۲٬۹۰۲
ویرایش
ماده ۸۲۸ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
به وصیتی که برای مصرف محدود و محصور، انشاء نشده باشد؛ وصیت عام گویند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=856404|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | به وصیتی که برای مصرف محدود و محصور، انشاء نشده باشد؛ وصیت عام گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=856404|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | ||
وصیت سبیل الله، یعنی وصیت به صرف مال در راه رضای خدا، به جهت کسب ثواب. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=346396|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | وصیت سبیل الله، یعنی وصیت به صرف مال در راه رضای خدا، به جهت کسب ثواب.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=346396|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
==پیشینه == | == پیشینه == | ||
در ماده | در ماده ۱۷۹ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۳۵، و نیز در ماده ۱۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸، وصیت عام، مورد توجه قانونگذار قرارگرفته است. | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین== | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
درمورد عهدی یا تملیکی محسوب شدن وصیت بر غیر محصور، باید قائل به تفکیک شد. در رابطه با اشخاص حقیقی، ازآنجایی که در چنین وصیتی، موصی لهم، کلی | درمورد عهدی یا تملیکی محسوب شدن وصیت بر غیر محصور، باید قائل به تفکیک شد. در رابطه با اشخاص حقیقی، ازآنجایی که در چنین وصیتی، موصی لهم، کلی می‌باشند و فرد کلی، به‌طور مستقیم نمی‌تواند طرف تملیک قرارگیرد؛ و باید مصداق‌های آن، از طرف اجراکننده وصیت، تعیین گردد؛ لذا وصیت بر اینگونه اشخاص، عهدی محسوب می‌گردد. لیکن درمواردی که موصی له، یک شخص حقوقی، نظیر انجمن خیریه و … می‌باشد؛ چون به‌طور مستقیم، می‌تواند مال را تملک نماید؛ درنتیجه چنین وصیتی، تملیکی تلقی می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2778896|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | ||
برخلاف وقف بر غیرمحصور که در آن، قبول حاکم شرط است؛ در وصیت بر غیرمحصور، قبول معنایی ندارد. همچنانکه معلوم بودن موصی به در چنین وصیتی، الزامی نیست. ( | برخلاف وقف بر غیرمحصور که در آن، قبول حاکم شرط است؛ در وصیت بر غیرمحصور، قبول معنایی ندارد. همچنانکه معلوم بودن موصی به در چنین وصیتی، الزامی نیست. (۳۷۶ در وصیت بر غیرمحصور، ممکن است موصی له، دارای شخصیت حقوقی گردد؛ چراکه در چنین وصیتی، جت عامه، مورد نظر قانونگذار بوده‌است؛ و ازطرفی در وصیت بر غیرمحصور، ممکن است موصی له قبلاً نیز، دارای شخصیت حقوقی بوده باشد؛ نظیر وصیت بر تملیک فرش به نفع مسجد موقوفه. (۷۴۰ | ||
درصورتیکه وصیت بر غیرمحصور، از نوع وصیت به وقف باشد؛ دیگر امکان فروش موصی به وجود ندارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=199440|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | درصورتیکه وصیت بر غیرمحصور، از نوع وصیت به وقف باشد؛ دیگر امکان فروش موصی به وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=199440|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | ||
==سوابق فقهی== | == سوابق فقهی == | ||
در وصیت بر غیر محصور، قبول الزامی است و باید از سوی حاکم صورت گیرد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=295340|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | در وصیت بر غیر محصور، قبول الزامی است و باید از سوی حاکم صورت گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=295340|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | ||
مشهور فقها، قبول در وصیت تملیکی را لازم ندانسته و چنین وصیتی را، تملیکی | مشهور فقها، قبول در وصیت تملیکی را لازم ندانسته و چنین وصیتی را، تملیکی دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2778908|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | ||
==مصادیق و | == مصادیق و نمونه‌ها == | ||
وصیت بر فقرا، طلاب، حجاج مکه و زوار قبور ائمه معصومین، وصیت بر غیرمحصور است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=206388|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | وصیت بر فقرا، طلاب، حجاج مکه و زوار قبور ائمه معصومین، وصیت بر غیرمحصور است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=206388|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | ||
وصیت به تملیک فرش برای مسجد، | وصیت به تملیک فرش برای مسجد، یا انتقال مالکیت قنات به نفع دانشگاه را، باید وصیت به غیرمحصور دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=296224|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> وصیت مال برای تحصیل ایتام، یا مداوای بیماران نیز، در زمره وصیت بر غیرمحصور قرارمی گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=14136|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=13}}</ref> وصیت به وقف مال برای بیمارستان نیز، وصیت بر غیرمحصور به‌شمار می‌آید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=199440|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | ||
مدرسه، مسجد، پل، رباط و کارگاه نیز، | مدرسه، مسجد، پل، رباط و کارگاه نیز، می‌توانند موضوع وصیت بر غیرمحصور قرارگیرند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=295432|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
* | * | ||