رویکرد انسانی قاعده احسان و تاثیر آن بر قلمرو حقوق زیاندیده
 | |
| عنوان | رویکرد انسانی قاعده احسان و تاثیر آن بر قلمرو حقوق زیاندیده |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | محبوبه قلب نواز |
| استاد راهنما | ابراهیم شعاریان ستاری |
| استاد مشاور | غلامرضا حاجی نوری |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه تبریز |
رویکرد انسانی قاعده احسان و تاثیر آن بر قلمرو حقوق زیاندیده عنوان پایان نامه ای است که توسط محبوبه قلب نواز، با راهنمایی ابراهیم شعاریان ستاری و با مشاوره غلامرضا حاجی نوری در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز دفاع گردید.
چکیده
مسوولیت مدنی نتیجه وجود اسباب و عواملی است که در فقه از آنها تحت عنوان موجبات ضمان قهری یاد می شود و در جهت جلوگیری از حدوث مسوولیت مدنی و همچنین سقوط ضمان قهری برای کسی که شرایط ایجاد ضمان محقق شده باشد، اسباب و مواردی وجود دارد که به مسقطات ضمان قهری مشهور و معروف است. احسان نیز یکی از این مسقطات است. از طرف دیگر، کسی که عمل خسارت باری انجام دهد، در صورت ورود خسارت به دیگری ضامن است، لیکن بر اساس قاعده احسان، اگر این عمل در دیدگاه عرف، با حسن نیت فاعل و به قصد مراقبت از مال مالک و به انگیزه خدمت به او بوده باشد، اما به طور اتفاقی موجب زیان و ضرر گردد، اقدام کننده ضامن نیست؛ چون در این عمل قصد احسان داشته است. بنابراین سخن بر سر آن است که نقش احسان در مسیولیت مدنی چیست و تاثیر آن بر قلمرو حقوق زیاندیده چگونه است به ویژه که احسان کننده با رویکردی انسانی و به نیکی، عملی را انجام داده است که منجر به ورود ضرر گردیده است. پاسخ به این سوالات مطلوب پایاننامه حاضر در سه فصل است.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
۱– تبیین مسیله ۲
۲– سوالات تحقیق ۳
۳– تاریخچه مسیله ۳
۴– اهمیت و ضرورت مسیله ۴
۵– اهداف تحقیق ۵
۶– روش تحقیق ۵
فصل اول: مفهوم و مبانی احسان
مقدمه ۸
مبحث اول: مفهوم احسان ۹
گفتار اول :مفهوم عام ۱۰
الف– احسان در کلام الهی ۱۰
ب – احسان در عرف و لغت ۱۱
گفتار دوم: مفهوم خاص ۱۴
الف – احسان در اصطلاح فقها ۱۴
۱– نظر شیخ طوسی ۱۵
۲– نظر میرعبدالفتاح مراغه ای ۱۶
– نظر شیخ محمد حسین اصفهانی ۱۷
۴– نظر میرزا حسن بجنوردی ۱۸
– نظر منتخب ۱۹
ب – احسان در حقوق موضوعه ۲۱
– قانون مدنی ۲۲
– قانون مجازات اسلامی ۲۳
– قانون مسیولیت مدنی ۲۴
مبحث دوم: ماهیت احسان و محسن ۲۷
گفتار اول: ماهیت احسان ۲۷
الف – موارد دفع ضرر ۲۹
– اضرار به غیر برای دفع ضرر دیگری ۳۰
– اضرار به غیر برای دفع ضرر از او ۳۰
– اضرار به خود برای دفع ضرر از دیگری ۳۱
ب – موارد جلب منفعت ۳۱
گفتار دوم: ماهیت محسن ۳۳
مبحث سوم: عناصر قاعده احسان ۳۵
گفتار اول:قصد احسان ۳۵
گفتار دوم:احسان به خود ۳۷
گفتار سوم: لزوم احسان ۳۸
گفتار چهارم: قصد نیکوکاری محسن ۳۹
نتیجه گیری و بررسی نظرات ۴۰
مبحث چهارم: مبانی و مستندات قاعده احسان ۴۲
گفتار اول: دلیل نقلی ۴۳
گفتار دوم: دلیل عقلی و بناء عقلاء ۴۶
گفتار سوم: دلیل اجماع ۴۸
مبحث پنجم: اقدامات انسان دوستانه ۴۸
فصل دوم: احسان و ضمان
مقدمه ۵۱
مبحث اول: ضمان ۵۲
گفتار اول: مفهوم ضمان ۵۲
الف – ضمان, به معنای اعم ۵۳
ب – ضمان به معنای اخص ۵۳
گفتار دوم: ضمان قهری ۵۳
مبحث دوم: موجبات ضمان ۵۵
مبحث سوم: احسان مسقِط یا مثبِت ضمان ۵۵
گفتار اول، تبیین نظریه اثبات ضمان توسط قاعده احسان ۵۷
گفتار دوم، تطبیق ادله قاعده احسان بر اثبات ضمان ۵۸
مبحث چهارم: رابطه قاعده احسان با ادله ضمان ۶۰
گفتار اول: رابطه قاعده احسان با ادله غضب ۶۳
گفتار دوم: مقایسه قاعده احسان با ادله اتلاف ۶۴
الف – اتلاف بالمباشره (اتلاف مستقیم) ۶۵
ب – اتلاف بالتسبیب (اتلاف غیر مستقیم) ۶۶
گفتار سوم: رابطه قاعده احسان با ادله استیفاء ۶۸
الف – استیفاء از عمل غیر ۶۸
ب – استیفاء از مال غیر ۶۹
مبحث پنجم: تاثیر احسان در اتلاف و تسبیب ۷۱
مبحث ششم: تعارض قاعده تسبیب با قاعده احسان ۷۴
مبحث هفتم: عوامل موثر بر قلمرو حقوق زیاندیده ۷۴
گفتار اول: اضطرار ۷۵
الف – رابطه بین اکراه و اضطرار ۷۶
ب – شرایط تاثیر اضطرار ۷۶
ج– آثار حقوقی قاعده اضطرار ۷۷
د– اضطرار در قوانین موضوعه ایران ۷۹
گفتار دوم: تقصیر زیاندیده ۸۱
گفتار سوم: قاعده تکلیف جلوگیری از خسارت ۸۳
گفتار چهارم: احسان ۸۶
فصل سوم: نقش و تاثیر توجیهی احسان در مقررات موضوعه
مقدمه ۸۸
مبحث اول: احسان و قانون مدنی ۸۹
گفتار اول: جریان قاعده احسان در موادی از قانون مدنی ۸۹
الف – بررسی تعارض بین ماده
قانون مدنی و قاعده احسان ۸۹
ب – احسان در ماده
قانون مدنی ۹۰
ج– احسان در ماده
قانون مدنی ۹۱
د– احسان در ماده
قانون مدنی ۹۳
گفتار دوم: مسیولیت امین و احسان ۹۴
الف – متصدی حمل و نقل ۹۴
ب – صنعتگر ۹۵
ج – ودیعه ۹۷
د – عاریه ۹۹
ه – مسیولیت ولی قهری ۱۰۰
و – لقطه ۱۰۱
مبحث دوم: احسان در قانون مجازات اسلامی ۱۰۲
گفتار اول: مسیولیت پزشک ۱۰۲
الف – اسقاط ضمان با اذن ۱۰۳
ب – رفع ضمان با اذن شرعی ۱۰۴
ج – خطای پزشک ۱۰۵
گفتار دوم: شرایط عدم مسیولیت پزشک ۱۰۹
الف – اجازه قانونگذار ۱۱۰
ب – قصد واقعی درمان ۱۱۰
ج – مشروعیت اعمال پزشک ۱۱۰
د – رعایت موازین پزشکی ۱۱۱
ه – رضایت بیمار ۱۱۱
و – اخذ برایت ۱۱۱
مبحث سوم: احسان و قانون مسیولیت مدنی ۱۱۲
مبحث چهارم: بررسی بند
ماده
قانون مسیولیت مدنی ۱۱۳
نتیجه گیری ۱۱۵
پیشنهاد ۱۱۷
منابع و مآخذ
کتب فارسی ۱۱۸
کتب عربی ۱۲۱
مقالات و جزوات ۱۲۴
سایت های اینترنتی ۱۲۵
کلیدواژه ها
- زیان
- پزشک
- مسیولیت(حقوقی)
- قاعده احسان
- زیان دیدن
- ضمان
- سخاوت
- مسیولیت مدنی
- ضمان پزشک
- –