ماده 262 قانون امور حسبی

ماده ۲۶۲ قانون امور حسبی: هرگاه بعضی از ورثه ترکه را قبول کرده باشند سایر ورثه نمی‌توانند تصفیه ترکه را بخواهند.

توضیح واژگان

ورثه: به کسی می‌گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبری بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می‌یابد.

ترکه: یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.

تصفیه ترکه: یعنی تعیین دیون و حقوق بر عهده متوفی و پرداخت آن‌ها و خارج کردن مورد وصیت از ماترک.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

قبول ترکه در صلاحیت وارث برای اداره آن مؤثر است. در صورتی که وارثی ترکه را بپذیرد اداره ترکه با او است هرچند که وارثان دیگر نخواهند. از همین رو ماده ۲۶۲ قانون امور حسبی مقرر می‌دارد: هرگاه بعضی از ورثه ترکه را قبول کرده باشند، سایر ورثه نمی‌توانند تصفیه ترکه را بخواهند. البته وصی می‌تواند در اداره دارایی شرکت کند یا تصفیه آن را از دادگاه بخواهد. به نظر می‌رسد که درخواست وصی نیز در صورتی پذیرفته می‌شود که ترکه را به وسیله نماینده خود پذیرفته‌است؛ زیرا وصی نماینده مولی علیه است و حقی بیش از او ندارد و در فرضی که نماینده محجور ترکه را رد کرده‌است وصی بر او نیز حق درخواست تصفیه ندارد.

رویه‌های قضایی

در نشست قضایی دادگستری گلپایگان در دی ماه ۸۴ این سؤال مطرح شد که آیا مدیر تصفیه را در امور حسبی می‌توان شخص حقوقی تلقی کرد؟ کمیسیون در پاسخ به این سؤال مطرح کرد که ظاهراً سؤال مربوط به مدیر تصفیه در امور حسبی است نه ادای تصفیه امور ورشکستگی در اینجا مدیر، شخص واحدی است که امور تصفیه را انجام می‌دهد و شخص حقیقی است.

رویه قضایی شماره ۷/۱۵۶۶ مورخ ۱۳۶۱/۴/۲۳ اداره حقوقی قوه قضاییه نیز مقرر می‌دارد: با توجه به مواد ۲۵۸، ۲۶۰ و ۲۶۲ قانون امور حسبی درخواست تصفیه ترکه در صورتی قابل قبول است که هیچ‌یک از ورثه ترکه را قبول نکرده باشند؛ زیرا مقصود از تصفیه ترکه تعیین دیون و حقوق بر عهده متوفی و پرداخت آن‌ها و خارج کردن مورد وصیت از ماترک است و همچنین وظایف بر عهده وارثی است که ترکه را قبول نموده‌است.