و روان ۱۴

۱–۳–۲ اخلاق و آداب ۱۵

۱–۳–۳ دین و اعتقادات ۱۶

۱–۳–۴ تعهدات متقابل زوجین ۱۸

۱–۳–۵ تربیت فرزندان براساس مقتضیات جنسیتی ۱۹

۱–۴ معنای لغوی فقه ۲۰

۱–۵ معنای اصطلاحی فقه ۲۱

۱–۶ فقه در اصطلاح خاص ۲۲

۱–۷ تعریف حقوق ۲۳

۱–۸ حقوق در اصطلاح خاص ۲۴

۱–۹ تعریف ضمانت اجرا ۲۵

۱–۱۰ضمانت اجرا در اصطلاح خاص ۲۷

فصل دوم: مفهوم و مصادیق معاضدت در تشیید مبانی خانواده و ضمانت اجرای آن ۲۹

۲–۱تعریف خانواده از دیدگاه حقوق ۳۰

۲–۲تعریف خانواده از دیدگاه فقه ۳۴

۲–۳ هدف از تبیین حقوق خانواده ۳۶

۲–۴ حقوق و وظایف مشترک زوجین نسبت به یکدیگر ۳۸

۲–۴–۱سکونت مشترک ۳۹

۲–۴–۲حسن معاشرت زوجین ۴۰

۲–۴–۲–۱حسن معاشرت از منظر قرآن ۴۱

۲–۴–۲–۲ حسن معاشرت از منظر سنت ۴۲

۲–۴–۲–۳ حسن معاشرت از منظر قانون مدنی ۴۳

۲–۴–۲–۴ ضمانت اجراء حسن معاشرت ۴۳

۲–۴–۳ برخی از مصادیق تخلف از حسن معاشرت و مسیولیت مدنی ناشی از آن ۴۵

۲–۵ مفهوم تشیید ۴۸

۲–۵–۱ تشیید مبانی خانواده در قرآن و سنت ۴۹

۲–۵–۲ تشیید مبانی خانواده در حقوق ۵۲

۲–۶ مفهوم معاضدت ۵۴

۲–۶–۱معاضدت زوجین از منظر حقوق ۵۵

۲–۶–۲ معاضدت زوجین از منظر قرآن و سنت ۵۷

۲–۶–۳ ضمانت اجرا و مسیولیت مدنی تخلف از معاضدت ۶۰

۲–۶–۴ مفهوم عسر و حرج ۶۲

۲–۶–۵ مبانی قاعده عسر و حرج ۶۳

۲–۷ وفاداری زوجین و ضمانت اجرای آن ۶۴

۲–۸ رابطه حق و تکلیف زوجین ۶۶

۲–۹ انگیزه تحکیم روابط در خانواده ۶۸

۲–۱۰اصول تحکیم مبانی خانواده در حقوق ۷۰

۲–۱۰–۱تاثیر فرهنگ و محیط اجتماعی در روابط زوجین ۷۰

۲–۱۰–۲تاثیر اقتصاد جامعه در روابط زوجین ۷۱

۲–۱۰–۳ تاثیر خانواده ها بر روابط زوجین ۷۲

۲–۱۱–۱ عوامل درون خانوادگی: توجه به جایگاه خانواده ۷۳

۲–۱۱–۲حفظ شیون فردی در تحکیم مبانی خانواده ۷۵

۲–۱۲ اصول تحکیم مبانی خانواده در فقه ۷۶

۲–۱۳ عوامل کلیدی رفتارهای زوجین در تحکیم مبانی خانواده از منظر فقه ۷۸

۲–۱۳–۱ معنویت ۷۸

۲–۱۳–۲توجه کامل به حقوق یکدیگر ۷۹

۲–۱۳–۳ خلق نیکوی زوجین ۸۰

۲–۱۳–۴ محبت نسبت به یکدیگر ۸۲

۲–۱۳–۵ روحیه زیبای عفو و گذشت زوجین ۸۳

فصل سوم: تربیت فرزندان از منظر فقه و حقوق و ضمانت اجرای آن ۸۵

۳–۱مفهوم تربیت ۸۶

۳–۲ ماهیت حقوقی تربیت ۸۷

۳–۳ مفهوم حضانت ۸۹

۳–۴ حضانت در اصطلاح ۸۹

۳–۵ مفهوم حقوقی حضانت ۹۰

۳–۶ ماهیت حقوقی حضانت ۹۱

۳–۷فرق بین حضانت و تربیت از دیدگاه حقوق: ۹۳

۳–۷–۱ از جهت موضوع ۹۳

۳–۷–۲ از جهت زمان شروع تکلیف ۹۴

۳–۷–۳ از جهت ضمانت اجرا ۹۴

۳–۸ ابعاد تربیت فرزند از منظر فقه ۹۵

۳–۸–۱تربیت جسمی ۹۵

۳–۸–۲تربیت روحی ۹۶

۳–۸–۳ تربیت اجتماعی ۹۶

۳–۸–۴ تربیت اخلاقی ۹۷

۳–۹اهمیت تربیت فرزند در قرآن و حدیث (فقه) ۹۸

۳–۱۰ نقش معاضدت والدین در تربیت دینی فرزندان ۹۹

۳–۱۱ آغاز تربیت فرزند از دیدگاه فقه ۱۰۱

۳–۱۲روش تربیت فرزند از منظر فقه ۱۰۲

۳–۱۳ نقش معاضدت والدین در تربیت اولاد ۱۰۵

۳–۱۴جایگاه فرزند در خانواده ۱۰۷

۳–۱۵ جایگاه فرزند در آیات و روایات ۱۰۸

۳–۱۶ تفاوت تربیت فرزند پسر و دختر در فقه ۱۰۹

۳–۱۷ ضوابط فقهی و حقوقی تربیت فرزندان ۱۱۱

۳–۱۸ضمانت اجرای حق و تکلیف تربیت ۱۱۳

ضمایم: جدول و نمودار ۱۱۵

نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۲۳

منابع و مآخذ: ۱۲۷

الف: منابع فارسی ۱۲۷

ب) منابع عربی: ۱۳۰

کلیدواژه ها

• خانواده
• مسیولیت فرزندی
• تربیت
• فقه
• ضمانت اجرای قانونی
• حقوق مدنی
• زوجین
• مبانی خانواده