حقوق اساسی در پرتو هرمنوتیک حقوقی

حقوق اساسی در پرتو هرمنوتیک حقوقی عنوان مقاله‌ای از مریم میر محمد صادقی است که در سال 1403 در شماره‌ی 2 نشریه تحقیق و توسعه در حقوق عمومی منتشر شده است.

تحقیق و توسعه در حقوق عمومی
عنوانحقوق اساسی در پرتو هرمنوتیک حقوقی
نویسندهمریم میر محمد صادقی
محور موضوعیحقوق عمومی
حقوق اساسی
فلسفه حقوق
سال نشر۱۴۰۳
منتشر شده درنشریه تحقیق و توسعه در حقوق عمومی
دوره۱
شماره۲
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


چکیده

هرمنوتیک فلسفی با تأثیر از فلسفه هایدگر و گادامر، انسان را هستنده­ای هرمنوتیکی می‌­داند و نظر به تفسیری‌بودن ماهیت انسان، بار تفسیر را بر دوش او می­‌گذارد. در این معنا، تفسیر امری عارضی در صورت وجود ابهام در متن و همچون امری کمکی در فرایند فهم نیست، بلکه شرط اجتناب‌ناپذیر فهم است. هر فهمی در این معنا تفسیر است. تفسیر در این منظور تفسیری پویا با عنایت به زمان­مندبودن و مکان‌مندبودن مفسر است. به‌عبارتِ‌دیگر تفسیر گذشته در پرتو حال صورت می‌­گیرد و فهم در کاربرد است که به فهم بدل می­‌شود. مفسر حقوق اساسی با چنین ماهیتِ تفسیری در تفسیر حقوق اساسی هم به سیاست و واقعیات روز جامعه توجه دارد و هم به اخلاق؛ بنابراین نه عمل­گرایی پوچ است و نه آرمان‌گرایی کور. در این مقاله با مدد از یافته‌های فلسفه هرمنوتیک و اعمال آن در حقوق با مددجستن از رویکرد تفسیری رونالد دورکین در فلسفه حقوق، تلاش خواهد شد بر ماهیت تفسیری حقوق اساسی پرداخته شود. چنین رویکردی، تفسیری متفاوت از حقوق اساسی خواهد داشت. تفسیری که در بخش دوم مقاله ماهیت تفسیری انسان را در نظر دارد، اصول، راهنمای تفسیر هستند. حق‌ها در چنین تفسیری نقض نمی‌شوند، انسان در مقام تفسیر موجودی مسئول است، تفسیر ناگزیر از توجه به واقعیات بیرونی است، چنین تفسیری ضرورتاً پویاست، متکثر است و به حاکمیت قانون پایبند است. این‌چنین تفسیری به یکپارچگی نظام حقوق اساسی می‌­انجامد.

کلیدواژه‌ها