تغییر نحوه دعوا در آیین دادرسی مدنی ایران با تاکید بر رویه قضایی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تغییر نحوه دعوا در آیین دادرسی مدنی ایران با تاکید بر رویه قضایی
عنوانتغییر نحوه دعوا در آیین دادرسی مدنی ایران با تاکید بر رویه قضایی
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوامیرحسین ربیعیان
استاد راهنمابدیع فتحی
استاد مشاورخیرالله هرمزی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۱
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



تغییر نحوه دعوا در آیین دادرسی مدنی ایران با تاکید بر رویه قضایی عنوان پایان نامه ای است که توسط امیرحسین ربیعیان، با راهنمایی بدیع فتحی و با مشاوره خیرالله هرمزی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

اقامه صحیح و کارآمد دعوا برای شناسایی حقوق تضییع شده افراد، مستلزم آگاهی از اصول دادرسی و اختیاراتی است که قانون گذار برای ایشان در نظر گرفته است. از طرفی دیگر برای دادرسی منظم، سریع و عادلانه نیز این اصول و اختیارات باید رعایت شود تا بهترین نتیجه از دعوای مطروحه به دست آید و در نهایت اعتبار امر قضاوت شده جاری گردد. تغییر نحوه (سبب) دعوا یکی از این اختیارات است که به موجب آن و در ذیل ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان در صورت نیاز به تغییر در یکی از عناصر دعوا (سبب)، آن را تغییر می دهد. سبب دعوا از جمله موضوعاتی است که پرداختن به آن پای بسیاری از اصول و مباحث بنیادین آیین دادرسی مدنی را به میان می کشد، ازاین رو باید مفهوم نحوه دعوا بررسی شود. به نظر ما تغییر نحوه دعوا به عنوان یکی از مصادیق دعوای اضافی در ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی آورده شده است که قواعد دعاوی طاری بر آن جاری می شود. همچنین منظور از تغییر نحوه دعوا همان تغییر سبب می باشد که در فقه از آن به عنوان مصب الدعوا یاد شده است. سبب مفهومی متمایز از منشا دارد، به طوری که منشا دعوا در مفهوم مبنا و اساس دعوا است که در این معنا، سبب جزیی از منشا دعوا به حساب خواهد آمد و رابطه آن ها عموم و خصوص مطلق خواهد بود. پس محتمل است که از یک منشا اسباب متعدد ناشی شود. برای پذیرش تغییر نحوه دعوا توسط دادرس نیز با دید تحلیل اقتصادی حقوق، صرف وجود ارتباط میان دعوای مطروحه و سبب جدید الزامی می نماید. رویه قضایی نیز موضع مشخصی ندارد و در بسیاری موارد تغییر نحوه دعوا را به درستی شناسایی نکرده و با مفاهیم مشابه تمایزی قایل نشده است تا شرایط آن را به درستی اعمال نماید.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

بیان مسیله

ضرورت پژوهش

هدف پژوهش

سوالات پژوهش

فرضیه پژوهش

پیشینه پژوهش

روش انجام تحقیق

فصل نخست: تبیین مفاهیم مقدماتی ماده

قانون آیین دادرسی مدنی و تغییر نحوه دعوا و مبانی آن

مبحث نخست: مفاهیم مقدماتی و مرتبط با تغییر نحوه دعوا

گفتار نخست: مفاهیم مقدماتی

بند نخست: مفهوم دعوا

الف: معنای لغوی

ب: معنای حقوقی

۱ حقوقدانان

۲ فقها

پ: عناصر دعوا

۱ اطراف دعوا

۲ موضوع دعوا

۳ سبب دعوا

ت ضرورت تعیین عناصر دعوا

بند دوم: مفهوم خواسته

الف معنای لغوی

ب: معنای حقوقی

پ: رابطه خواسته و موضوع دعوا

گفتار دوم: مفاهیم مرتبط با تغییر نحوه دعوا

بند نخست: مفهوم تغییر نحوه دعوا

بند دوم: مفهوم سبب دعوا

الف: مفهوم سبب در فقه

ب: مفهوم سبب در فرانسه

۱ نظریه اول (امورحکمی)

۲ نظریه دوم (امور موضوعی)

۳ نظریه سوم (بینابین)

۴ در نظام دادرسی ایران

پ: مفهوم سبب در ایران

۱ تعریف سبب

۲ تفاوت سبب و مفاهیم مشابه

۱/۲ سبب و دلیل

۲/۲ سبب و منشا

۳ اسباب متعدد

مبحث دوم: مبانی و روند تقنین ماده

قانون آیین دادرسی مدنی

گفتار نخست: مبانی ماده

قانون آیین دادرسی مدنی

بند نخست: صرفه جویی در هزینه های مادی و معنوی

الف: هزینه طرفین دعوا

ب: هزینه دادگاه

بند دوم: رسیدگی سریع و جلوگیری از تورم دعاوی

بند سوم: جلوگیری از تعارض آرا

گفتار دوم: سابقه قانون گذاری

بند نخست: دوره کهن

بند دوم: قانون اصول محاکمات حقوقی (۱۲۹۰ شمسی)

بند سوم: قانون اصول محاکمات حقوقی و تجاری مصوب (۱۳۱۴ شمسی)

بند چهارم: قانون آیین دادرسی مدنی (۱۳۱۸ شمسی)

فصل دوم: تعامل تغییر نحوه دعوا با مفاهیم مشابه و اصول دادرسی

مبحث نخست: تغییر نحوه دعوا و مفاهیم مشابه

گفتار نخست: تغییر نحوه دعوا و دعوای اضافی

بند نخست: مفهوم دعوای اضافی

الف: نظریه وحدت

ب: نقد نظریه وحدت

بند دوم: شرایط دعوای اضافی

بند سوم: رابطه تغییر نحوه دعوا با دعوای اضافی

گفتار دوم: تغییر نحوه دعوا و تغییر خواسته

گفتار سوم: تغییر نحوه دعوا و تغییر اطراف دعوا

بند نخست: انواع تغییر اصحاب دعوا

الف: تغییر تعداد اصحاب دعوا

ب: تغییر خود اصحاب دعوا

بند دوم: رابطه تغییر نحوه دعوا و تغییر اطراف دعوا

گفتار چهارم: تغییر نحوه دعوا و کاهش خواسته

بند نخست: انواع کاهش خواسته

الف: دیدگاه اول

ب: دیدگاه دوم

بند دوم: آثار کاهش خواسته

الف: قلمرو رسیدگی دادگاه

ب: قابلیت شکایت از رای

پ: صلاحیت مرجع رسیدگی کننده

ت: اعتبار امر مختومه

گفتار پنجم: تغییر نحوه دعوا و تغییر درخواست

گفتار ششم: تغییر نحوه دعوا و خواسته ضمنی

بند نخست: لزوم طرح خواسته ضمنی

بند دوم: خواسته ضمنی، دکترین و رویه قضایی

بند سوم: حقوق فرانسه و خواسته ضمنی

بند چهارم: رابطه تغییر نحوه دعوا و خواسته ضمنی

مبحث دوم: تغییر نحوه دعوا و اصول دادرسی

گفتار نخست: تغییر نحوه دعوا و اصل حاکمیت اصحاب دعوای مدنی

بند نخست: مفهوم اصل حاکمیت اصحاب دعوای مدنی

بند دوم: ارتباط تغییر نحوه دعوا و اصل حاکمیت اصحاب دعوای مدنی

گفتار دوم: تغییر نحوه دعوا و اصل تغییرناپذیری دعوا

بند نخست: مفهوم اصل تغییرناپذیری دعوا

بند دوم: مبانی اصل تغییرناپذیری دعوا

الف: نظم دادرسی

ب: تضمین حقوق دفاعی خوانده

پ: اصل سرعت

بند سوم: استثنایات

گفتار سوم: تغییر نحوه دعوا و اصل ترمیم دعوا

بند نخست: مفهوم اصل ترمیم دعوا

بند دوم: محدوده اصل ترمیم دعوا

فصل سوم: شرایط و آثار تغییر نحوه دعوا

مبحث نخست: شرایط تغییر نحوه دعوا

گفتار نخست: ارتباط

بند نخست: مفهوم ارتباط

بند دوم: سابقه قانون گذاری

الف: قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰

ب: قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸

پ: قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹

بند سوم: اهمیت نهاد ارتباط

الف: اجرای صحیح عدالت

ب: جلوگیری از تکرار و تورم دعاوی

پ: پرهیز از صدور آرای متعارض

بند چهارم: انواع ارتباط

الف: ارتباط ساده

ب: ارتباط کامل

پ: ارتباط کافی

بند پنجم: منظور از ارتباط در ماده

قانون آیین دادرسی مدنی

گفتار دوم: وحدت منشا

بند نخست: تحقق هردو شرط ارتباط و وحدت منشا

بند دوم: تحقق یکی از شروط ارتباط و وحدت منشا

گفتار سوم: دادخواست

بند نخست: نظر به تفکیک

بند دوم: نظر به عدم نیاز به ارایه دادخواست

گفتار چهارم: مهلت

بند نخست: تا پایان اولین جلسه دادرسی

الف: مفهوم جلسه دادرسی

ب: مفهوم جلسه اول دادرسی

بند دوم: تا اعلام ختم دادرسی

بند سوم: تغییر نحوه دعوا در مراحل دادرسی

الف: واخواهی

ب: تجدیدنظرخواهی

۱ تبدیل عنوان خواسته از عین به قیمت آن یا بالعکس

۲ مطالبه دیون و متفرعات

۳ تغییر عنوان خواسته از اجرت المثل به اجرت المسمی یا بالعکس

پ: فرجامخواهی

مبحث دوم: آثار تغییر نحوه دعوا

گفتار نخست: سرنوشت دعوا در صورت عدم پذیرش

گفتار دوم: آیین رسیدگی تغییر نحوه دعوا درصورت پذیرش

بند نخست: آثار بر جلسات دادرسی

الف: انواع تغییر سبب دعوا و آثار آنها

۱ تغییرات اختیاری و قهری سبب دعوا

۲ تغییرات زایل کننده

۳ تغییرات منجر به تشریفات

ب: تجدید جلسه

۱ مفهوم تجدید جلسه دادرسی

۲ جهات تجدید جلسه دادرسی

پ: تاخیر جلسه دادرسی

بند دوم: تغییر نحوه دعوا و اعتبار امر قضاوت شده

الف: مفهوم اعتبار امر قضاوت شده

ب: مبنای اعتبار امر قضاوت شده

پ: رابطه سبب دعوا و اعتبار امر قضاوت شده

بند سوم: تاثیر تغییر نحوه دعوا بر هزینه دادرسی و قابلیت شکایت پذیری

الف: هزینه دادرسی

ب: قابلیت شکایت پذیری

نتیجه گیری

پیشنهادها

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • دعوای طاری
  • ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی
  • دعوای اضافی
  • تغییر خواسته
  • تغییر نحوه دعوا
  • سبب دعوا
  • ارتباط