مبانی حقوق مالی زوجه در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه

عنوان	مبانی حقوق مالی زوجه در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	زهرا جعفرزاده پاک
استاد راهنما	مسعود مرادی
استاد مشاور	علیرضا مظلوم رهنی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

مبانی حقوق مالی زوجه در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه عنوان پایان نامه ای است که توسط زهرا جعفرزاده پاک، با راهنمایی مسعود مرادی و با مشاوره علیرضا مظلوم رهنی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس دفاع گردید.

چکیده

عقد نکاح جزء اسبابی است که برای زوجین ایجاد حق می کند، این حق اعم از حق مالی و حق غیرمالی است، حقوق غیر مالی شامل حقوق مشترک زوجین و حقوق مختص آن هاست که از حقوق لازم الرعایه بوده و زوجین مکلف به رعایت این حقوق شده اند و حقوق مالی مختص به زوجه که ناشی از حق نکاح می باشد، شامل مهر ، نفقه و ارث است که دو بخش آن (مهر و نفقه) مربوط به دوران زوجیت و بخش دیگر آن(ارث)مربوط به دوران بعد از فوت همسر می باشد.مهر مقدار مالی است که زوج به مناسبت عقد نکاح به زوجه می پردازد. ولی عدم تعیین آن، خللی در عقد نکاح وارد نمی کند،اما در صورت تعیین، به عنوان یک عقد تبعی لازم الاجرا است. سبب وجوب مهر،عقد است و به محض عقد نکاح، مهر به ملکیت زن در می آید و با وقوع نزدیکی تمام آن، استقرار می یابد. نفقه زن عبارت است از عموم مایحتاج معیشتی زن که زوج مکلف است این نیازمندی ها را متناسب با شان و منزلت اجتماعی و خانوادگی زن بپردازد. نفقه مختص به عقد دایم بوده و سبب وجوب آن نیز،تمکین است. ارث عبارت از انتقال قهری اموال متوفی به ورثه او می باشد. ارث زن به سبب زوجیت دایمی و بقای زوجیت تا لحظه فوت همسر حاصل می شود. طبق مصوبه جدید در ۱۳۸۷، مقرر شد که زوجه؛ در صورت فرزند دار بودن زوج، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقولاعم از عرصه و اعیان ارث می برد و در صورتی که زوج، هیچ فرزندی نداشته باشد، سهم زوجه یک چهارم از اموال به ترتیب فوق است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده ۱

مقدمه ۲

فصل اول: کلیات تحقیق–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۴

۱–۱ بیان مساله ۴

۱–۲ ضرورت تحقیق ۶

۱–۳ پیشینه تحقیق ۷

۱–۴ شیوه تحقیق ۱۱

۱–۵ پرسش های تحقیق ۱۱

۱–۶ فرضیه های تحقیق ۱۲

۱–۷ مفاهیم واصطلاحات ۱۲

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده––––––––––––––––––––––––––––––۱۷

۲–۱ پیشینه تحقیق ۷۱

۲–۱–۱–۱بررسی سیر تحولات تاریخی حقوق مالی زن در فقه و حقوق موضوعه––––––––۱۷

۲–۱–۱–۲ حقوق مالی زن در ایران––– ۱۷

۲–۱–۱–۳ حقوق مالی زن بعد از انحلال نکاح و تطبیق آن با حقوق اسلام ۲۱

۲–۱–۱–۴ – بررسی حقوق مالی زن پس از طلاق از نظر نظام حقوقی ایران–––––––––––––۲۲

۲–۱–۱–۵ استقلال مالی زن در فقه اسلام––– ۲۴

۲–۱–۲ مقالات ۲۵

۲–۱–۲–۱ مقاله استقلال مالی زن و اطاعت از شوهر ۲۵

۲–۱–۲–۲ مقاله مهریه و حقوق اقتصادی و اجتماعی زن ۲۵

فصل سوم: حقوق و تکالیف ناشی از عقد نکاح––––––––––––––––––––––––––––––۲۶

۳–۱ حقوق و تکالیف مشترک زوجین ۲۸

۳–۱–۱ حسن معاشرت ۲۸

۳–۱–۲ معاضدت در تشدید مبانی خانواده و تربیت فرزند ۳۰

۳–۱–۳ وفاداری ۳۱

۳–۲ حقوق و تکالیف اختصاصی ۳۲

۳–۲–۱ ریاست شوهر بر خانواده ۳۲

فصل چهارم: حقوق مالی زوجه––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۳۵

۴–۱ نفقه ۳۷

۴–۱–۱تعریف لغوی ۳۷

۴–۱–۱–۲ تعریف اصطلاحی ۳۷

۴–۱–۱–۳ تعریف حقوقی ۳۸

۴–۱–۲ ماهیت نفقه ۳۸

۴–۱–۳ اقسام نفقه ۳۹

۴–۱–۳–۱ نفقه از دیدگاه قرآن ۳۹

۴–۱–۳–۲ نفقه از دیدگاه روایات ۴۱

۴–۱–۴ مبانی نفقه در فقه ۴۲

۴–۱–۵ مبانی حقوقی نفقه ۴۵

۴–۱–۶ آثار حقوقی مبانی نفقه ۴۶

۴–۱–۷ نفقه دوران عقد ۴۷

۴–۱–۸ نفقه نکاح منقطع ۴۸

۴–۱–۹ ملاک تعیین نفقه ۴۹

۴–۱–۱۰ مصادیق نفقه ۴۹

۴–۱–۱۱ امتیازات نفقه زوجه ۵۱

۴–۱–۱۲ انفاقتکلیفیا حق ۵۲

۴–۱–۱۳ سقوط تکلیف انفاق ۵۳

۴–۱–۱۴ ضمانت اجرای مدنی ۵۵

۴–۲ مهریه ۵۹

۴–۲– ۱مفهوملغویمهریه ۶۰

۴–۲–۱– ۲مهردراصطلاحفقهوحقوق ۶۰

۴–۲–۲فلسفهمهریه ۶۲

۴–۲–۳مهریهدرقرآنکریم ۶۵

۴–۲–۴مبانیفقهیوحقوقیمهریه ۶۷

۴–۲–۵اقساممهریه ۶۸

۴–۲–۵–۱مهرالمسمی ۶۹

۴–۲–۵–۲مهرالمثل ۷۲

۴–۲–۵–۳مهرالمتعه ۷۳

۴–۲–۵–۴مهرالسنه ۷۳

۴–۲–۶الزامبهتسلیممهریه ۷۴

۴–۲– ۷اثرافلاسبرمهریه ۷۴

۴–۲–۸مالکیتزوجهنسبتبهمهر ۷۴

۴–۲–۹ابراءمهریهپیشازنزدیکی ۷۵

۴–۲– ۱۰مهریهدرعرفامروزی ۷۶

۴–۲–۱۱کمیازیادکردنمهرپسازعقدنکاح ۷۶

۴–۲–۱۲بطلانمهر ۷۷

۴–۲–۱۳حقحبس ۷۸

۴–۳ارث ۸۱

۴–۳–۱تعریفارث ۸۱

۴–۳–۲ماهیتارث ۸۱

۴–۳–۳تاریخچهمیراثزوجهقبلازاسلام ۸۲

۴–۳–۳–۱میراثزوجهدررومویونان ۸۲

۴–۳–۳–۲میراثزوجهدرتمدنهندوچین ۸۲

۴–۳–۳–۳میراثزوجهدرشریعتیهود ۸۲

۴–۳–۳–۴میراثزوجهدرآیینمسیحیت ۸۳

۴–۳–۳–۵میراثزوجهدرایرانقبلازاسلام ۸۳

۴–۳–۳–۶میراثزوجهدراسلامودیدگاهفقهایامامیه ۸۴

۴–۳–۴موجباتارث ۸۵

۴–۳–۵شرایطارثزوجه ۸۶

۴–۳–۵–۱شرطوجودرابطهزوجیت ۸۶

۴–۳–۵–۲شرطدوامنکاحتاهنگاممرگ ۸۷

۴–۳–۵–۳شرطدایمیبودننکاح ۸۹

۴–۳–۵–۴شرطممنوعنبودنزوجهازارث ۹۰

۴–۳–۶موانعارثزوجه ۹۰

۴–۳–۶–

کفر زوجه ۹۰

۴–۳–۶–۲زوجهقاتل ۹۱

۴–۳–۶–۳لعان ۹۱

۴–۳–۷سهمالارثزوجه ۹۱

۴–۳–۷–۱زوجهصاحبفرض ۹۲

۴–۳–۷–۲سهمالارثزوجهدرصورتبودنیانبودناولاد ۹۲

۴–۳–۷–۳سهمالارثزوجهایکهوارثمنحصربهفرد ۹۳

۴–۳–۷–۴میراثزوجهایکهقرابتنسبیبامتوفیدارد ۹۵

۴–۳–۸چراسهمالارثزنکمتراست؟ ۹۵

۴–۳–۹ارثزوجهازاموال ۹۶

۴–۳–۹–۱عدمارثبریزوجهازبرخیاموالزوجونظراتمختلففقها ۹۷

۴–۳–۹–۲نظرقانونمدنی ۹۸

۴–۳–۱۰ارثزوجهازسایرحقوق ۹۹

۴–۳–۱۰–۱ارثزوجهازحقشفعه ۹۹

۴–۳–۱۰–۲ارثزوجهازحقخیار ۱۰۱

۴–۳–۱۰–۳ارثزوجهازدیه ۱۰۲

۴–۴ملحقات ۱۰۲

۴–۴–۱اجرتالمثل ۱۰۲

۴–۴–۱–۱معنایلغویاجرتالمثل ۱۰۲

۴–۴–۱–۲معنایحقوقیاجرتالمثل ۱۰۲

۴–۴–۲نحله ۱۰۵

فصلپنجم : نتیجهگیریوپیشنهادات–––––––––––––––––––––––––––––––––––––۱۰۷

فهرست منابع ۱۱۲

چکیده انگلیسی ۱۱۹

کلیدواژه ها

• فقه امامیه
• حقوق مالی
• حقوق مالی
• همسر (زوجه)
• فقه جعفری
• عقد نکاح
• نظام حقوقی
• حقوق زنان
• طلاق