تحلیل حقوق زارعانه در حقوق ایران و فقه اسلامی

عنوان	تحلیل حقوق زارعانه در حقوق ایران و فقه اسلامی
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	سیدمصطفی حسینی
استاد راهنما	منصور امینی
استاد مشاور	عیسی امینی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

تحلیل حقوق زارعانه در حقوق ایران و فقه اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط سیدمصطفی حسینی، با راهنمایی منصور امینی و با مشاوره عیسی امینی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

حق زارعانه یکی از حقوق مالی عینی است که متعلق آن ملک مزروعی، اعم از؛ زمین کشاورزی دیمی و آبی، باغ، قلمستان و سایر مزارع است که در اثر تلاش مستمر زارع ، باغبان، کشاورز و یا عامل در ملک زراعی متعلق به مالک موجر یا مزارع، مشروط به آنکه موجب تحقق آبادانی و قابلیت کشت و زرع گردد، ایجاد می شود. این حق تحت هر عنوان و اطلاقی به نوعی حق تقدم و اولویت برای زارع است که منشا و خاستگاه کاملا عرفی دارد و برخلاف فقه، در تاریخ ایران دارای سابقه است، مگر آنکه به لحاظ وجه مشترک با حق تحجیر، از حیث ایجاد حق تقدم برای احیاءکننده، آن را مشروع و مسبوق به سابقه بدانیم. به دلیل منشا عرفی این حق، حق زارعانه در مناطق مختلف ایران به اسامی گوناگونی شناخته می شود، لیکن فارغ از تفاوت در اصطلاحات محلی، حق زارعانه دارای مصادیق متعددی است که بنا بر کیفیت ملک و موقعیت زارع و نحوه عملکردش، تحت عناوین؛ نسق زراعی، دسترنج رعیتی، حق ریشه، حق السعی، حق اولویت رعیتی یا حق تقدم و نیز حق آب و گل، در متن قانون نقل گردیده است. این حق کلیه اوصاف حق مالی از قبیل؛ قابلیت نقل و انتقال و اعراض و توقیف را دارا بوده، در رویه قضایی و احکام صادر شده از محاکم نیز مورد شناسایی قرار گرفته، به نحوی که در فرض استمرار فعالیت زارع در یک دوره نسبتا طولانی که توام با حفظ آبادانی باشد، فارغ از اولویت و حق تقدم زارع در بهره برداری و انتفاع از ملک زراعی، در صورت ترک همکاری از سوی زارع، عرفا مالک ملزم به جبران زحمات و تلاش زارع بوده، در فرض امتناع، امکان مطالبه آن وجود دارد و مالک نیز تا قبل از پرداخت حق زارعانه یا جلب رضای زارع یا عامل، امکان انتزاع ید مشارالیه از ملک را نداشته، تصرف و تملک ملک از جانب مالک یا شخص حقوقی، صرفا با پرداخت کامل حقوق زارع امکان پذیر می گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالبعنوان صفحهچکیده۱مقدمه۲بخش اول: مفهوم، مبانی و ارکان حق زارعانهفصل اول: مفهوم و مبانی حق زارعانه۱۲مبحث اول: تعاریف۱۲گفتار اول– تعریف حق و انواع و اوصاف آن۱۳بند اول– تعریف حق۱۳بند دوم– انواع حق۱۴بند سوم– اوصاف حق۲۰گفتار دوم– تعریف حق زارعانه و مشتقات آن در قانون۲۱بند اول– تعریف حق زارعانه ۲۱بند دوم– مشتقات حق زارعانه۳۳گفتار سوم: تعریف حق زارعانه در فقه۴۵مبحث دوم: مبانی حق زارعانه۴۶گفتار اول: قرارداد ۴۷بند اول: عقد اجاره۴۸بند دوم: عقد مزارعه۵۰بند سوم: مساقات۵۲بند چهارم: مغارسه۵۳بند پنجم: سایر عقود۵۵بند ششم– شرط ضمن عقد۵۸گفتار دوم: عرف ۶۰گفتار سوم: قانون۶۳گفتار چهارم– رویه قضایی۷۰بند اول– آرای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور۷۱بند دوم– آرای دیوان عالی کشور۷۴بند سوم–آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری ۷۵بند چهارم– آرای محاکم عمومی ۷۷بند پنجم– رای داوری ونک۷۸گفتار پنجم– نظر فقها۸۴فصل دوم: ارکان و عناصر حق زارعانه ۸۷مبحث اول: عناصر ایجاد حق زارعانه۸۷گفتار اول: ملک مزروعی۸۷بند اول– تعریف ملک(زمین) و انواع آن۸۸بند دوم– انواع اراضی زراعی۸۹گفتار دوم: عمل زارع ۹۲گفتار سوم: آبادانی و قابلیت کشت ۹۵گفتار چهارم: بقاء و تداوم آبادانی۹۸گفتار پنجم: سایر ملزومات و هزینه ها۹۹بند اول: نهر، چاه یا قنات ۹۹بند دوم: شخم، کود و سایر هزینه ها۱۰۰مبحث دوم: عناصر بقاء و دوام حق زارعانه ۱۰۲بند اول– استمرار در تصرف زراعی و تداوم آن۱۰۲بند دوم– استمرار قابلیت کشت و زرع ۱۰۴بخش دوم: ویژگیها، آثار و حقوق و تکالیف اصحاب حق زارعانهفصل اول: اوصاف حق زارعانه و مقایسه آن با نهادهای مشابه دیگر۱۰۸مبحث اول– اوصاف حق زارعانه ۱۰۸گفتار اول– قابلیت تملک حق زارعانه۱۰۸گفتار دوم–قابلیت انتقال حق زارعانه۱۱۰بند اول– انتقال ارادی ۱۱۲بند دوم– انتقال قهری۱۱۷بند سوم– انتقال قضایی۱۱۹گفتار سوم– قابلیت توقیف و انتقال اجرایی حق زارعانه۱۲۱گفتار چهارم– قابلیت اسقاط حق زارعانه ۱۲۵بند اول– ماهیت اسقاط۱۲۵بند دوم– اقسام اسقاط۱۲۶مبحث دوم: مقایسه حق زارعانه با نهادهای مشابه دیگر۱۲۶گفتار اول– سرقفلی۱۲۷گفتار دوم– حق کسب و پیشه و تجارت۱۲۹گفتار سوم: حق انتفاع ۱۳۳گفتار چهارم– حق ارتفاق۱۳۵گفتار پنجم– حق تحجیر۱۳۷مبحث سوم– ماهیت حقوقی حق زارعانه۱۴۱گفتار اول– حق عینی۱۴۱گفتار دوم– حق غیر منقول۱۴۶فصل دوم: حقوق و تکالیف طرفین(مالک و زارع)۱۴۸مبحث اول: حقوق طرفین۱۴۹گفتار اول– حقوق زارع۱۵۰بند اول– حق انتقال۱۵۰بند دوم– استیفای حق زارعانه۱۵۳بند سوم– طرح دعوی برای اثبات حق و آیین دادرسی آن۱۵۶بند چهارم– حق فسخ۱۶۷گفتار دوم– حقوق مالک۱۶۸بند اول– بازدید از ملک۱۶۸بند دوم– مطالبه مال الاجاره۱۶۹بند سوم– ممانعت از انتقال به غیر۱۶۹بند چهارم– حق فسخ (ناشی از تعدی و تفریط زارع)۱۷۰بند پنجم– انتقال ملک۱۷۲بند ششم– طرح دعوی خلع ید یا تخلیه ید۱۷۳مبحث دوم: تکالیف طرفین۱۷۳گفتار اول– تکالیف زارع ۱۷۴بند اول– انجام عملیات زراعی ۱۷۴بند دوم– پرداخت مال الاجاره یا حصه مالک۱۷۶بند سوم– خودداری از تعدی و تفریط۱۷۷گفتار دوم– تکالیف مالک ۱۷۸بند اول–تسلیم ملک۱۷۹بند دوم– تهیه امکانات، ملزومات و تسهیل بهره برداری۱۸۰بند سوم– پرداخت هزینه ها و انجام تعمیرات۱۸۱بند چهارم– پرداخت حق زارعانه۱۸۲فصل سوم– خاتمه و زوال حق زارعانه۱۸۴مبحث اول– خاتمه حق زارعانه ۱۸۴گفتار اول–ناشی از بطلان عقد۱۸۵بند اول– عدم وجود شرایط اساسی صحت معامله۱۸۵بند دوم– وجود شرط مبطل عقد۱۸۶بند سوم– قابل کشت یا زرع نبودن۱۸۷گفتار دوم– ناشی از انحلال عقد۱۸۸بند اول– تغییر در استفاده یا تغییر در نوع کشت یا زرع ۱۸۹بند دوم– خارج شدن از قابلیت انتفاع۱۸۹بند سوم– انقضاء مدت قرارداد۱۹۰مبحث دوم– زوال حق زارعانه۱۹۱گفتار اول–اعراض از حق زارعانه۱۹۱بند اول– اعراض و اسقاط بعد از تحقق حق زارعانه۱۹۲بند دوم– اسقاط قبل از تحقق حق زارعانه(شرط عدم ایجاد حق زارعانه)۱۹۳گفتار دوم– وفای به عهد و پرداخت حق زارعانه۱۹۵بند اول– به صورت توافقی ۱۹۵بند دوم– به صورت ترافعی۱۹۷نتیجه۲۰۸پیشنهاد۲۱۱منابع

کلیدواژه ها

• فقه
• حقوق مالی
• حقوق مالی
• اولویت
• زمین زراعی
• حقوق اسلامی
• ایران
• کشاورزان
• حق الزحمه