تحلیل فقهی و حقوقی ایقاع مشروط
تحلیل فقهی و حقوقی ایقاع مشروط عنوان پایان نامه ای است که توسط حامد ملکشاهی، با راهنمایی محمدباقر پارساپور و با مشاوره محمد صالحی مازندرانی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
 | |
| عنوان | تحلیل فقهی و حقوقی ایقاع مشروط |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | حامد ملکشاهی |
| استاد راهنما | محمدباقر پارساپور |
| استاد مشاور | محمد صالحی مازندرانی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
چکیده
تحلیل فقهی–حقوقی ایقاع مشروط واکاوی امکان درج شرط و خیار شرط، ضمن ایقاع است. مشهور فقها، به دلایلِ اجماع، عدم ارتباط شرط با ایقاع، تبدیل ماهیت آن به عقد، دوطرفه بودن شرط و یک طرفه بودن آن، اختصاص عقلی خیار و انحلال به عقد، طرفدارِ عدم جریان شرط و خیار شرط، ضمن ایقاع است. همچنین ضمیمه شرط به یکی از عوضین وعدم وجود عوض در ایقاعات، اختصاص فسخ به امر موجود و عدم امکان اعاده معدوم، از دیگر دلایل ففهای مشهور است که حکم ایقاع مشروط را عدم صحت، شرط را باطل دانسته اند.برخی حقوق دانان همین نظر را برگزیده اند. نظر خلافِ مشهور فقها، جریان شرط وخیار شرط، ضمن آن است و ضمن رد ادله مشهور فقها با استناد سیره معصومین(ع)، معتبر نبودنِ اجماعِ ادعا شده، اطلاق ادله امضایی به عقد وایقاع، احتیاج شرط به دو طرف نه ایقاع، معقولیت انحلال و فسخ، امکان وقوع و درج شرط ضمن ایقاع، پذیرش و کاربرد عرفی، معتقد به جریان شرط ضمن ایقاع هستند؛ حکم ایقاع، شرط یا خیار شرطِ ضمن آن را صحت می داند. معدودی حقوق دانان همین نظر را اختیار کرده اند. با تقویت برخی دلایل خلاف مشهور چون، عدم منع قانون گذار، عدم وجود مستمسک شرعیِ قابل اتکاء برای نظر مشهور، و وجود پشتوانه عرفی، نظر مشهور را به چالش کشانیده ولی نهایتا به دلیل تبدیل ماهیت ایقاع با درج شرط در آن، قایل به عدم جریان شرط و خیار شرط در مطلقِ ایقاعات، عدم صحت شرط ضمن آن شده ایم.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
۱ بیان مساله ۱
۲ هدف و ضرورت تحقیق ۲
۳ پیشینه ی تحقیق ۲
۴ روش تحقیق ۳
۵ سوالات تحقیق ۳
۶ فرضیه های تحقیق ۴
۷ ساختار تحقیق ۴
فصل اول:
کلیات
مبحث اول: مفاهیم اصلی ۶
گفتاراول: ایقاع ۶
بند اول: ایقاع در لغت ۶
بند دوم: ایقاع در اصطلاح ۷
الف) فقه ۷
ب) حقوق ۹
۱) حقوق ایران ۹
۲) حقوق کشور های عربی ۱۲
گفتار دوم: شرط ۱۳
بند اول : درلغت ۱۴
بند دوم: در اصطلاح
الف: فقه ۱۴
ب: حقوق ۱۶
گفتار سوم: خیارشرط ۱۸
گفتار چهارم: ایقاع مشروط ۱۹
مبحث دوم: مفاهیم مشابه ۲۰
گفتار اول: مفاهیم مشابه با ایقاع ۲۱
بند اول: برزخ عقد و ایقاع (عمل میانه) ۲۱
بند دوم: قرارداد یک جانبه ۲۴
بند سوم: عقد یک تعهدی ۲۶
گفتار دوم: مفهوم مشابه با ایقاع مشروط(ایقاع خیاری) ۳۰
فصل دوم:
بررسی وقوعِ ایقاع مشروط (تحلیل و نقد دلایل مخالفان و موافقان)
مبحث اول: تحلیل و نقد دلایل مخالفان درج شرط وخیار در ایقاع ۳۲
گفتار اول: اجماع، عدم استناد به عموم المومنون و عدم تجویز قانونی ۳۳
بند اول: اجماع ۳۳
بند دوم: عدم امکان استناد به عموم المومنون ۳۴
بندسوم: عدم تجویز قانون گذار ۳۵
گفتار دوم: عدم ارتباط وعدم انصرافِ شرط به ایقاع ۳۶
بند اول: عدم ارتباطِ شرط به ایقاع ۳۷
بند دوم: عدم انصرافِ شرط به ایقاع ۳۸
گفتار سوم: تبدیل ماهیت ایقاع، دوطرفه بودن و ضمیمه ی شرط به یک عوض ۴۱
بند اول: تبدیل ماهیت ایقاع ۴۲
بند دوم: دوطرفه بودن شرط ۴۴
بند سوم: ضمیمه ی شرط به یک عوض ۴۵
گفتار چهارم: اختصاصِ خیار به عقد، فسخ به امر موجود و عدم امکان اعاده معدوم ۴۷
بند اول: اختصاصِ عقلیِ خیار به عقد ۴۷
بند دوم: اختصاص فسخ به امور موجود ۴۹
بند سوم: عدم امکانِ اعاده معدوم ۵۲
مبحث دوم: تحلیل و نقد دلایل موافقان درج شرط وخیار در ایقاع ۵۵
گفتار اول: عدم اعتبار اجماع، اطلاق ادله امضایی و پذیرش عرفی ۵۵
بند اول: عدم اعتبار اجماع ۵۶
الف) خلاف نظر معصوم ۵۶
ب) تخصیص اکثر ۵۷
ج)تردید در اجماع و رد آن ۵۹
د) گزافه و سکوتی بودن اجماع ۶۰
ه–) حکم خلاف اجماع ۶۱
بند دوم: اطلاقِ ادله ی امضایی ۶۲
بند سوم: پذیرش عرفی ۶۴
گفتار دوم: دوطرفه بودن شرط، امکان وقوع و درج آن ضمن ایقاع ۶۵
بند اول: احتیاج ِشرط به دوطرف، نه ایقاع ۶۵
بند دوم: امکان وقوع شرط، ضمن ایقاع ۶۶
بند سوم: امکان درج شرط ضمن ایقاع ۶۷
گفتارسوم: سیره معصوم (ع) و تصریح فقها ۶۷
بند اول: سیره معصوم(ع) ۶۸
بند دوم: تصریح فقها ۶۹
گفتارچهارم: معقولیتِ انحلالِ ایقاع ۶۹
فصل سوم:
احکام و آثارِ ایقاعِ مشروط
مبحث اول: حکم ایقاعِ مشروط و خیاری ۷۲
گفتاراول: نظریه صحت ۷۳
گفتار دوم: نظریه عدم صحت ۷۷
مبحث دوم: آثار ایقاع مشروط و خیاری ۸۰
گفتار اول: نظریه بطلان ایقاع– بطلان شرط ۸۱
گفتار دوم: نظریه صحت ایقاع– صحت شرط ۸۲
گفتار سوم: نظریه صحت ایقاع– بطلان شرط ۸۳
گفتار چهارم: نظریه برگزیده ۸۴
نتیجه گیری ۸۵
فهرست منابع و مآخذ ۸۷
منابع فارسی ۸۷
الف) کتاب ۸۷
ب) مقاله ۸۸
منابع عربی ۸۹
الف) کتب ۸۹
ب) مقاله ۹۴
منابع انگلیسی ۹۴
چکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- احکام فقهی
- ایقاع
- خیار (فقه)
- ایقاع
- ایقاع مشروط
- شرط
- خیار
- شرط
- نظام حقوقی