تحلیل نظام مجوزدهی کتاب در ایران
 | |
| عنوان | تحلیل نظام مجوزدهی کتاب در ایران |
|---|---|
| نویسنده | حسین اعلائی زهره پناهی |
| محور موضوعی | حقوق اداری |
| سال نشر | ۱۴۰۲ |
| منتشر شده در | نشریه پژوهش های نوین حقوق اداری |
| دوره | ۵ |
| شماره | ۱۴ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
تحلیل نظام مجوزدهی کتاب در ایران عنوان مقاله ای از حسین علائی و زهره پناهی است که در بهار 1402 شماره 14 فصلنامه پژوهش های نوین حقوق اداری منتشر شده است.
چکیده
کتاب وسیله آزادی بیان و نیز ابزاری ضروری برای گردش آزاد افکار و عقاید است. نظارت بر چاپ و انتشار کتاب یا از طریق نظارت پیشینی (نظام مجوزدهی)، و یا از طریق نظام تعقیبی (نظارت بعد از انتشار) انجام می‌گیرد. رویکرد نخست سخت‌گیرانه و مبتنی بر عدم اعتماد به نویسندگان کتاب و ناشران است، در مقابل رویکرد دوم دموکراتیک و آزادمنشانه است. پرسش این است که نظام کنونی مجوزدهی در حوزه کتاب در ایران در مقایسه با معیار آزادی بیان و آزادی اطلاعات با چه کاستی‌های مواجه است؟ این تحقیق به‌شیوه توصیفی و تحلیلی انجام گرفته است. در اصل 24 قانون اساسی به‌طور ضمنی اصل آزادی چاپ کتاب بدون سانسور و ممیزی قبلی با دو قید «مخل به مبانی اسلام» ویا «حقوق عمومی» نباشد، پذیرفته شده است. در زمینه کتاب، تفضیل محدودیت آزادی بیان به موجب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین گردیده است. پیشنهاد می‌گردد، نظام مجوزدهی کتاب حذف و محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها مرتبط با آزادی بیان در حوزه کتاب به‌موجب قانون مصوب مجلس شورای اسلامی تعیین گردد. نظارت قضایی بر مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی که در نتیجه آخرین اصلاحات تبصره ماده 19 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1401 حذف گردید، باید بار دیگر برقرارگردد. همچنین به تخلفات ناشران کتاب باید با رعایت اصول یک دادرسی منصفانه رسیدگی گردد.