مطالعه‌ای تطبیقی در باب چالش‌های قانونیِ اعمالِ صلاحیت ناشی از تابعیت بزه‌دیده
 | |
| عنوان | مطالعه‌ای تطبیقی در باب چالش‌های قانونیِ اعمالِ صلاحیت ناشی از تابعیت بزه‌دیده |
|---|---|
| نویسنده | حسین فخر |
| محور موضوعی | حقوق کیفری حقوق بین الملل خصوصی تعارض قوانین حقوق تطبیقی |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر |
| دوره | ۱۵ |
| شماره | ۳۵ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
مطالعه‌ای تطبیقی در باب چالش‌های قانونیِ اعمالِ صلاحیت ناشی از تابعیت بزه‌دیده عنوان مقاله ای از حسین فخر است که در شماره 35، تیر 1403 نشریه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر منتشر شده است.
چکیده
صلاحیت کیفری ناشی از تابعیت بزه‌دیده که بر اساس آن هر دولتی می‌تواند به جرایم ارتکابی علیه اتباع خویش در قلمرو دولتی دیگر رسیدگی کند، در حقوق بین‌الملل تثبیت نشده است، اما هیچ معاهده یا عرف بین‌المللی دولت‌های حاکم را از اعمال آن منع نمی‌کند. قوانین کشورهای دارای نظام حقوقیِ قوام‌یافته اعمال آن را به ملاحظات و شروطی نظیر شدت جرم و اجازۀ مقامات قضایی موکول کرده‌اند. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 اگرچه اعمال اصل یادشده را به حضوری بودن محاکمه، قاعدۀ مجرمیت دوگانه و قاعده منع محاکمۀ دوباره محدود کرده، ولی با پذیرش محدودِ قواعد مجرمیت دوگانه و منع محاکمۀ دوباره فقط در جرایم تعزیری غیرمنصوص راه را برای عدول از آنها در سایر جرایم ارتکابی علیه ایرانی یا ایران در خارج از کشور باز گذاشته است. پذیرش اصل صلاحیتی یادشده بدون توجه به معیارهایی چون شدت نسبی جرم و تضییق قاعدة منع محاکمۀ دوباره به احکام قطعی کشور محل وقوع جرم می‌تواند باعث تشدید تعارض صلاحیت دادگاه‌های ایرانی و خارجی گردد. از این رو، با توجه به برخی مخالفت‌های منطقی با اصل یادشده، لازم است دامنة اجرای آن با اصلاح شرایط موجود و افزودن شرایطی دیگر محدود گردد.
کلیدواژه‌ها
- بزه‌دیده
- صلاحیت فرامرزی
- مادۀ 8
- مجرمیت دوگانه
- منع محاکمۀ دوباره